Portal Orzeczeń Sądu Okręgowego w Krakowie

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 16 maja 2022 r.

Sąd Okręgowy w Krakowie, I Wydział Cywilny

w składzie następującym:

Przewodniczący: Sędzia SO Agnieszka Włodyga

Protokolant: Małgorzata Wałęga

po rozpoznaniu w dniu 16 maja 2022 r. w Krakowie

na rozprawie

sprawy z powództwa Skarbu Państwa reprezentowanego przez Ministra Funduszy i Polityki (...)

przeciwko Gminie Miejskiej K.

o zapłatę

I.  zasądza od strony pozwanej Gminy Miejskiej K. na rzecz strony powodowej Skarbu Państwa - Ministra Funduszy i Polityki (...) kwotę 536.245,62 zł (pięćset trzydzieści sześć tysięcy dwieście czterdzieści pięć złotych sześćdziesiąt dwa grosze) z ustawowymi odsetkami za opóźnienie liczonymi od dnia 14 stycznia 2020 r. do dnia zapłaty;

II.  zasądza od strony pozwanej Gminy Miejskiej K. na rzecz strony powodowej Skarbu Państwa - Prokuratorii Generalnej Rzeczypospolitej Polskiej kwotę 10.800 zł (dziesięć tysięcy osiemset złotych) tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia uprawomocnienia się wyroku do dnia zapłaty;

III.  nakazuje pobrać od strony pozwanej Gminy Miejskiej K. na rzecz Skarbu Państwa – Sądu Okręgowego w Krakowie kwotę 26.813 zł (dwadzieścia sześć tysięcy osiemset trzynaście złotych) tytułem brakującej opłaty sądowej od pozwu.

Sygn. akt I C 821/21

UZASADNIENIE

wyroku z dnia 16 maja 2022 r.

Pozwem o zapłatę w postępowaniu upominawczym z dnia 26 listopada 2020 r. strona powodowa Skarb Państwa, reprezentowany przez Ministra Finansów, Funduszy i Polityki (...) , wniosła o orzeczenie nakazem zapłaty w postępowaniu upominawczym, że pozwana Gmina Miejska K. ma w terminie dwóch tygodni od dnia doręczenia nakazu zapłacić na rzecz powodowego Skarbu Państwa reprezentowanego przez Ministra Finansów, Funduszy i Polityki (...) kwotę 536.245,62 zł. z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia 14 stycznia 2020 r. do dnia zapłaty oraz, że pozwana ma zapłacić na rzecz strony powodowej koszty postępowania, w tym koszty zastępstwo procesowego na rzecz Skarbu Państwa – Prokuratorii Generalnej Rzeczypospolitej Polskiej stosowanie do art. 32 ust. 3 ustawy z dnia 15 grudnia 2016 r. o Prokuratorii Generalnej Rzeczypospolitej Polskiej (t.j. Dz.U. 2016 poz. 2261), według norm przepisanych, wraz z odsetkami w wysokości odsetek ustawowych za opóźnienie w spełnieniu świadczenia pieniężnego, za czas od dnia uprawomocnienia się orzeczenia, którym je zasądzono, do dnia zapłaty.

Na uzasadnienie wskazano, że podstawą faktyczną pozwu jest zgłoszenie się przez Gminę Miejską K. w 2017 roku do zorganizowanego przez Ministerstwo (...) naboru projektów partnerstwa publiczno-prywatnego, którego celem był wybór projektów, które zostaną objęte wsparciem doradczym w procesie ich przygotowania do realizacji w modelu partnerstwa publiczno-prywatnego lub w trakcie wyboru partnera prywatnego. Przedmiotem projektu strony pozwanej miała być budowa w K. przy ul. (...) budynku Centrum (...). Po dopełnieniu stosownych formalności projekt strony pozwanej został objęty wsparciem w ramach ww. naboru. Kolejno strony podpisały dokument ramowych zasad współpracy, który w punkcie 9 regulował kwestię zaprzestania współpracy między promotorem a Ministerstwem (...), umożliwiając we wskazanych warunkach zaprzestanie wspierania projektu przez Ministerstwo. Kolejno między Skarbem Państwa – Ministerstwem (...) i Finansów a konsorcjum (...) sp.k. z siedzibą w W., (...) sp. z o.o. z siedzibą w (...) sp. z o.o. z siedzibą w W. w dniu 13 stycznia 2017 r. została zawarta umowa, a w dniu 9 sierpnia 2017 r. umowa wykonawcza. Przedmiotem umowy wykonawczej było świadczenie dla Gminy Miejskiej K. doradztwa dla realizacji projektu związanego z Centrum (...) w K.. Pomimo realizacji kolejnych etapów zamówienia w marcu 2019 roku strona pozwana przerwała prace nad wspieranym projektem inwestycyjnym. Jednocześnie dnia 25 kwietnia 2018 r. Rada Miasta K. podjęła uchwałę nr C/2604/18 w sprawie ustalenia kierunków działania dla Prezydenta Miasta K. w zakresie utworzenia kompleksu szkolno-przedszkolnego przy ul. (...) zamiast planowanego Centrum (...) w K.. W konsekwencji tego strona powodowa pismem z dnia 11 kwietnia 2019 r. wystosowała do Doradcy prośbę o zawieszenie wszelkich prac doradczych prowadzonych na rzecz Promotora. Tymczasem 24 kwietnia 2019 r. Rada Miasta K. podjęła uchwałę nr XIV/257/19 w sprawie ustalenia kierunków dla Prezydenta Miasta K. w zakresie zmiany lokalizacji planowanego Centrum (...) w K., na podstawie której promotor 14 czerwca 2019 r. unieważnił postępowanie o udzielenie zamówienia publicznego. O treści uchwały nr XIV/257/19 promotor poinformował stronę powodową pismem z dnia 13 czerwca 2019 r. Pismem z dnia 31 lipca 2019 r. promotor poinformował stronę powodową, że utrzymanie umowy z Doradcą nie jest zasadne. W konsekwencji tego stron powodowa rozwiązała umowę doradczą, a następnie pismem z dnia 20 grudnia 2019 r., przekazanym Gminie Miejskiej K. dnia 30 grudnia 2019 r., wystąpiła z wezwaniem do zapłaty kwoty 536.245,62 zł z odsetkami ustawowymi za opóźnienie, odpowiadającej poniesionym przez stronę powodową kosztom doradztwa, świadczonego na rzecz pozwanej. Pismem z dnia 23 stycznia 2020 r. strona pozwana odmówiła zapłaty żądanej kwoty.

Jako podstawę prawną żądania zapłaty wskazano przede wszystkim art. 471 k.c. oraz punk 9 Ramowych zasad współpracy. Zdaniem strony powodowej w przedstawionych okolicznościach sprawy spełniły się obie przesłanki określone w punkcie 9 Ramowych zasad współpracy, warunkujące obowiązek strony pozwanej do pokrycia kosztów doradztwa opłaconego przez stronę powodową.

Jako ewentualną podstawę prawną żądania wskazano art. 405 i n. k.c., argumentując, że na gruncie niniejszej sprawy strona pozwana uzyskała korzyść w postaci doradztwa prawnego, ekonomiczno-finansowego oraz technicznego, świadczonego przez ww. konsorcjum a opłaconego przez Skarb Państwa. Wartość korzyści majątkowych uzyskanych przez Gminę Miejską K. z tego tytułu miała odpowiadać wartości prac wykonanych przez ww. konsorcjum i wynosić 536.245,62 zł. Wartość zaś zubożenia strony powodowej miała wynosić tę samą kwotę i odpowiadać wynagrodzeniu, jakie strona powodowa łącznie zapłaciła na rzecz ww. konsorcjum.

Dnia 17 lutego 2021 r. Sąd Okręgowy w Krakowie, pod sygn. akt I Nc 745/20, wydał nakaz zapłaty w postępowaniu upominawczym, na mocy którego, w punkcie I, nakazał stronie pozwanej Gminie Miejskiej K., aby zapłaciła stronie powodowej Skarbowi Państwa - reprezentowanemu przez Ministra Finansów, Funduszy i Polityki (...) kwotę 536.245,62 zł. (pięćset trzydzieści sześć tysięcy dwieście czterdzieści pięć złotych sześćdziesiąt dwa grosze) z ustawowymi odsetkami za opóźnienie liczonymi od dnia 14 stycznia 2020 r. do dnia zapłaty, zaś w punkcie II nakazał stronie pozwanej Gminie Miejskiej K., aby zapłaciła stronie powodowej Skarbowi Państwa - Prokuratorii Generalnej Rzeczypospolitej Polskiej kwotę 7.200 zł (siedem tysięcy dwieście złotych) tytułem kosztów zastępstwa procesowego, z ustawowymi odsetkami za opóźnienie liczonymi zgodnie z art. 98 § 11 k.p.c., a w punkcie III nakazał ściągnąć od strony pozwanej Gminy Miejskiej K. na rzecz Skarbu Państwa - Sądu Okręgowego w Krakowie kwotę 26.813 zł (dwadzieścia sześć tysięcy osiemset trzynaście złotych) tytułem opłaty od pozwu, od której strona powodowa jest ustawowo zwolniona - w terminie dwóch tygodni od dnia doręczenia nakazu, chyba że strona pozwana wniesie w tymże terminie do tutejszego Sądu sprzeciw.

Pismem z dnia 8 marca 2021 r., złożonym w ustawowym terminie, strona pozwana Gmina Miejska K. wniosła sprzeciw od ww. nakazu zapłaty w postępowaniu upominawczym, zaskarżając go w całości i wnosząc o oddalenie powództwa w całości, zasądzenie od strony powodowej na rzecz strony pozwanej kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa prawnego, według norm prawem przepisanych.

W uzasadnieniu sprzeciwu strona pozwana wskazała, że kwestionuje ona dochodzone w niniejszej sprawie roszczenie tak co do zasady, jak i co do wysokości. W sprzeciwie podniesiono, że Gmina Miejska K. nie przyczyniła się do powstania szkody po stronie Skarbu Państwa. Wskazano, że już w Raporcie końcowym z konsultacji społecznych pełnych dotyczących budowy Centrum (...) w K. przeprowadzonych przez Wydział Inwestycji (...), z listopada 2010 roku wskazano na negatywne nastawienie mieszkańców uczestniczących w konsultacjach do pomysłu lokalizacji Centrum (...) przy ul. (...) w K.. Zdaniem strony pozwanej, czas powstania wskazanego Raportu miał decydować, że Skarb Państwa dokonując weryfikacji materiałów aplikacyjnych Gminy Miejskiej K. musiał mieć pełną świadomość, że ww. inwestycja budzi sprzeciw mieszkańców, a pozytywnie opiniując aplikację – zaakceptował istniejące ryzyko związane z realizacją projektu.

Wskazano nadto, że także w trakcie realizacji współpracy z Ministerstwem (...) ujawniło się wysokie ryzyko związane z realizacją inwestycji w przyjętej lokalizacji, co miało zostać wykazano w Raporcie z analiz przedrealizacyjnych dla projektu pn. „Budowa, utrzymanie i zarządzanie obiektem Centrum (...) w K.” powstałym w dniu 12 lutego 2018 r.

Kolejno powołano się na uchwałę Rady Miasta K. nr XIV/257/19 z dnia 24 kwietnia 2019 r., która zobowiązała Prezydenta Miasta K. do wytypowania nowej lokalizacji dla Centrum (...).

Zdaniem strony pozwanej nie wyrządziła ona szkody stronie powodowej, gdyż nie można stronie pozwanej przypisać winy w żadnej postaci. W sprzeciwie zakwestionowano także podstawę prawną dochodzonego roszczenia wskazując, że między stronami niniejszej postępowania nie doszło do zawarcia umowy, na mocy której strona pozwana byłaby zobowiązana do spełnienia jakiegokolwiek świadczenia. Zdaniem strony pozwanej, Ramowe zasady współpracy nie stanowią aktu obligacyjnego, z którego wynikałoby konkretne zobowiązanie strony powodowej.

Podniesiono także zarzut niewykazania wysokości rzekomej szkody, gdyż strona powodowa miała nie wykazać, że środki pieniężne, które rzekomo służyły do zapłaty faktur dołączonych do pozwu, stanowiły majątek Skarbu Państwa. Zdaniem strony pozwanej wskazane środki Skarb Państwa otrzymywał z Programów Operacyjnych Unii Europejskiej.

Replikując na sprzeciw pismem z dnia 12 lipca 2021 r. strona powodowa wskazała, że podtrzymuje żądanie pozwu zarówno główne, wywodzone z niewykonania przez pozwaną umowy, jak i ewentualne z tytułu bezpodstawnego wzbogacenia. Wskazano przy tym, że wobec przytoczonych w pozwie faktów i zaprezentowanej argumentacji prawnej strona powodowa w ramach niniejszego postępowania dochodzi roszczenia o wykonanie zobowiązania zgodnie z treścią umowy, a nie roszczenia odszkodowawczego, zaś przytoczenie art. 471 k.c. w pozwie było omyłkowe. Kolejno zakwestionowano stanowisko strony pozwanej, jakoby nie doszło do nawiązania między stronami stosunku umownego o treści określonej w dokumencie Ramowych zasad współpracy, gdyż owe Ramowe zasady współpracy zdaniem strony powodowej stanowiły podstawę nawiązania stosunku umownego – umowy nienazwanej, będącej rodzajem umowy o współpracę, o wskazanej w dokumencie treści.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

Na początku 2017 roku Skarb Państwa, działając przez Ministerstwo (...) Departament Partnerstwa P.-Prywatnego (dalej też jako: „powód”, „organizator”, „Skarb Państwa” lub (...) ) ogłosiło nabór projektów partnerstwa publiczno-prywatnego ( (...)), aby wybrać projekty, które zostaną objęte wsparciem doradczym w procesie ich przygotowania do realizacji w modelu (...) lub w trakcie wyboru partnera prywatnego. Przedmiotem naboru były projekty inwestycyjne, polegające na budowie, przebudowie lub modernizacji infrastruktury, obejmujące ich późniejsze utrzymanie lub zarządzanie, planowane do realizacji w formule (...). W naborze mógł zostać zgłoszony projekt, którego zamiar realizacji poparty był stosowną uchwałą lub decyzją właściwego organu podmiotu zgłaszającego projekt, lub organu nadzorującego (promotora).

Zgodnie z Regulaminem Naboru proces oceny projektów zgłoszonych do naboru był dwuetapowy: I etap polegający na ocenie formalnej zgłoszenia, II etap polegający na ocenie merytorycznej. Kryteria merytoryczne zostały określone w załączniku nr 2 do Regulaminu i były nimi: 1) wykonalność projektu; 2) gotowość promotora do realizacji projektu; 3) zasadność realizacji inwestycji w modelu (...); 4) zaawansowanie/dojrzałość projektu.

Wsparcie doradcze mogło objąć wszelkiego rodzaju kwestie, związane z przygotowaniem projektów do realizacji w modelu (...), w tym doradztwo w kwestiach prawnych, finansowych, ekonomicznych i technicznych. Zakresie wsparcia dla każdego z projektów miał jednak zostać określony indywidualnie.

Zgodnie z Regulaminem naboru przystąpienie do naboru jest jednoznaczne z akceptacją postanowień Regulaminu naboru, a w okresie wsparcia doradczego dla projektu organizator lub uczestnik, którego projekt otrzymał wsparcie, miał przyjąć do stosowania zasady współpracy, które określono w załączniku nr 3 do Regulaminu naboru.

Dowód : Regulamin naboru – k. 42-44; załącznik nr 2 do Regulaminu naboru – kryteria wyboru projektów – k. 50-54.

Dnia 8 lutego 2017 r. Gmina Miejska K. (dalej też jako: „pozwana” lub „promotor”, lub (...)) zgłosiła do naboru projekt inwestycyjny pn. „Budowa, utrzymanie i zarządzanie obiektem Centrum (...) w K.” (dalej jako „projekt”). Przedmiotem zgłoszonego projektu była budowa nowego obiektu Urzędu Miasta K. przy ul. (...) w K. dla wydziałów Urzędu Miasta K. związanych z obsługą inwestorów oraz zagospodarowaniem przestrzennym miasta. Planowane Centrum (...) (dalej: (...)) miało składać się z dwóch budynków połączonych przewiązkami i wspólnym traktem komunikacyjnym – pasażem, z dwukondygnacyjnym garażem podziemnym i jedną kondygnacją magazynu podziemnego, wjazdami z ul. (...) i ul. (...) oraz infrastrukturą techniczną. Obiekt miał zostać zlokalizowany na działkach nr (...) obr. 54 N. Huta, stanowiących własność Gminy K. i będących w związku z tym przedmiotem wkładu własnego podmiotu publicznego w realizację inwestycji w kontrakcie (...).

W formularzu zgłoszeniowym Gmina K. wpisała, iż lokalizacja (...) jest zgodna z przewidzianym przeznaczeniem terenu oznaczonym jako UP3 (teren zabudowy usługowej – usługi publiczne. W formularzu zawarto także wskazanie, że „zgodnie z art. 8 Uchwały nr XLI 502/08 Rady Miasta K. z dnia 28 marca 2008 r. (z późn. zm.) dla przedmiotowej inwestycji przeprowadzone zostały w 2010 roku pełne konsultacje społeczne, których rezultaty (raport końcowy) zostały zamieszczone na miejskim serwisie internetowym (...) pl. (...) powyższego Miasto uznało ww. lokalizację za właściwą i zgodną z obowiązującymi przepisami i nie widziało potrzeby rozpatrywania innych wariantów tej lokalizacji”.

Do formularza zgłoszenia Gmina Miejska K. dołączyła:

1)  decyzję Prezydenta Miasta K. nr WS-04.GG. (...)-114/08 z dnia 7 kwietnia 2010 r. o środowiskowych uwarunkowaniach zgody na realizację przedmiotowego przedsięwzięcia – budowy (...);

2)  decyzję Prezydenta Miasta K. nr (...) z dnia 21 marca 2014 r. o zatwierdzeniu projektu budowlanego i pozwoleniu na budowę zamierzenia budowlanego – (...);

3)  zaświadczenie Prezydenta Miasta K. z dnia 8 września 2014 r. o tym, że decyzja nr (...) w sprawie zatwierdzenie projektu budowlanego i wydania pozwolenia na budowę stała się ostateczna z dniem 28 sierpnia 2014 r.;

4)  studium wykonalności projektu;

5)  raport końcowy z konsultacji społecznych pełnych dotyczących budowy (...) w K. przeprowadzonych przez Wydział Inwestycji Urzędu Miasta K. opublikowany w listopadzie 2010 roku;

6)  materiał pn. „Ocena efektywności sposobów finansowania budowy Centrum (...) w K.”.

Raport końcowy z konsultacji społecznych pełnych dotyczących budowy (...) w K. przeprowadzonych przez Wydział Inwestycji (...), który został sporządzony w listopadzie 2010 roku, wskazywał w punkcie 4.1, że mieszkańcy okolicy, w której ma być zbudowane (...), wyrażali w trakcie konsultacji zdecydowany sprzeciw wobec wybudowania zaprojektowanego tak wysokiego obiektu.

Dowód : formularz zgłoszenia przez Gminę Miejską K. z dnia 8.02.2017 r. wraz załącznikami – k. 58-173; w tym: raport końcowy z konsultacji społecznych pełnych dotyczących budowy (...) w K. – k. 93-173; częściowo zeznania świadka J. P. – k. 541.

Na podstawie zgłoszenia i załączonych do niego dokumentów dokonano oceny formalnej zgłoszenia, zakończonej pozytywnie. Kolejno dokonano oceny merytorycznej zgłoszenia, zakończonej sporządzeniem Raportu z oceny wstępnej projektu „Budowa, utrzymanie i zarządzanie obiektem Centrum (...) w K.” i wydaniem pozytywnej oceny merytorycznej projektu. W sporządzonym Raporcie z oceny wstępnej projektu jako jego atuty wskazano: relatywnie wysoką wartość nakładów inwestycyjnych; prostą strukturę projektu; zaawansowany stan projektu (posiadanie projektu budowlanego i wykonawczego); środki z realizacji projektu ujęte w Wieloletniej Prognozie Finansowej.

Dowód : Raport z oceny wstępnej projektu z kwietnia 2017 r. – k. 175-178; zeznania świadka K. C. – k. 539; zeznania świadka M. P. – k. 539-540.

W związku z otrzymaniem pozytywnej oceny projekt Gminy Miejskiej K. został zakwalifikowany do objęcia wsparciem, o czym strona pozwana została poinformowana pismem z dnia 24 kwietnia 2017 r. (D. (...).640.7.2017.KC). Wraz z pismem został przekazany Gminie K. ww. Raport z oceny wstępnej projektu. W piśmie poinformowano promotora m. in. o tym, że udzielenie projektowi wsparcia będzie wymagało w pierwszej kolejności przyjęcia przez Gminą K. zasad współpracy, zawartych w dokumencie pn. Ramowe zasady współpracy Gminy Miejskiej K. z Departamentem Partnerstwa P.-Prywatnego Ministerstwa (...) w zakresie realizacji zamówienia dot. doradztwa w zakresie przygotowania i realizacji projektu pn. Budowa, utrzymanie i zarządzenie obiektem Centrum (...) (dalej: Ramowe zasady współpracy), którego treść przekazano przez organizatora pocztą elektroniczną do Wydziału Inwestycji Urzędu Miasta K., a który jednocześnie wymieniony był uprzednio jako załącznik nr 3 do Regulaminu Naboru.

Strona pozwana zgłosiła uwagi do punktu 5 Ramowych zasad współpracy pt. Decyzja Promotora związana z zakończeniem analiz przedrealizacyjnych i po porozumieniu stron dokument zawierający uzgodniony tekst został przekazany Gminie K. pocztą elektroniczną 17 maja 2017 r., a następnie podpisany przez Gminę K. dnia 22 maja 2017 r. Na treści dokumentu zawarto wzmiankę „Umowa Nr (...) zarejestrowana w Generalnym Rejestrze Umów i Zleceń Skarbnika Miasta K., K. dnia 23 maja 2017 r.” Dnia 23 maja 2017 r. Gmina K. przesłała podpisany dokument Ramowych zasad współpracy do Ministerstwa (...), dokąd wpłynął dnia 29 maja 2017 r. Strona pozwana na etapie poprzedzającym podpisanie Ramowych zasad współpracy nie zgłaszała zastrzeżeń do treści ich punktu 9.

Podpisane przez stronę pozwaną Ramowe zasady współpracy w punkcie 5 stanowiły m. in., iż w terminie maksymalnie 40 dni od przekazania Promotorowi przez D. [Departament Partnerstwa P.-Prywatnego Ministerstwa (...) przyp. Sądu na podstawie części wstępnej Ramowych zasad współpracy] elektronicznej kopii ostatecznego, podpisanego przez D. protokołu odbioru raportu z przeprowadzonych analiz przedrealizacyjnych (I etap zamówienia) Promotor poinformuje D. o swojej decyzji w sprawie kontynuacji przygotowania projektu do realizacji zamówienia w formule (...) i swoim stanowisku w sprawie zasadności uruchomienia etapu III zamówienia (Przygotowanie projektu ogłoszenia o zamówieniu publicznym i projektów odpowiedzi na pytania partnerów prywatnych). Nieprzekazanie tej decyzji do D. w ww. terminie stanowić będzie przesłankę do zaprzestania współpracy D. z Promotorem i skutkować będzie konsekwencjami wskazanymi w pkt. 9.

Podpisane przez stronę pozwaną Ramowe zasady współpracy w punkcie 9 stanowiły, że w razie naruszeń zasad współpracy przez Promotora powodujących niemożność dalszej współpracy, D. [Departament Partnerstwa P.-Prywatnego Ministerstwa (...) przyp. Sądu na podstawie części wstępnej Ramowych zasad współpracy] może zaprzestać wspierania projektu. W takim przypadku Promotor będzie zobowiązany pokryć koszty rozpoczętego etapu doradztwa oraz etapów zakończonych. Również w przypadku wycofania się z realizacji projektu lub współpracy z D. bez przedstawienia obiektywnych przesłanek Promotor będzie zobowiązany do pokrycia kosztów rozpoczętego etapu doradztwa oraz etapów zakończonych.

Dowód: pismo Dyrektora Departamentu Partnerstwa P.-Prywatnego Ministerstwa (...) z dnia 24.04.2017 r. – k. 178; wydruk wiadomości e-mail Naczelnika Wydziału (...) z dnia 17.05.2017 r. z załącznikiem – k. 180; pismo Dyrektora Wydziału Inwestycji (...) z dnia 23.05.2017 r. z załącznikiem – podpisanym egzemplarzem Ramowych zasad współpracy – k. 182; zeznania świadka R. A. – k. 540-541.

Z uwagi na podpisanie przez strony Ramowych zasad współpracy strona powodowa w porozumieniu z Gminą K. przystąpiła do wyboru zespołu doradców, mających pomóc promotorowi przy przygotowaniu i realizacji projektu. W wyniku postępowania zawarta została między Skarbem Państwa – Ministrem (...) i Finansów z siedzibą w W. a konsorcjum (...). k. z siedzibą w W., (...) Sp. z o.o. z siedzibą w (...) sp. z o.o. siedzibą w W. (dalej jako „doradca”) w dniu 13 stycznia 2017 r. umowa ramowa nr D./ (...)/PT-P./2/17, a w dniu 9 sierpnia 2017 r. umowa wykonawcza nr D./ (...)/PT-P./2/17-2.

Przedmiotem umowy wykonawczej z dnia 9 sierpnia 2017 r. było świadczenie dla Gminy Miejskiej K. jako strony publicznej doradztwa przy przygotowaniu i realizacji projektu partnerstwa publiczno-prywatnego, obejmującego doradztwo prawne, ekonomiczno-finansowe oraz techniczne w celu wyboru partnera prywatnego dla realizacji projektu związanego z budową (...) w K.. Zamówienie związane z doradztwem podzielono przy tym na czternaście etapów.

Dowód: umowa nr (...) z dnia 13.01.2017 r. – k. 184-196; umowa wykonawcza nr D./ (...)/PT-P./2/17-2 z dnia 9.08.2017 r. – k. 198-210.

Następnie przystąpiono do realizacji kolejnych etapów w ramach świadczenia doradztwa. I tak dnia 12 lutego 2018 r. przy udziale strony pozwanej sporządzono Raport z analiz przedrealizacyjnych dla projektu pn. „Budowa, utrzymanie i zarządzenie obiektem Centrum (...)”. Dnia 26 lutego 2018 r. powołana przez stronę powodową komisja odebrała bez zastrzeżeń prace etapu I zamówienia. W związku z tym doradca w dniu 28 lutego 2018 r. wystawił fakturę VAT nr (...) na kwotę 190.863,04 zł brutto. Strona powodowa fakturę tę uregulowała w dniu 11 kwietnia 2018 r. dwoma przelewami.

Dowód: Raport z analiz przedrealizacyjnych z 12.02.2018 r. – k. 212-331; pismo Dyrektora Departamentu (...) z 1.03.2018 r. – k. 333; protokół odbioru prac wykonanych w ramach I etapu z dnia 26.02.2018 r. – k. 336; faktura VAT nr (...) z 28.02.2018 r. – k. 338; wtórniki zleceń płatniczych tytułem zapłaty za fakturę VAT nr (...) – k. 340-346; zeznania świadka R. A. – k. 540-541.

Dnia 28 lutego 2018 r. Gmina K. poinformowała stronę powodową zgodnie z punktem 5 Ramowych zasad współpracy, że zamierza kontynuować prace związane z przeprowadzeniem procedury wyłonienia partnera prywatnego w celu wspólnej realizacji projektu i wezwała stronę powodową do uruchomienia etapu III zamówienia. W ramach realizacji III etapu doradca przygotował projekt Ogłoszenia o zamówieniu wraz z załącznikami, w oparciu o który promotor dnia 4 kwietnia 2018 r. opublikował w Dzienniku Urzędowymi Unii Europejskiej ogłoszenie o zamówieniu publicznym nr (...) 065- (...) na usługi związane z zarządzaniem. Ponadto w ramach etapu III doradca wykonał: projekt Metodyki oceny wniosków o dopuszczenie do udziału w postępowaniu wraz z matrycą oceny wniosków, projekty odpowiedzi na pytania wykonawców do opublikowanego ogłoszenia i rekomendacje w zakresie złożonych przez wykonawców odwołań od treści opublikowanego ogłoszenia.

Powołana przez stronę powodową komisja odebrała bez zastrzeżeń prace etapu III zamówienia w dniu 8 czerwca 2018 r., w związku z czym doradca wystawił w dniu 29 czerwca 2018 r. fakturę VAT nr (...) na kwotę 79 526,27 zł brutto. Strona powodowa fakturę tę uregulowała w dniu 19 lipca 2018 r. dwoma przelewami na kwoty: 67.024,74 zł i 12.501,53 zł.

Dowód: wydruk wiadomości e-mail zastępcy dyrektora Zarządu Inwestycji Miejskich w K. z 28.02.2018 r. – k. 348-350; Ogłoszenie o zamówieniu publicznym nr (...) 065- (...) – k. 352-361; protokół odbioru prac wykonanych w ramach etapu III z 8.06.2018 r. – k. 363; faktura VAT nr (...) z 29.06.2018 r. – k. 365; wtórniki zleceń płatniczych tytułem zapłaty za fakturę VAT nr (...) – k. 367-373; zeznania świadka M. P. – k. 539-540; zeznania świadka R. A. – k. 540-541.

W porozumieniu z Gminą K. strona powodowa w dniu 5 czerwca 2018 r. wezwała doradcę do realizacji etapu IV doradztwa. W ramach etapu IV doradca wykonał prace w postaci: 1) opracowania projektów pisemnych zapytań dotyczących uzupełnienia wniosków; 2) badania i oceny wniosków według zaproponowanej wcześniej metodyki; 3) przedstawienia rekomendacji wyboru partnerów prywatnych w celu zaproszenia do udziału w dalszym postępowaniu.

W odpowiedzi na zamieszczone ogłoszenie o zamówieniu wpłynęło 11 wniosków o dopuszczenie do udziału w postępowaniu, spośród których zarekomendowano wybór trzech wykonawców do dalszego udziału w dialogu konkurencyjnym.

Powołana przez stronę powodową komisja odebrała bez zastrzeżeń prace etapu IV zamówienia w dniu 15 listopada 2018 r., w związku z czym doradca wystawił w dniu 22 listopada 2018 r. fakturę VAT nr (...) na kwotę 79 526,27 brutto. Strona powodowa fakturę tę uregulowała w dniu 11 grudnia 2018 r. dwoma przelewami na kwoty: 67.024,74 zł i 12.501,53 zł.

Dowód: wydruk wiadomości e-mail z 5.06.2018 r. – k. 375-376; protokół odbioru prac wykonanych w ramach etapu IV z 15.11.2018 r. – k. 378; faktura VAT nr (...) z 22.11.2018 r. – k. 380; wtórniki zleceń płatniczych tytułem zapłaty za fakturę VAT nr (...) – k. 382-388; zeznania świadka M. P. – k. 539-540; zeznania świadka R. A. – k. 540-541.

Kolejno pismem z dnia 5 listopada 2018 r. strona powodowa na wniosek Gminy K. wezwała doradcę do realizacji etapu VI zamówienia. W ramach etapu VI doradca wykonał prace w postaci: 1) memorandum informacyjne na temat Projektu dla oferentów; 2) regulaminu prowadzenia dialogu; 3) projekt harmonogramu dialogu; 4) projekt zestawienia zagadnień do omówienia w czasie dialogu; 5) projekt umowy (...) z załącznikami; 6) projekty pism zgodnie z występującymi potrzebami; 7) częściowe przygotowanie programu funkcjonalno-użytkowego.

W marcu 2019 roku doradca przekazał Gminie K. trzecią wersję umowy (...) wraz z załącznikami celem akceptacji, jednak pomimo ponowienia prośby nie uzyskał od strony pozwanej odpowiedzi w zakresie akceptacji bądź zgłoszenia uwag do przekazanego projektu umowy. Z powyższego względu etap VI nie został zrealizowany w całości. W dniu 22 listopada 2019 r. strona powodowa dokonała częściowego odbioru prac wykonanych przez doradcę do momentu zawieszenia etapu VI i zobowiązała się zgodnie z § 4 ust. 6 zd. 2 umowy wykonawczej do zapłaty wynagrodzenia proporcjonalnego do zakresu prawidłowo wykonanej w ramach etapu VI pracy, tj. za prace odpowiadające 35,5 % wynagrodzenia przypisanego do etapu VI w kwocie 186.330,04 zł.

W związku z powyższym doradca wystawił w dniu 28 listopada 2019 r. fakturę VAT nr (...) na kwotę 186.330,04 zł brutto, którą strona powodowa uregulowała w dniu 16 grudnia 2019 r. dwoma przelewami na kwoty: 157.038,96 zł i 29.291,08 zł.

Dowód: pismo Dyrektora ZIM w K. z 20.07.2018 r. – k. 390-391; pismo Dyrektora ZIM w K. z 17.09.2018 r. – k. 393-394; pismo Dyrektora Departamentu (...) z 5.11.2018 r. – k. 396; wydruk wiadomości e-mail zastępcy kierownika Projektu z 11.04.2019 r. – k. 398-399; protokół odbioru cząstkowego prac wykonanych w ramach etapu VI z 22.11.2019 r. – k. 401; faktura VAT nr (...) – k. 403; wtórniki zleceń płatniczych tytułem zapłaty za fakturę VAT nr (...) – k. 405-412; zeznania świadka M. P. – k. 539-540; zeznania świadka R. A. – k. 540-541.

W toku prac nad etapami I, III, IV i VI doradca przekazywał na bieżąco materiały równolegle do strony powodowej i strony pozwanej drogą mailową, które następnie były omawiane i modyfikowane, stosownie do uwag stron. Finalne wersje materiałów przygotowanych przez doradcę w ramach poszczególnych etapów wymagały akceptacji strony pozwanej i dopiero po jej uzyskaniu uiszczano kwoty na rzecz doradców.

Dowód: wiadomości e-mail z 30.03.2018 r., 29.03.2018 r., 28.03.2018 r., 23.03.2018 r., 23.03.2018 r., 22.03.2018 r., 19.03.2018 r. – k. 414-419; wiadomości e-mail z 21.05.2018 r., 10.05.2018 r., 9.05.2018 r., 8.05.2018 r. – k. 421-422; wiadomości e-mail z 9.10.2018 r., 8.10.2018 r. – k. 424-429; wiadomość e-mail sekretariatu ZIM w K. z 6.11.2018 r. z załącznikiem – k. 431-432; wiadomość e-mail sekretariatu ZIM w K. z 15.11.2018 r. z załącznikiem – k. 434-436; wiadomość e-mail ZIM w K. z 2.01.2019 r. wraz z załącznikiem – k. 438-443; zeznania świadka M. P. – k. 539-540; zeznania świadka R. A. – k. 540-541.

W kwestii zagospodarowania terenu przy ul. (...) w K. nadal prowadzone były konsultacje społeczne. Dnia 25 kwietnia 2018 r. Rada Miasta K. podjęła uchwałę nr C/2604/18 w sprawie ustalenia kierunków działania dla Prezydenta Miasta K. w zakresie utworzenia kompleksu szkolno-przedszkolnego przy ul. (...) zamiast planowanego Centrum (...) w K..

Paragraf 1 uchwały nr C/2604/18 stanowił, iż: Ustala się dla Prezydenta Miasta K. kierunki działania polegające na podjęciu wszelkich możliwych i prawnie dopuszczalnych czynności w celu utworzenia kompleksu szkolno-przedszkolnego przy ul. (...) zamiast planowanego Centrum (...) w K. .

Informacja o podjęciu uchwały nr C/2604/18 nie została przekazana stronie powodowej, która w związku z tym nie ingerowała w pracę doradcy w ramach etapu III, a następnie – na wniosek strony pozwanej – wezwała doradcę do realizacji etapu IV i VI.

Z uwagi na publiczne wypowiedzi władz Gminy Miejskiej K. dotyczące rezygnacji z realizacji inwestycji w dotychczasowej lokalizacji – strona powodowa pismem z dnia 11 kwietnia 2019 r. wystosowała do doradcy prośbę o zawieszenie wszelkich prac doradczych prowadzonych na rzecz promotora – strony pozwanej, aby nie generować dalszych kosztów z tytułu doradztwa. Na ówczesnym etapie doradztwa i realizacji projektu nie było możliwości realizacji współpracy w lokalizacji wcześniej niezgłoszonej przez Gminę K..

Kolejno dnia 24 kwietnia 2019 r. Rada Miasta K. podjęła uchwałę nr XIV/257/19 w sprawie ustalenia kierunków dla Prezydenta Miasta K. w zakresie zmiany lokalizacji planowanego Centrum (...) w K.. Na podstawie wskazanej uchwały promotor pismem z dnia 14 czerwca 2019 r., znak ZIM.ZP.271.2.11.2018 unieważnił postępowanie o udzielenie zamówienia publicznego na podstawie art. 93 ust. 1 pkt 6 ustawy Prawo zamówień publicznych. Jednocześnie Gmina Miejska K. podjęła działania mające na celu ustalenie potencjalnej innej lokalizacji (...).

Pismem z dnia 13 czerwca 2019 r. promotor poinformował stronę powodową o podjętej uchwale nr XIV/257/19 i jej treści. Pismo zawierało prośbę o wyznaczenie terminu do końca lipca 2019 roku na określenie przez promotora koncepcji dalszych działań oraz kwestii utrzymania umowy doradczej.

Pismem z dnia 31 lipca 2019 r. promotor poinformował stronę powodową, że utrzymanie umowy z doradcą nie jest zasadne, podziękował za współpracę oraz wyraził nadzieję na realizację inwestycji w formule partnerstwa publiczno-prywatnego po podjęciu decyzji o nowej lokalizacji i po pracowaniu nowych założeń.

W związku z powyższym strona powodowa rozwiązała umowę doradczą.

Dowód: uchwała nr C/2604/18 Rady Miasta K. z 25.04.2018 r. – k. 445; uchwała nr XIV/257/19 Rady Miasta K. z 24.04.2019 r. – k. 447; pismo Ministerstwa Inwestycji i (...) do pełnomocnika konsorcjum doradców z 11.04.2019 r. – k. 450-451; pismo Dyrektora ZIM w K. do Ministerstwa Inwestycji i (...) z 13.06.2019 r. – k. 453 i 499; pismo Dyrektora ZIM w K. do Ministerstwa Inwestycji i (...) z 31.07.2019 r. wraz z załącznikami: 1) kopią uchwały nr X/125/19 Rady D. XIV C. z 4.07.2019 r. oraz 2) kopią informacji o unieważnieniu postępowania o udzielenie zamówienia z 14.06.2019 r. – k. 455-458/500-501; pismo ZIM w K. z 14.06.2019 r. o unieważnieniu postępowania o udzielenie zamówienia – k. 498; pismo Wydziału Skarbu Miasta K. z 21.05.2019 r. – k. 494; pismo Dyrektora ZIM w K. z 23.05.2019 r. wraz z załącznikami – k. 495-497; zeznania świadka K. C. – k. 539; zeznania świadka M. P. – k. 539-540; zeznania świadka R. A. – k. 540-541; częściowo zeznania świadka J. P. – k. 541; zeznania świadka Ł. S. – k. 541-542; zeznania świadka E. K. – k. 542.

Pismem z dnia 20 grudnia 2019 r., przekazanym Gminie Miejskiej K. za pośrednictwem e - (...) w dniu 30 grudnia 2019 r., strona powodowa wystąpiła z wezwaniem do zapłaty kwoty 536.245,62 zł z odsetkami ustawowymi za opóźnienie, odpowiadającej poniesionym przez stronę powodową kosztom doradztwa, świadczonego na rzecz strony pozwanej przy przygotowaniu i realizacji projektu partnerstwa publiczno-prywatnego pn. „Budowa, utrzymanie i zarządzanie obiektem Centrum (...) w K.”. Do zapłaty wyznaczono termin 14 dni od dnia otrzymania wskazanego wezwania do zapłaty.

W odpowiedzi strona pozwana pismem z dnia 23 stycznia 2020 r. odmówiła zapłaty żądanej kwoty. W piśmie tym wskazała, że w ocenie strony pozwanej nie doszło do wycofania się z realizacji projektu w rozumieniu ust. 9 Ramowych zasad współpracy, gdyż – zdaniem strony pozwanej – przeprowadzenie postępowania przetargowego jest tylko jedną z części składowych projektu, zatem sam fakt zakończenia postępowania przetargowego zgodnie z ustawą Prawo zamówień publicznych nie stanowi wycofania się z realizacji projektu.

Dowód: wezwanie do zapłaty z 20.12.2019 r. wraz z urzędowym poświadczeniem przedłożenia – k. 460-463; pismo strony pozwanej do Ministerstwa Funduszy i Polityki (...) z 23.01.2020 r. – k. 465-466.

Z inicjatywy Zarządu Inwestycji Miejskich w K. strony tj. Ministerstwo Funduszy i Polityki (...) (działające w imieniu Skarbu Państwa) oraz Gmina Miejska K. prowadziły telefoniczne rozmowy, w tym podczas rozmowy telefonicznej w dniu 22 czerwca 2020 r. W wyniku rozmów strona powodowa pismem z dnia 23 czerwca 2020 r. ponownie skierowała do Gminy Miejskiej K. wezwanie do zapłaty.

Pismem z dnia 27 lipca 2020 r. strona pozwana ponownie odmówiła zapłaty kwoty 536.245,62 zł z odsetkami ustawowymi za opóźnienie.

Dowód: ostateczne przedsądowe wezwanie do zapłaty z 23.06.2020 r. wraz z urzędowym poświadczeniem przedłożenia – k. 468-470; pismo Dyrektora ZIM w K. z 27.07.2020 r. – k. 472; zeznania świadka Ł. S. – k. 541-542.

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił w oparciu o zgromadzone w aktach sprawy dowody, przede wszystkim w postaci dokumentów, a to m. in. dokumentacji związanej z naborem projektów, dokumentów przygotowywanych w wyniku realizowania doradztwa przez konsorcjum (...) sp. k. w W., (...) Sp. z o.o. w W., (...) Sp. z o.o. w W.; uchwał Rady Miasta K. oraz Rady D. XIV C. z 4.07.2019 r.; wydruków korespondencji między pracownikami strony powodowej a pracownikami strony pozwanej; kopii faktur VAT oraz wtórników zleceń płatniczych. Dowody te nie budziły wątpliwości co do autentyczności, nie były kwestionowane przez strony. Odnośnie do treści ostatecznie ustalonych i podpisanych przez stronę pozwaną Ramowych zasad współpracy Sąd przyjął, iż wiążąca była taka wersja, jaka została potwierdzona przez złożenie podpisu przez upoważnionego pracownika strony pozwanej. Obowiązywania oraz konkretnej treści przyjętych Ramowych zasad współpracy nie mogły w ocenie Sądu poważyć zeznania świadka J. P., według której przed podpisaniem Ramowych zasad współpracy nie było możliwości wprowadzenia w nich pożądanych przez stronę pozwaną zmian, albowiem stało to w sprzeczności z zeznaniami świadków K. C., M. P. oraz R. A.. Nadto na rzecz wersji, wedle której Gmina Miejska K. na etapie przygotowywania się do podpisania Ramowych zasad współpracy miała wpływ na treść ich postanowień, przemawiała zgromadzona w aktach dokumentacja, w szczególności wydruk wiadomości e-mail z dnia 17 maja 2017 r. (k. 180), oznaczonej jako pochodzącej od R. A. i skierowanej do J. P., z treści której wynika, iż ostatecznie przyjęty tekst Ramowych zasad współpracy uwzględniał uwagi J. P. działającej w imieniu strony pozwanej, oraz że zastrzeżenia i będące ich skutkiem doprecyzowanie dotyczyło punktu 5 owych Ramowych zasad współpracy. Nadto z treści wiadomości e-mail z dnia 23 maja 2017 r. (k. 182), skierowanej przez J. P. działającą w imieniu strony pozwanej, do odpowiedniego urzędnika Ministerstwa, wynikało, że strona pozwana przyjęła – po dokonaniu postulowanych przez nią zmian – zaproponowane przez powoda zasady współpracy, czego świadectwem było podpisanie dokumentu Ramowych zasad współpracy. Również porównanie załączników do pozwu nr 1 i nr 5 – tj. ogólnego wzoru Ramowych zasad współpracy, stosowanego w toku naboru projektów partnerstwa publiczno-prywatnego, oraz Ramowych zasad współpracy ostatecznie przyjętych przez stronę pozwaną wskazuje, że strony zmodyfikowały ogólnych wzór owej umowy w celu prowadzenia współpracy w celu realizacji konkretnego projektu Gminy Miejskiej K.. Z kolei fakt, że strona pozwana nie mogła dowolnie wpływać na wszystkie postanowienia Ramowych zasad współpracy, nie był kwestionowany przez pracowników powoda a wiązał się z okolicznością, iż zasady współpracy miały zabezpieczać interesy obu związanych nimi stron – w tym także Skarbu Państwa.

Ustalając stan faktyczny Sąd oparł się również na dowodach z zeznań świadków. Zeznaniom świadków K. C., M. P., R. A. oraz Ł. S. Sąd dał wiarę w całości, albowiem były one rzeczowe, logiczne i spójne tak między sobą, jak i ze zgromadzoną w sprawie dokumentacją. Zwrócić przy tym należy uwagę, że świadek Ł. S., który jest pracownikiem Gminy Miejskiej K., podał, że nie do końca da się przenieść inwestycję bez zmian – co wskazuje na daleko posunięte skutki odstąpienia przez stronę pozwaną od planów realizacji inwestycji w pierwotnie przyjętym terenie a na co wskazywali świadkowie – pracownicy Ministerstwa. Przy tym godzi się zaznaczyć, że świadek jako inżynier budownictwa (z wykształcenia) oraz pracownik strony pozwanej bezpośrednio zaangażowany w proces udziału Gminy K. projekt (...) (pełniący obowiązki Dyrektora Zarządu Inwestycji Miejskich w K.) posiadł w ocenie Sądu wiarygodną wiedzę na temat projektu, co przemawiało dodatkowo za przyjęciem wiarygodności jego zeznań. Sąd uznał za wiarygodne także zeznania świadka E. K.; świadek ta potrafiła trafnie ocenić przedmiot niniejszego sporu – należności Skarbu P. z tytułu opłaconych przez niego usług doradczych i miała ogólne rozeznanie co do relacji stron w zakresie organizowania i korzystania z pracy doradcy. Potwierdziła m. in. prowadzenie z Ministerstwem uzgodnień telefonicznych w 2020 roku oraz fakt, że realizacja projektu została zagrożona. Niemniej zeznania świadka nie zawierały szczegółów odnośnie do stanu faktycznego sprawy.

Zeznaniom świadka J. P. Sąd dał wiarę tylko w tej części, w jakiej były one zgodne z ogółem zgromadzonego materiału dowodowego. Sąd nie dał wiary zeznaniom świadka w części, w której świadek zeznała, że Ramowe zasady współpracy nie były negocjowane, gdyż z ww. środków dowodowych w postaci zeznań m. in. R. A. oraz korespondencji e-mail (k. 180) wynikało, że w istocie potencjalny promotor miał wpływ na niektóre postanowienia Ramowych zasad współpracy i Gmina Miejska K. z takich możliwości skorzystała. W pozostałej mierze depozycje świadka nie budziły wątpliwości Sądu jako w ogólności zgodne z wymową całości materiału dowodowego sprawy.

Sąd pominął postulowany przez stronę powodową dowód z opinii biegłego z zakresu finansów na okoliczność wartości prac wykonanych przez konsorcjum (...). k. z siedzibą w W., (...) sp. z o.o. z siedzibą w (...) sp. z o.o. z siedzibą w W. na rzecz Gminy Miejskiej K. w ramach Etapu I, III, IV i VI umowy wykonawczej nr D./ (...)/PT-P./2/17-2 zawartej w dniu 9 sierpnia 2017 r., ponieważ w ocenie Sądu dowód ten prowadziłby do wykazania okoliczności udowodnionej zgodnie z twierdzeniem strony powodowej. Wartość bowiem prac została dostatecznie wykazana przez złożenie wraz z pozwem stosownych faktur oraz odpowiadających im wtórników zleceń płatniczych.

Sąd zważył, co następuje:

Powództwo zasługiwało na uwzględnienie w całości.

W niniejszej sprawie strona powodowa – Skarb Państwa reprezentowany przez Ministerstwo Funduszy i Polityki (...) finalnie wniosła o zasądzenie na swoją rzecz kwoty 536.245,62 zł z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia 14 stycznia 2020 r. do dnia zapłaty. Strona powodowa ostatecznie wskazała, że dochodzonej kwoty domaga się nie jako roszczenia odszkodowawczego na podstawie art. 471 k.c., lecz w ramach roszczenia o wykonanie umowy zgodnie z jej treścią, tj. wykonanie zobowiązania określonego w punkcie 9 Ramowych zasad współpracy w postaci zwrotu na rzecz strony powodowej poniesionych przez nią kosztów doradztwa (etapów zakończonych i etapu rozpoczętego – częściowo wykonanego) świadczonego na rzecz pozwanej przez konsultantów zewnętrznych w ramach przygotowania i realizacji projektu pn. Budowa, utrzymanie i zarządzanie obiektem Centrum (...) w K..

Nadto strona powodowa wniosła o zasądzenie kosztów postępowania, w tym kosztów zastępstwa procesowego na rzecz Skarbu Państwa – Prokuratorii Generalnej Rzeczypospolitej Polskiej według norm przepisanych, wraz z odsetkami w wysokości odsetek ustawowych za opóźnienie w spełnieniu świadczenia pieniężnego, za czas od dnia uprawomocnienia się orzeczenia, którym je zasądzono, do dnia zapłaty.

Strona pozwana zakwestionowała roszczenie dochodzone pozwem tak co do zasady, jak i co do wysokości.

Zgodnie z wyrażającym zasadę swobody umów art. 353 ¹ k.c. strony zawierające umowę mogą ułożyć stosunek prawny według swego uznania, byleby jego treść lub cel nie sprzeciwiały się właściwości (naturze) stosunku, ustawie ani zasadom współżycia społecznego.

Zgodnie z art. 353 § 1 k.c. zobowiązanie polega na tym, że wierzyciel może żądać od dłużnika świadczenia, a dłużnik powinien świadczenie spełnić.

W ocenie Sądu trafne było stanowisko strony powodowej, że Ramowe zasady współpracy, przyjęte przez strony w ramach objęcia projektu Gminy Miejskiej K. pn. Budowa, utrzymanie i zarządzanie obiektem Centrum (...) w K. wsparciem doradczym w procesie przygotowania do realizacji w modelu (...) , doprowadziły do wykreowania pomiędzy stronami stosunku umownego z umowy nienazwanej, będącej rodzajem umowy o współpracę.

Odnośnie umów ramowych, wskazuje się, że stanowią rodzaj umów nienazwanych, wypracowanych przez praktykę prawa w odpowiedzi na potrzeby obrotu gospodarczego. Jak stwierdził Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 29 marca 2017 r., sygn. akt I CSK 395/16 (LEX nr 2329466) nie ma ogólnych przepisów cywilnoprawnych, które w sposób wiążący określałyby cechy charakterystyczne (konstytutywne) umowy ramowej i dookreślałyby - imperatywnie albo dyspozytywnie - jej reżim prawny. Trudno też mówić o w pełni wykształconym, jednolitym typie empirycznym umowy ramowej, który - mocą ustalonego zwyczaju (art. 56 k.c.) - w pełni substytuowałby ten brak. Z tego względu do wniosków mających wynikać z samego zakwalifikowania konkretnej umowy obligacyjnej jako ramowej należy podchodzić z ostrożnością; decydujące znaczenie dla określenia treści stosunku prawnego wynikającego z takiej umowy powinna mieć jej treść oceniana w świetle przepisów prawa zobowiązań. Dotyczy to także ustalenia, czy - i ewentualnie pod jakimi warunkami - mocą takiej umowy - strony były zobowiązane do zawierania dalszych umów wykonawczych albo dokonywania innych aktów wykonawczych, zmierzających do zaspokojenia ich finalnych interesów oraz zakresu związanej z tym odpowiedzialności odszkodowawczej.

Umowa o współpracę to umowa, na podstawie której strony dążą do osiągania wspólnych celów i współdziałania w zakresie określonym w postanowieniach danego porozumienia.

W niniejszej sprawie cel świadczenia strony powodowej na rzecz strony pozwanej wynikał już z regulaminu postępowania konkursowego, jak i dokonanej przez nią oceny projektu zgłoszonego przez stronę pozwaną, a był nim wybór projektów, które zostaną objęte wsparciem doradczym w procesie ich przygotowania do realizacji w modelu partnerstwa publiczno-prywatnego lub w trakcie wyboru partnera prywatnego.

Kolejno, po dokonaniu pozytywnych ocen projektu zgłoszonego przez stronę pozwaną, konieczne stało się zawarcie przez strony umowy Ramowych zasad współpracy, które określić miały szczegóły realizacji zamówienia dotyczącego doradztwa w zakresie przygotowania i realizacji projektu zgłoszonego przez stronę pozwaną. W ocenie Sądu, Ramowe zasady współpracy zawarte przez strony niniejszego postępowania stanowiły rodzaj umowy ramowej. Treścią bowiem regulacji w owych Ramowych zasadach współpracy było określenie sposobów współdziałania jednostki organizacyjnej Ministerstwa (...), jako reprezentanta strony powodowej oraz Gminy Miejskiej K. w zakresie realizacji projektu, w którym strona powodowa – działając w uzgodnieniu i na rzecz strony pozwanej – koordynowała kolejne etapy współpracy z zewnętrznym podmiotem ( konsorcjum (...) sp. k. w W., (...) sp. z o.o. w W., (...) sp. z o.o. w W.) świadczącym usługi na rzecz strony pozwanej. Strona powodowa m. in. zawarła stosowne umowy ze wspomnianym konsorcjum (m. in. umowa ramowa z dnia 13 stycznia 2017 r. oraz umowa wykonawcza z dnia 9 sierpnia 2017 r.), a po wykonaniu przez konsorcjum zleconych mu na kolejnych etapach zadań – po akceptacji ich efektów przez stronę pozwaną – uiszczała kwoty na poczet wystawionych przez konsorcjum kolejnych faktur. Co do zasady bowiem to strona powodowa (za pośrednictwem stosownej jednostki podległej Ministerstwu Funduszy i Polityki (...) jako statio fisci) ponosiła koszty zaangażowania konsultantów zewnętrznych. O ile więc treścią ramowych zasad współpracy w niniejszym przypadku nie było określenie procedury zawierania kolejnych umów między samymi stronami postępowania, to jednak zasady te koordynowały współpracę strony powodowej ze stroną pozwaną, w toku której – po odpowiednich czynnościach ze strony pozwanej – strona powodowa zawierała ww. umowy z podmiotem zewnętrznym (konsorcjum), które świadczyło usługi, których efekty wykorzystywane były w celu realizacji projektu strony pozwanej. Następnie strona powodowa (za pośrednictwem stosownej jednostki podległej Ministerstwu Funduszy i Polityki (...)) opłacała faktury wystawione przez konsorcjum.

Cała procedura doradztwa ze strony konsorcjum była podzielona na etapy. W sumie w sprawie, poprzez wykonanie zleconych konsorcjum zadań, zrealizowano etapy: I (strona powodowa poniosła koszty 190.863,04 zł brutto), III i IV (strona powodowa poniosła dwukrotnie koszty 79.526,27 zł brutto), oraz częściowo etap VI (wynagrodzenie uiszczone przez stronę powodową, odpowiadające proporcjonalnie zakresowi prawidłowo wykonanej pracy wyniosło 186.330,04 zł brutto). Łącznie, jak wynikało z załączonych faktur i wtórników zleceń płatniczych, strona powodowa uiściła na rzecz konsorcjum kwotę 536.245,62 zł.

Podczas realizacji etapów prace były odbierane przez komisję strony pozwanej bez zastrzeżeń, a kolejne etapy były uruchamiane na skutek wezwań strony pozwanej do ich uruchomienia. Dopiero podczas realizacji etapu VI Gmina Miejska K. najpierw nie przekazała stronie powodowej odpowiedzi w zakresie akceptacji bądź zgłoszenia uwag do przekazanego projektu umowy (w marcu 2019 roku strona powodowa przekazała stronie pozwanej prace wykonane na rozpoczętym etapie VI), a następnie - pismem z 13 czerwca 2019 r. poinformowała stronę powodową o treści uchwały Rady Miasta K. nr XIV/257/19 z dnia 24 kwietnia 2019 r., by finalnie pismem z dnia 31 lipca 2019 r. poinformować stronę powodową, że utrzymanie umowy z doradcą nie jest zasadne – na skutek czego strona powodowa rozwiązała umowę doradczą z konsorcjum.

W ocenie Sądu, po pierwsze, ramowe zasady współpracy mogły stanowić podstawę do powstania po stronie pozwanej obowiązku uiszczenia na rzecz strony powodowej opłat za uiszczone przez nią faktury. Punkt 9 Ramowych zasad współpracy wprost przewidywał takie zobowiązanie w przypadku, gdyby promotor naruszył zasady współpracy w sposób powodujący niemożność dalszej współpracy, a jednostka Skarbu Państwa wskutek tego zaprzestała wspierania projektu. Tym samym umowa Ramowych zasad współpracy mogła prowadzić do powstania po stronie pozwanej rzeczonego zobowiązania.

W ocenie Sądu w niniejszej sprawie doszło do realizacji przesłanek określonych w punkcie 9 Ramowych zasad współpracy. Po stronie pozwanej zaszły takie naruszenia zasad współpracy, które spowodowały niemożność dalszej współpracy stron.

Zauważyć trzeba, że działając w imieniu Skarbu Państwa stosowna jednostka Ministerstwa (...) (D.) uruchamiała poszczególne etapy doradztwa po uzyskaniu od promotora (strony pozwanej) pozytywnej opinii w zakresie poprzednio zleconych doradcy prac. Tymczasem podczas realizowania przez doradcę prac etapu VI („Przygotowanie i przeprowadzenie dialogu z partnerami prywatnymi oraz przygotowanie zaproszenia do składania ofert”) strona pozwana nie odpowiedziała na prośbę o akceptację bądź zgłoszenie zastrzeżeń do efektów pracy doradcy – a przekazanej stronie pozwanej w marcu 2019 roku. Kolejno w kwietniu 2019 roku strona powodowa uzyskała (nieformalnie tj. po zapoznaniu się z artykułem umieszczonym w prasie powszechnej) informację o działaniach Rady Miasta K. zmierzających do utworzenia kompleksu szkolno-przedszkolnego przy ul. (...) zamiast planowanego Centrum (...) w K., a dnia 24 kwietnia 2019 r. Rada Miasta K. podjęła uchwałę nr XIV/257/19 w sprawie ustalenia kierunków dla Prezydenta Miasta K. w zakresie zmiany lokalizacji planowanego Centrum (...) w K.. Powołując się na ww. uchwałę strona pozwana dnia 14 czerwca 2019 r. unieważniła postępowanie o udzielenie zamówienia publicznego na podstawie ustawy Prawo zamówień publicznych. Dopiero pismem z dnia 13 czerwca 2019 r. strona pozowana poinformowała stronę powodową (D.) o podjętej, ww. uchwale.

Zdaniem Sądu wskazane działania strony pozwanej – Gminy Miejskiej K. słusznie zostały przez stronę powodową uznane za powodujące niemożność dalszej współpracy w ramach objęcia projektu Gminy Miejskiej K. pn. Budowa, utrzymanie i zarządzanie obiektem Centrum (...) w K. wsparciem doradczym w procesie przygotowania do realizacji w modelu (...) , co skutkowało powstaniem obowiązku pokrycia kosztów faktycznie poniesionych przez stronę powodową przez pozwaną Gminę Miejską K.. Należy bowiem zauważyć, że od początku, tj. od zgłoszenia się strony pozwanej i jej projektu do naboru celem objęcia go wsparciem doradczym ze strony Ministerstwa (...), przedmiotem projektu była budowa nowego obiektu Urzędu Miasta K. we wskazanej, konkretnej lokalizacji. Lokalizacja ta była wskazana z dokładnością co do konkretnych działek już w pierwszym dokumencie zgłoszonym przez stronę pozwaną, jakim było zgłoszenie do naboru. Zgłoszenie zawierało nadto odnoszące się do planowanej inwestycji decyzje: Prezydenta Miasta K. nr WS-04.GG. (...)-114/08 z dnia 7 kwietnia 2010 r. o środowiskowych uwarunkowaniach zgody na realizację przedsięwzięcia mogącego znacząco oddziaływać na środowisko oraz Prezydenta Miasta K. nr (...) z dnia 21 marca 2014 r. o zatwierdzeniu projektu budowalnego i pozwoleniu na budowę zamierzenia budowlanego, jak też zaświadczenie Prezydenta Miasta K. z dnia 8 września 2014 r. o tym, że decyzja nr (...) w sprawie zatwierdzenia projektu budowlanego i wydania pozwolenia na budowę stała się ostateczna z dniem 28 sierpnia 2014 r. Okoliczności te były istotne przy ocenie zgłoszenia strony pozwanej do naboru, bowiem w Raporcie z oceny wstępnej projektu, sporządzonym w kwietniu 2017 roku wskazano, że lokalizacja projektu została w zgłoszeniu jednoznacznie określona, promotor jest właścicielem gruntu na którym planowana jest budowa (...), a jako mocne strony projektu wskazano m. in. jego zaawansowany stan – posiadanie na etapu zgłoszenia do naboru projektu budowlanego i wykonawczego. Tym samym okoliczność tego, że inwestycja miała zostać zlokalizowana w konkretnym miejscu – przy ul. (...) w K. – miała duże znaczenia na etapie objęcia zgłoszenia strony pozwanej wsparciem, a potem – na etapie realizacji czynności doradczych ze strony konsorcjum jako kontrahenta strony powodowej. Tym samym nagła zmiana stanowiska strony pozwanej co do lokalizacji projektowanego obiektu, dokonana w toku czynności doradczych realizowanych przez konsorcjum a finansowanych przez stronę powodową, stanowiła takie naruszenie zasad współpracy ze strony promotora, które powodowało niemożność dalszej współpracy w ramach projektu wsparcia doradczego. Objęty nim bowiem projekt od początku dotyczył konkretnej inwestycji, realizowanej w konkretnej, szczegółowo określonej lokalizacji, i z uwzględnieniem takiego też kontekstu prowadzone były czynności ze strony doradzającego konsorcjum – m. in. planowana konkretna lokalizacja rzutowała na treść sporządzonego przez konsorcjum (...) analiz przedrealizacyjnych dla projektu pn. Budowa, utrzymanie i zarządzanie obiektem Centrum (...) w K. . Z powyższych względów niezasadne było również twierdzenie przez stronę pozwaną, że możliwe będzie skorzystanie z dotychczas wykonanych w ramach doradztwa prac w odniesieniu do nowej (dotychczas nieustalonej) lokalizacji inwestycji.

Takiej oceny nie mogła zmienić argumentacja strony pozwanej, że już do dokumentów aplikacyjnych do naboru dołączyła ona Raport końcowy z konsultacji społecznych pełnych dotyczących budowy (...) w K. z listopada 2010 roku, w którym wskazano na negatywne nastawienie mieszkańców uczestniczących w konsultacjach odnośnie do lokalizacji (...) przy ul. (...) w K.. Należy bowiem zauważyć, że to Gmina Miejska K., mając świadomość wskazanego wyniku konsultacji społecznych, mimo wszystko przygotowywała projekty, pozyskiwała stosowne decyzje administracyjne, a w końcu – zgłosiła projekt do naboru zorganizowanego przez Ministerstwo (...). Podejmując współpracę w ramach projektu – poprzez podpisanie Ramowych zasad współpracy – strona pozwana z jednej strony podjęła definitywnie współpracę z jednostką strony powodowej w kierunku realizacji projektu, z drugiej strony – co naturalne – podjęła się tego, by sama dążyć do realizacji zgłoszonego do programu projektu. Pozwana (...) nie może przerzucać ryzyka na stronę powodową, twierdząc, że ta – otrzymawszy stosowną dokumentację – powinna była liczyć się z ryzykiem związanym z inwestycją oraz nastrojami społecznymi z nią związanymi. Jednostka strony powodowej zasadnie bowiem przyjmowała, że zgłoszenie się przez Gminę Miejską K. do projektu będzie wiązało się z konsekwentnym dążeniem przez nią do realizacji projektu, nawet pomimo – zdiagnozowanych przecież dużo wcześniej – protestów mieszkańców. Również fakt podjęcia uchwały nr XIV/257/19 z dnia 24 kwietnia 2019 r. przez Radę Miasta K. w sprawie ustalenia kierunków dla Prezydenta Miasta K. w zakresie zmiany lokalizacji planowanego Centrum (...) w K. nie mogło stanowić podstawy do wyłączenia odpowiedzialności strony pozwanej w oparciu o powołane wyżej przepisy, skoro okoliczności będące podstawą wycofania się przez stronę pozwaną z realizacji projektu w jego pierwotnym kształcie – sprzeciw mieszkańców – były znane już na długi czas przed przystąpieniem przez stronę pozwaną do programu wsparcia doradczego, a w oparciu o taką przyczynę rada miejska postanowiła zobowiązać prezydenta do zmiany przeznaczenia działek przy ul. (...) w K..

Tym samym roszczenie strony powodowej należało uznać za usprawiedliwione co do zasady. Zobowiązanie strony pozwanej płynące z punktu 9 Ramowych zasad współpracy, w oparciu o powołany już art. 353 § 1 k.c., powinno zostać wykonane. Również wysokość dochodzonej przez stronę powodową kwoty nie budziła wątpliwości Sądu, bowiem odpowiadała ona wysokości kwot brutto uiszczonych przez Skarb Państwa za pośrednictwem odpowiedniej jednostki Ministerstwa (...) na etapie, na którym strona pozwana zaprzestała korzystania ze wsparcia doradczego. Wysokość ta była udokumentowana fakturami VAT oraz odpowiadającymi im wtórnikami zleceń płatniczych i wynosiła 536.245,62 zł.

Od powyższej kwoty Sąd na mocy art. 455 k.c. w zw. z art. 481 § 1 i § 2 k.c. zasądził od strony pozwanej na rzecz strony powodowej ustawowe odsetki za opóźnienie liczone od dnia 14 stycznia 2020 r. do dnia zapłaty. Strona powodowa bowiem pismem z dnia 20 grudnia 2019 r. wystąpiła do strony pozwanej z wezwaniem do zapłaty ww. kwoty z odsetkami ustawowymi za opóźnienie w terminie 14 dni od dnia otrzymania wezwania do zapłaty. Wezwanie to zostało doręczone stronie pozwanej w dniu 30 grudnia 2019 r. za pośrednictwem platformy e - (...). Strona pozwana jednak nie uczyniła zadość żądaniu strony powodowej. Tym samym należało uznać, że do dnia 13 stycznia 2020 r. strona pozwana miała wyznaczony - zgodnie z wezwaniem - termin do zapłaty, a wobec niezapłacenia kwoty – od dnia 14 stycznia 2020 r. można mówić o opóźnieniu się dłużnika ze spełnieniem świadczenia i – co za tym idzie – o podstawie do naliczania odsetek za opóźnienie.

Z uwagi na powyższe Sąd orzekł na podstawie powołanych wyżej przepisów jak w pkt I sentencji wyroku, zasądzając od strony pozwanej Gminy Miejskiej K. na rzecz strony powodowej Skarbu Państwa reprezentowanego przez Ministerstwo Funduszy i Polityki (...) kwotę 536.245,62 zł (pięćset trzydzieści sześć tysięcy dwieście czterdzieści pięć złotych sześćdziesiąt dwa grosze) z ustawowymi odsetkami za opóźnienie liczonymi od dnia 14 stycznia 2020 r. do dnia zapłaty.

W niniejszej sprawie strona pozwana przegrała proces w całości, dlatego stosownie do art. 98 § 1 k.p.c., zgodnie z zasadą odpowiedzialności za wynik procesu, Sąd całkowicie obciążył ją kosztami procesu. Ponieważ zastępstwo procesowe Skarbu Państwa w niniejszej sprawie było wykonywane przez Prokuratorię Generalną Rzeczypospolitej Polskiej, Sąd na podstawie art. 32 ust. 3 ustawy z dnia 15 grudnia 2016 r. o Prokuratorii Generalnej Rzeczypospolitej Polskiej (t.j. Dz.U. 2021 poz. 2180) należne od strony pozwanej koszty przyznał Skarbowi Państwa – Prokuratorii Generalnej Rzeczypospolitej Polskiej. Wysokość zasądzonych kosztów została ustalona na zasadzie art. 99 k.p.c. w zw. z § 3 ust. 2 i § 2 pkt 7 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności adwokackie i wyniosła 10.800 zł. Na zasadzie art. 98 § 1 ¹ k.p.c. od powyższej kwoty Sąd zasądził także z ustawowe odsetki za opóźnienie liczone od dnia uprawomocnienia się wyroku do dnia zapłaty. O powyższym Sąd orzekł w pkt II sentencji wyroku.

Ponieważ strona powodowa tj. Skarb Państwa, był w niniejszej sprawie ustawowo zwolniony od uiszczenia opłaty sądowej od pozwu, Sąd na podstawie art. 98 § 1 k.p.c. w zw. z art. 113 ust. 1 i art. 13 ust. 2 i art. 21 ustawy z dnia 28 lipca 2005 r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych nakazał pobranie od strony pozwanej Gminy Miejskiej K. na rzecz Skarbu Państwa – Sądu Okręgowego w Krakowie kwoty 26.813 zł tytułem opłaty sądowej od pozwu. O powyższym orzeczono w pkt. III sentencji wyroku.