Portal Orzeczeń Sądu Okręgowego w Krakowie

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 26 stycznia 2017 r.

Sąd Okręgowy w Krakowie VII Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie następującym:

Przewodniczący: SSO Jarosław Łukasik

Sędziowie: SSO Izabela Gruszkowska

SSO Stefania Zdunek-Waliczek (spr.)

Protokolant sekr. sądowy Wioletta Bugajska

po rozpoznaniu w dniu 26 stycznia 2017 r. w Krakowie na rozprawie

sprawy z powództwa A. W.

przeciwko Przedsiębiorstwu (...) Spółce z ograniczoną odpowiedzialnością w Z.

o przywrócenie do pracy

na skutek apelacji strony pozwanej

od wyroku Sądu Rejonowego dla Krakowa-Nowej Huty w Krakowie IV Wydziału Pracy i Ubezpieczeń Społecznych z dnia 31 maja 2016 r. sygn. akt IV P 971/15/N

I.  Oddala apelację.

II.  Zasądza od Przedsiębiorstwa (...) Spółki z ograniczoną odpowiedzialnością w Z. na rzecz A. W. 180 (sto osiemdziesiąt) zł tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego w postępowaniu apelacyjnym.

Stefania Zdunek-Waliczek Jarosław Łukasik Izabela Gruszkowska

Sygn. akt VII Pa 204/16

UZASADNIENIE

Wyrokiem z dnia 31 maja 2016 r. Sąd Rejonowy dla Krakowa-Nowej Huty w Krakowie przywrócił powódkę A. W. do pracy u strony pozwanej – Przedsiębiorstwa (...) Spółka z o.o. w Z.
na poprzednich warunkach (pkt I); zasądził od strony pozwanej na rzecz powódki kwotę 3407 zł tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego (pkt II).

Sąd Rejonowy wskazał jako bezsporne, że powódka od 1 października 2006 r. była zatrudniona w Przedsiębiorstwie (...) Spółka z o.o. z siedzibą w Z. na podstawie umowy o pracę na czas nieokreślony na stanowisku: wiceprezes zarządu: główna księgowa i pełniła jednocześnie funkcję wiceprezesa zarządu. W dniu (...) urodziła dziecko, a następnie wykorzystała urlop macierzyński, urlop rodzicielski, oraz wypoczynkowy. Jej usprawiedliwiona nieobecność w pracy trwała do
8 kwietnia 2015 r. W dniu 27 marca 2015 r. rada nadzorcza pozwanej spółki podjęła uchwałę nr 77/2015, na mocy której odwołano powódkę z funkcji wiceprezesa zarządu.

W dniu 1 kwietnia 2015 r. powódka złożyła – na mocy art. 186 ⁷ k.p. - wniosek o obniżenie wymiaru czasu pracy do 7/8 etatu w okresie od 9 kwietnia 2015 r. do 30 kwietnia 2016 r. W dniu 9 kwietnia 2015 r. pracodawca złożył jej oświadczenie o rozwiązaniu umowy o pracę za trzymiesięcznym wypowiedzeniem, w którym jako przyczynę podano odwołanie jej z funkcji członka Zarządu - Wiceprezesa Spółki z dniem 27 marca 2015 r. przez Radę Nadzorczą Spółki (Uchwała Nr 77/2015), a także zmiany w strukturze organizacyjnej Spółki, polegające na likwidacji stanowiska Wiceprezes Zarządu - Główny Księgowy i powierzenie obsługi księgowej Spółki podmiotowi zewnętrznemu. Jej średnie wynagrodzenie liczone jak ekwiwalent za niewykorzystany urlop wypoczynkowy wynosiło 5625 zł brutto.

Ponadto Sąd Rejonowy ustalił, że powódka jako jedyna osoba w pozwanej spółce zajmowała się sprawami rachunkowymi, a z uwagi na jej ciążę i przewidywaną wielomiesięczną nieobecność w pracy strona pozwana zawarła 20 lutego 2014 r. umowę
o świadczenie usług księgowych na czas nieokreślony z prowadzącą usługi finansowo – księgowe Z. S., ustalając wynagrodzenie na kwotę 3000 zł z VAT.

Z końcem stycznia 2015 r. powódka pozyskała informację o planowanej likwidacji stanowiska wiceprezesa zarządu – ze względów finansowych i chęci redukcji kosztów, przy utrzymaniu prowadzenia księgowości przez firmę zewnętrzną. Wobec powyższego powódka jeszcze przed zakończeniem nieobecności w pracy związanej z macierzyństwem, udała się do M. P. - wójta gminy Z., a zarazem przedstawiciela wspólnika spółki, aby go poinformować, że nadal chce pracować w pozwanej firmie, proponując wykonywanie zadań księgowych na pół etatu za wynagrodzeniem określonym przez umowę o świadczenie usług księgowych z 20 lutego 2014 r., na co M. P. się zgodził obiecując jej powrót do pracy. 9 lutego 2015 roku powódka poinformowała prezesa strony pozwanej T. T. o wynikach rozmowy z M. P. przesyłając mu e-mail z zapytaniem czy wójt rozmawiał z nim w jej sprawie, podając, że wraca do pracy w kwietniu, na pół etatu na zasadach biura rachunkowego. Prezes zarządu strony pozwanej w późniejszych rozmowach
z powódką obawiał się, że ilość obowiązków związanych z rachunkowością, kadrami itp. będzie zbyt duża, aby powódce wystarczyła praca w wymiarze ½ etatu, co skłoniło powódkę do złożenia pisma o obniżenie wymiaru czasu pracy do 7/8 etatu. Rada nadzorcza pozwanego pracodawcy 7 marca 2015 r. podjęła uchwałę nr 1/8/2015 wprowadzającą nowy Regulamin organizacyjny, w którym nie przewidziano już wiceprezesa zarządu. T. T. 31 marca 2015 r. przesłał powódce wiadomość e-mail z informacją o odwołaniu jej z funkcji wiceprezesa zarządu oraz o zmianie Regulaminu organizacyjnego spółki związanej z likwidacją stanowiska wiceprezesa zarządu i kontynuacji współpracy z zewnętrzną firmą księgową, informując, że tym samym jej powrót do pracy nie będzie możliwy.

Sąd pierwszej instancji wywiódł, że dokonał powyższych ustaleń na podstawie niekwestionowanych przez strony dowodów z dokumentów, uznając je za przekonujące oraz zeznań powódki oraz świadków, przyznając walor wiarygodności zeznaniom powódki oraz jej męża, a odmawiając tego waloru zeznaniom M. P. w zakresie odnoszącym się do przebiegu spotkania z powódką. Sąd Rejonowy podkreślił, że nie weryfikował oświadczeń powódki i W. W. co do daty sporządzenia wniosku o obniżenie wymiaru czasu pracy, jednak wskazana okoliczność pozostaje bez znaczenia dla rozstrzygnięcia, ponieważ
w świetle przepisów prawa liczy się data złożenia tego pisma w zakładzie pracy, która
w niniejszej sprawie jest bezsporna. Sąd ten nadmienił również, że pominął dowód
z przesłuchania strony pozwanej wobec niestawiennictwa jej przedstawiciela wezwanego na rozprawę oraz cofnięcia wniosku w tym zakresie przez pełnomocnika strony pozwanej.

W tak ustalonym stanie faktycznym Sąd Rejonowy w pierwszej kolejności odniósł się do kwestii przywrócenia terminu do wniesienia pozwu. Przywołując przepisy art. 264 § 1 k.p. oraz art. 265 k.p. a nadto stosowne orzecznictwo i doktrynę Sąd ten wskazał, że analiza okoliczności związanych z opóźnieniem prowadzi do wniosku, że pierwotny, obciążony brakami pozew został złożony z zachowaniem ustawowego terminu, jednak nie otrzymał biegu wskutek niezrozumienia przez pełnomocnika wezwania Sądu z 19 maja 2015 r. Powódka nie ponosiła zatem żadnej winy w niedochowaniu terminu i tym samym nie może zostać obarczona negatywnymi konsekwencjami jego przekroczenia, które dodatkowo pozbawiałyby ją możliwości dochodzenia swych roszczeń przed Sądem. Pismo zawierające prawidłowe pełnomocnictwo zostało przy tym nadane już następnego dnia po doręczeniu zarządzenia o zwrocie pozwu, co dowodzi tego, że opóźnienie nie było nadmierne i należało przywrócić jej termin do wniesienia odwołania od wypowiedzenia umowy o pracę. Przechodząc do rozważań merytorycznych Sąd Rejonowy przytoczył treść art. 186 ⁷ § 1 i 2 k.p. w brzmieniu obowiązującym w dacie podejmowania przez strony czynności oraz złożenia powódce oświadczenia o rozwiązaniu umowy o pracę za wypowiedzeniem wskazując, że ustawodawca przewidział szczególną ochronę pracownika uprawnionego do urlopu wychowawczego, ponieważ w art. 186 ⁸ § 1 k.p. postanowił, że pracodawca nie może wypowiedzieć ani rozwiązać umowy o pracę w okresie od dnia złożenia przez pracownika uprawnionego do urlopu wychowawczego wniosku o obniżenie wymiaru czasu pracy do dnia powrotu do nieobniżonego wymiaru czasu pracy, nie dłużej jednak niż przez łączny okres 12 miesięcy. Rozwiązanie przez pracodawcę umowy w tym czasie jest dopuszczalne tylko w razie ogłoszenia upadłości lub likwidacji pracodawcy, a także gdy zachodziły przyczyny uzasadniające rozwiązanie umowy o pracę bez wypowiedzenia z winy pracownika, a w § 2 cytowanej normy prawnej odesłano do odpowiedniego stosowania art. 186 ¹ § 2 k.p., zgodnie z którym w przypadku złożenia przez pracownika wniosku o obniżenie wymiaru czasu pracy po dokonaniu czynności zmierzającej do rozwiązania umowy o pracę, umowa rozwiązywała się w terminie wynikającym z tej czynności. Sąd zwrócił uwagę, że powódka złożyła pracodawcy wniosek o obniżenie wymiaru czasu pracy w dniu 1 kwietnia 2015 r., a zatem na krócej niż dwa tygodnie przed planowanym powrotem do pracy, co miało nastąpić 9 kwietnia 2015 r. Prawodawca nie przewidział w takim wypadku wyłączenia stosowania art. 186 ⁸ § 1 k.p., ponieważ jedyną przewidzianą przepisami sankcją za przekroczenie tego terminu była możliwość późniejszego obniżenia przez pracodawcę wymiaru czasu pracy wnioskującego. Poza sporem pozostawało również, że w sprawie nie zachodziły okoliczności uchylające zakaz zwalniania chronionego pracownika – strona pozwana nie była w stanie likwidacji, nie ogłoszono jej upadłości ani nie zaistniały jakiekolwiek przyczyny opisane w art. 52 k.p. (art. 186 ⁸ § 1 in fine k.p.). Nie znajdowały również zastosowania w przedmiotowym wypadku przepisy ustawy z dnia z 13 marca 2003 r. o szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunków pracy z przyczyn niedotyczących pracowników, ponieważ jej przepisy stosuje się w razie konieczności rozwiązania przez pracodawcę zatrudniającego co najmniej 20 pracowników stosunków pracy z przyczyn niedotyczących pracowników, a strona pozwana nie zatrudniała tylu osób. Od dnia złożenia wniosku o obniżenie wymiaru czasu pracy, tj. od dnia 1 kwietnia 2015 r. powódka była przeto chroniona przed zwolnieniem, a zatem strona pozwana składając jej 9 kwietnia 2015 r. oświadczenie o wypowiedzeniu umowy o pracę za wypowiedzeniem naruszyła przepis art. 186 ⁸ § 1 k.p. Zważywszy na powyższe Sąd Rejonowy uznał za zasadne roszczenie powódki, którego materialnoprawną podstawę stanowił przepis art. 45 § 1 k.p., zgodnie z którym w razie ustalenia, że wypowiedzenie umowy o pracę zawartej na czas nie określony jest nieuzasadnione lub narusza przepisy o wypowiadaniu umów o pracę, sąd pracy - stosownie do żądania pracownika - orzeka o bezskuteczności wypowiedzenia, a jeżeli umowa uległa już rozwiązaniu - o przywróceniu pracownika do pracy na poprzednich warunkach albo o odszkodowaniu. Sąd Rejonowy zwrócił uwagę na ugruntowane w judykaturze stanowisko, iż w przypadku pracowników podlegających ochronie przed wypowiedzeniem lub rozwiązaniem stosunku pracy można stwierdzić, że istnieje związanie sądu pracy żądaniem pracownika dotyczącym skutków wadliwego rozwiązania umowy o pracę (wyrok Sądu Najwyższego z dnia 24 czerwca 2015 r., II PK 180/14). Sąd pracy może wprawdzie orzec o odszkodowaniu zamiast dochodzonego roszczenia o przywrócenie do pracy, ale tylko w sytuacji, gdy dochodzone roszczenie o przywrócenie do pracy może zostać zakwalifikowane w konkretnej sytuacji jako nadużycie prawa. Dodatkowo Sąd Rejonowy zważył, że w przypadku rozwiązania z naruszeniem prawa umowy o pracę z członkiem zarządu spółki kapitałowej odwołanym na podstawie art. 203 § 1 lub art. 370 § 1 ustawy z dnia 15 września 2000 r. - Kodeks spółek handlowych nie jest wyłączone roszczenie o przywrócenie do pracy (uchwała 7 sędziów Sądu Najwyższego z dnia 16 maja 2012 r., III PZP 3/12). Odnosząc powyższe do realiów niniejszej sprawy Sąd Rejonowy wskazał, że w złożonym powódce w dniu 9 kwietnia 2015 r. oświadczeniu o rozwiązaniu umowy o pracę za wypowiedzeniem jako przyczynę podano odwołanie jej z funkcji członka Zarządu - Wiceprezesa Spółki z dniem 27 marca 2015 r. przez Radę Nadzorczą Spółki, a także zmiany w strukturze organizacyjnej Spółki, polegające na likwidacji stanowiska Wiceprezes Zarządu - Główny Księgowy i powierzenie obsługi księgowej Spółki podmiotowi zewnętrznemu. Natomiast z uzasadnienia uchwały składu 7 sędziów Sądu Najwyższego z 16 maja 2012 r., III PZP 3/12 wynika, że „sąd pracy w przypadku byłego członka zarządu spółki - podlegającego szczególnej ochronie trwałości stosunku pracy - jest związany żądaniem przywrócenia do pracy wtedy, kiedy z ustaleń faktycznych wynika, że odwołanie z zarządu nastąpiło na skutek okoliczności niezwiązanych z zawinionym, nienależytym wywiązywaniem się przez niego
z obowiązków organizacyjnych a zarazem pracowniczych. W tym przypadku przywrócenie do pracy powoduje nawiązanie przez pracownika jedynie formalnej więzi z pracodawcą, bez faktycznego świadczenia pracy, a więc powrót na stanowisko odwołanego członka zarządu, chyba że strony dojdą do porozumienia w zakresie zmiany warunków pracy. Taki stan rzeczy wynika w pierwszej kolejności z woli stron, w tym także pracodawcy, który zawiera
z członkiem zarządu bezterminową umowę o pracę, mocą której powierza mu wykonywanie obowiązków ograniczonych co do zasady okresem sprawowania funkcji w zarządzie. Z samej istoty powierzonych obowiązków pracowniczych naturalnym i uzasadnionym rodzajem stosunku w tym przypadku jest stosunek pracy na podstawie wyboru lub na czas wykonywania obowiązków członka zarządu. Racjonalny pracodawca ma zatem możliwość uniknięcia niekorzystnych skutków będących następstwem uwarunkowań wynikających
z przepisów dotyczących ochrony pracowników przed wypowiedzeniem lub rozwiązaniem umowy o pracę, a jeśli mimo to godzi się na umowę o pracę na czas nieokreślony, to ze wszystkimi skutkami z niej wynikającymi, także z konsekwencją w postaci ograniczenia możliwości swobodnego rozwiązania umowy o pracę przez pracodawcę”. Sąd Rejonowy stwierdził, że taka sytuacja zaistniała w niniejszej sprawie, ponieważ strona pozwana – mimo zatrudnienia powódki na stanowisku „wiceprezes zarządu; główny księgowy” zawarła z powódką umowę na czas nieokreślony. Tym samym pracodawca musiał się liczyć z faktem, że w razie odwołania powódka będzie mogła korzystać ze swoich uprawnień określonych w Kodeksie pracy, także tych związanych z ochroną stosunku pracy, a zatem również z przewidzianymi w art. 186 ⁸ § 1 k.p. ograniczeniami wypowiedzenia umowy o pracę po skutecznym złożeniu wniosku o obniżenie wymiaru czasu pracy. Sąd Rejonowy analizując całokształt okoliczności sprawy wskazał, że nie podziela zapatrywania strony pozwanej, iż złożenie przez powódkę wniosku o obniżenie wymiaru czasu pracy można było uznać za nadużycie prawa podmiotowego opisane w art. 8 k.p. Opisane bowiem w tym przepisie dwie klauzule generalne umożliwiają uniknięcie sytuacji, w których stosowanie prawa doprowadziłoby do skutków niemożliwych do zaakceptowania z uwagi na cel regulacji lub normy moralne, w tym w szczególności uczciwego działania, dobrych obyczajów, przyzwoitości, lojalności, itp. Sąd Rejonowy, przywołując orzecznictwo Sądu Najwyższego wskazał, że zastosowanie art. 8 k.p. może nastąpić jedynie w szczególnie uzasadnionych przypadkach po wykazaniu wyjątkowych okoliczności, bowiem zawsze prowadzi to do osłabienia zasady pewności prawa, toteż posłużenie się w konkretnym przypadku konstrukcją nadużycia prawa jest z założenia dopuszczalne tylko wyjątkowo i musi mieć szczególne, wyraźne uzasadnienie merytoryczne i formalne, a zwłaszcza usprawiedliwienie we w miarę skonkretyzowanych regułach, głównie o konotacji etycznej, a w pewnych wypadkach także obyczajowej. Takich szczególnych przesłanek Sąd Rejonowy w przedmiotowej sprawie się nie dopatrzył. Podkreślił, że powódka miała świadomość mających zajść w pozwanej spółce zmian i zdawała sobie sprawę, że jej powrót do pracy może nastąpić na innych niż uprzednio warunkach. Podejmowała jednak działania mające na celu zaspokojenie nie tylko swoich, ale i interesów pracodawcy, który poszukiwał oszczędności, w tym w szczególności, działania ukierunkowane na zmianę swoich warunków zatrudnienia po powrocie ze związanej z rodzicielstwem usprawiedliwionej nieobecności w pracy na dogodnych dla pozwanej spółki warunkach, wykazując ugodową postawę. Sąd Rejonowy zwrócił uwagę, że zmiany organizacyjne w spółce i likwidacja stanowiska wiceprezes zarządu – główny księgowy, która nastąpiła uchwałą rady nadzorczej z 27 marca 2015 r. przeprowadzone zostały w niespełna dwa tygodnie przed jej powrotem do pracy, a zatem trudno uznać, że to ona skorzystała ze swoich praw w sposób sprzeczny ze społeczno gospodarczym ich przeznaczeniem. Sąd Rejonowy nie podzielił również stanowiska pozwanej spółki, iż ochrona z art. 45 § 3 k.p. nie dotyczy pracowników objętych dyspozycją art. 186 ⁸ k.p., a więc i powódki wyjaśniając, że po wprowadzeniu unormowań dotyczących urlopu wychowawczego do kodeksu pracy, co nastąpiło z dniem 1 stycznia 2004 r., art. 45 § 3 nie był nowelizowany, co zdaniem tego Sądu świadczy o luce prawnej w tym zakresie. Przepis art. 186 ⁸ k.p. musi zatem zostać uznany „za szczególny dotyczący ochrony pracowników przed wypowiedzeniem lub rozwiązaniem umowy o pracę”, o którym mowa w art. 45 § 3 k.p. Jednocześnie norma prawna z art. 186 ⁸ k.p. nie stanowi zakazu wypowiadania umowy o pracę w czasie usprawiedliwionej nieobecności, a stanowi ona oddzielną i autonomiczną regulację. Z tego powodu musi być zaliczona do przepisów szczególnych, o których mowa w art. 45 § 3 k.p., co powoduje objęcie powódki szerszą ochroną, a co za tym idzie, brak jakichkolwiek podstaw, aby Sąd z urzędu mógł orzec o odszkodowaniu w miejsce dochodzonego przez powódkę przywrócenia do pracy.

O kosztach procesu Sąd Rejonowy orzekł na zasadzie art. 98 § 1 i 3 k.p.c., uznając, że skoro żądanie pozwu zostało uwzględnione w całości, to strona pozwana jest zobowiązana ponieść koszty procesu, w tym koszty zastępstwa procesowego powódki ustalone w oparciu o § 11 ust. 1 pkt 1 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 r.
w sprawie opłat za czynności radców prawnych oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego ustanowionego z urzędu (60 zł) oraz uiszczona przez powódkę opłata od pozwu (3407 zł).

Apelację wniosła strona pozwana zarzucając:

1) sprzeczność istotnych ustaleń Sądu z treścią zebranego w sprawie materiału dowodowego polegającą na przyjęciu, że powódka zatrudniona była na stanowisku łączonym: wiceprezes zarządu - główny księgowy, mimo że zgromadzone w sprawie dowody, w szczególności Regulamin organizacyjny i schemat organizacyjny obowiązujące w spółce do dnia 27 marca 2015 r., umowa o pracę powódki oraz jej zakres czynności wskazywały, że jest to jedno stanowisko, a nie dwa połączone w osobie jednego pracownika;

2) naruszenie prawa materialnego przez błędną jego wykładnię lub niewłaściwe zastosowanie, a to:

a) art. 45 § 3 k.p. w związku z art. 186 ⁸ § 1 i art. 45 § 2 k.p. poprzez błędne jego zastosowanie polegające na uznaniu, że przepis art. 186 ⁸ § 1 k.p. jest przepisem szczególnym wobec przepisów kodeksu pracy w rozumieniu art. 45 § 3 k.p., a w konsekwencji na uznaniu, że do żądania powódki objętego pozwem znajduje zastosowanie zawarte w art. 45 § 3 k.p. wyłączenie stosowania art. 45 § 2 k.p.;

b) art. 45 § 2 k.p. poprzez brak jego zastosowania w niniejszej sprawie w sytuacji, gdy Sąd nie był związany żądaniem powódki przywrócenia do pracy, a przeprowadzone postępowanie dowodowe i ustalony stan faktyczny wskazywały, że uwzględnienie żądania przywrócenia powódki do pracy jest niemożliwe;

c) art. 45 § 1 k.p. poprzez jego niewłaściwe zastosowanie, polegające na przyjęciu, że możliwe jest przywrócenie powódki do pracy na stanowisko inne, niż zajmowane przed rozwiązaniem stosunku pracy;

3) naruszenie prawa procesowego, które mogło mieć istotny wpływ na wynik sprawy tj.
art. 233 § 1 k.p.c. przez przekroczenie przez Sąd granic swobodnej oceny dowodów, polegające na: wybiórczym rozważeniu materiału dowodowego, tj. nieuwzględnieniu umowy
o pracę powódki oraz jej zakresu obowiązków na zajmowanym stanowisku Wiceprezes Zarządu - Główny Księgowy przy ustaleniu, na jakim stanowisku powódka była zatrudniona; uznaniu, że powódka zatrudniona była na stanowisku łączonym i możliwa jest restytucja jej stosunku pracy pomimo, że nie pełni ona funkcji członka zarządu.

Opierając apelację na takich podstawach, strona pozwana wniosła o zmianę zaskarżonego wyroku przez zasądzenie na rzecz powódki odszkodowania w wysokości wynagrodzenia za okres wypowiedzenia oraz oddalenia powództwa co do roszczenia
o przywrócenie do pracy, domagając się także zasądzenia od powódki na swoją rzecz kosztów procesu za obydwie instancje, w tym kosztów zastępstwa procesowego wg norm przepisanych.

W odpowiedzi na apelację powódka wnosiła o oddalenie apelacji w całości i zasądzenie na jej rzecz od strony pozwanej kosztów postępowania, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm prawem przepisanych.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Apelacja jako bezzasadna podlegała oddaleniu.

W ocenie Sądu Okręgowego orzeczenie Sądu pierwszej instancji jest słuszne i odpowiada prawu. Sąd pierwszej instancji poczynił w sprawie prawidłowe ustalenia faktyczne i dokonał wszechstronnego rozważenia zebranego w sprawie materiału dowodowego oraz prawidłowej wykładni i zastosowania wskazanych w uzasadnieniu rozstrzygnięcia przepisów, oceniając dowody z uwzględnieniem zasad doświadczenia życiowego i zasad logicznego rozumowania. Sąd Okręgowy w całości podzielił ustalenia faktyczne Sądu I instancji, uznając je za własne.

W pierwszej kolejności odnotować należy, że jak wynika z treści apelacji, strona pozwana nie kwestionuje, że w stanie faktycznym niniejszej sprawy wypowiadając powódce umowę o pracę, naruszyła wynikający z art. 186 ⁸ k.p. zakaz wypowiadania umowy o pracę pracownikowi uprawnionemu do urlopu wychowawczego, który złożył wniosek o obniżenie wymiaru czasu pracy. Tym samym, strona pozwana przyznaje, że jej zachowanie było bezprawne, natomiast kwestionuje przywrócenie powódki do pracy akcentując, że jej zdaniem Sąd Rejonowy nieprawidłowo przyjął, że jest związany roszczeniem powódki o przywrócenie do pracy z uwagi na znajdujący w sprawie zastosowanie art. 45 § 3 k.p. oraz niewłaściwie ocenił stan faktyczny uznając, że nie zachodzą przesłanki do uznania niemożliwości lub niecelowości przywrócenia powódki do pracy. W konsekwencji strona pozwana twierdziła, że Sąd Rejonowy winien był zasądzić na rzecz powódki świadczenie alternatywne (odszkodowanie) w miejsce żądanego przywrócenia do pracy.

Odnosząc się do poszczególnych zarzutów apelacji zauważyć należy, że Sąd Rejonowy nie dopuścił się naruszenia prawa procesowego, które mogło mieć wpływ na wynik sprawy, tj. art. 233 § 1 k.p.c., bowiem wbrew twierdzeniom strony pozwanej, nie przekroczył granic zasady swobodnej oceny dowodów. Sąd Rejonowy, analizując schemat organizacyjny strony pozwanej obowiązujący do 27 marca 2015 r. oraz obowiązki przypisane w regulaminie organizacyjnym prawidłowo ustalił, że funkcja wiceprezesa w organie zarządczym pozwanej spółki była łączona, obejmowała bowiem tak obowiązki wiceprezesa, jak i głównego księgowego. Prawidłowo Sąd Rejonowy wywiódł, że dominowały obowiązki przypisane do stanowiska głównego księgowego (czynności związane z rachunkowością, sprawozdawczością i buchalterią), a co do zadań wynikających z pełnienia funkcji wiceprezesa, w istocie było to jedynie kierowanie podległymi pracownikami (których skądinąd było niewielu – jak wskazała strona pozwana w odpowiedzi na pozew, przeciętnie 12, wliczając w to powódkę). Słusznie też Sąd Rejonowy zauważył, że obowiązki powierzone powódce jako głównej księgowej po zmianie schematu organizacyjnego musiały nadal być wykonywane, do wyboru jedynie pozostawała forma (księgowość wewnętrzna lub zewnętrzna). Nie budzi zatem wątpliwości, że powrót powódki do pracy nie sposób ocenić jako niemożliwy. O takim a nie innym rozmiarze obowiązków przypisanych do zajmowanego przez powódkę stanowiska o nazwie: wiceprezes zarządu; główna księgowa (nazwa stanowiska za umową o pracę, k. 13 akt osobowych) świadczy również zakres czynności (k. 9 akt osobowych), powielający postanowienia regulaminu organizacyjnego.

Sąd Rejonowy nie dopuścił się również zarzucanych mu w apelacji naruszeń prawa materialnego, bowiem stanowisko, że przepis art. 168 ⁸ § 1 k.p. jest przepisem szczególnym wobec przepisów kodeksu pracy, wobec czego w sprawie znajduje zastosowanie art. 45 § 3 k.p., wyłączający prawo sądu orzekającego do nieuwzględnienia roszczenia o przywrócenie do pracy w razie gdy jest to niemożliwe lub niecelowe i orzeczenie w zamian o odszkodowaniu, o którym traktuje art. 45 § 2 k.p., jest prawidłowe. Sąd Okręgowy w pełni podziela to stanowisko, przyjmując go za własne, wobec czego nie ma potrzeby przytaczać argumentacji Sądu Rejonowego w szczegółach. Cytowany przez stronę pozwaną pogląd komentatora Ludwika Florka jest jednym z głosów w dyskusji, i z całą pewnością nie stanowi jedynej możliwej interpretacji.

Odnosząc się wreszcie do zarzutu strony pozwanej, jakoby Sąd Rejonowy dopuścił się naruszenia art. 45 § 1 k.p. poprzez przyjęcie, że możliwe jest przywrócenie powódki do pracy na stanowisko inne niż zajmowane przed rozwiązaniem stosunku pracy odnotować należy, iż w świetle orzecznictwa Sądu Najwyższego, likwidacja stanowiska pracy nie stoi na przeszkodzie przywróceniu pracownika do pracy. Zatem, również zmiana schematu organizacyjnego nie stanowi o niemożliwości przywrócenia powódki do pracy jako pracownika, korzystającego z uprawnień rodzicielskich, które ustawodawca uznał za tak istotne społecznie, że wymagają szczególnej ochrony. Na marginesie jedynie odnotować należy, że nie umknęło uwadze Sądu Okręgowego, że strona pozwana podjęła działania w przedmiocie zmiany schematu organizacyjnego i zmiany te przeprowadziła na kilka dni przed planowanym powrotem powódki do pracy po wykorzystaniu przez powódkę urlopu macierzyńskiego, rodzicielskiego i wypoczynkowego, a więc po jej długotrwałej nieobecności w pracy, co czyni zasadnym postawienie tezy, że zmiany te były nakierowane w istocie na uniemożliwienie powódce powrotu do pracy. Nie sposób przy tym nie zauważyć, że powódka, chcąc wrócić do pracy, wykazała się dużą elastycznością, m.in. proponując pracodawcy wykonywanie pracy w wymiarze 1/2 etatu, za wynagrodzeniem równym kwocie, jaką pracodawca w trakcie nieobecności powódki w pracy wypłacał firmie zewnętrznej, świadczącej mu usługi księgowe. Tym samym, wykazała się zrozumieniem dla kwestii konieczności czynienia oszczędności przez pracodawcę.

Wobec powyższego, Sąd Okręgowy oddalił apelację na zasadzie art. 385 k.p.c.

O kosztach postępowania apelacyjnego Sąd Okręgowy orzekł na zasadzie art. 98 k.p.c. stosując zasadę odpowiedzialności za wynik postępowania w zw. w zw. z § 9 ust. 1 pkt 1 w zw. z § 10 ust. 1 pkt 1 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych.