Portal Orzeczeń Sądu Okręgowego w Krakowie

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 02 marca 2022 r.

Sąd Okręgowy w Krakowie I Wydział Cywilny

w składzie następującym:

Przewodniczący: SSO Justyna Sieklicka - Pawlak

Protokolant: Elżbieta Firydus

po rozpoznaniu w dniu 16 lutego 2022 r. w Krakowie

na rozprawie

sprawy z powództwa J. W. i A. W.

przeciwko (...) Bank (...) S.A. z siedzibą w W.

o ustalenie

I.  oddala powództwo,

II.  zasądza od powodów J. W. i A. W. solidarnie na rzecz strony pozwanej (...) Bank (...) S.A. z siedzibą w W. kwotę 10.817 zł (dziesięć tysięcy osiemset siedemnaście złotych) wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie liczonymi od dnia uprawomocnienia się wyroku do dnia zapłaty tytułem zwrotu kosztów postępowania.

uzasadnienie
wyroku sądu okręgowego w krakowie
z dnia 2 marca 2022 r.

Powodowie J. W. i A. W. w pozwie złożonym w dniu 28 lipca 2020 r. przeciwko stronie pozwanej (...) Bank (...) S.A. z siedzibą w W. wnieśli o ustalenie, że umowa kredytu budowlano – hipotecznego nr (...)/H./ (...) z dnia 25 sierpnia 2006 r. zawarta pomiędzy (...) Bank (...) S.A. z siedzibą w W. i powodami jest nieważna w całości.

Uzasadniając dochodzone roszczenie powodowie podali, że celem zawarcia przez nich kwestionowanej umowy było uzyskanie środków pieniężnych w wysokości 250.000 zł na zakup lokalu mieszkalnego. Umowa została zwarta według stosowanego w Banku wzorca, którego postanowienia nie były indywidualnie uzgadniane z powodami. Zgodnie z umową kredyt wynosił 103.498,82 (...), a jego uruchomienie miało nastąpić w transzach wypłacanych w walucie złoty polski, po przewalutowaniu po obowiązującym w momencie zaksięgowania dyspozycji uruchomienia produktu kursie sprzedaży waluty obowiązującym w Banku. Kredyt był spłacany poprzez pobieranie przez Bank środków z rachunku powodów prowadzonego w walucie złoty polski, po ich przewalutowaniu na walutę (...) po obowiązującym w dniu dokonania wymiany kursie kupna waluty obowiązującym w Banku. W dniu złożenia wniosku kredytowego i w dniu zawarcia umowy powodowie nie uzyskiwali dochodów w walucie (...). Nie zostali w rzetelny sposób poinformowani przez Bank o ryzyku kursowym, w szczególności nie przedstawiono im symulacji wpływu kursu waluty na wysokość salda zadłużenia.

Powodowie twierdzą, że zawarta przez nich umowę kredytu należy sklasyfikować jako umowę kredytu denominowanego do waluty obcej, a zgodnym zamiarem stron było, aby kredyt był wypłacony w walucie złoty polski, a jego spłata również następowała w tej walucie. W ocenie powodów umowa jest nieważna przede wszystkim ze względu na brak oznaczenia w niej kwoty udzielonego kredytu, co pozostaje w sprzeczności z art. 69 ust. 1 w zw. z art. 69 ust. 2 ustawy Prawo bankowe w brzmieniu obowiązującym w dniu zawarcia umowy. W każdym przypadku kwota udzielonego kredytu uzależniona była od kursu waluty obowiązującego w Banku w dniu uruchomienia kredytu. Zarówno umowa, jak i znajdujący do nie zastosowanie regulamin nie określały zasad ustalania kursu waluty. Bank przyznał więc sobie jednostronne prawo do arbitralnego ustalania tego kursu, a tym samym uzależnionej od niego wysokości swojego świadczenia w postaci wypłaty kwoty kredytu. Nadto Bank w sposób arbitralny ustalał również moment zaksięgowania dyspozycji uruchomienia kredytu.

Ponadto powodowie wskazali, że postanowienia § 4 pkt 5 w zw. z § 2 pkt 20 Regulaminu oraz § 9 pkt 4 w zw. z § 2 pkt 20 Regulaminu, dotyczące zasad uruchomienia kredytu oraz określania rat kredytu w oparciu o kursy (...) ustalane jednostronnie przez Bank, należy uznać za abuzywne w rozumieniu art. 385 ¹ k.c. Postanowienia te mają charakter niejednoznaczny, ponieważ w momencie zawierania umowy konsumenci nie mogli na ich podstawie ocenić wysokości wynagrodzenia Banku z tytułu uprawnienia do ustalania kursów wymiany waluty, a tym samym skutków ekonomicznych decyzji o zawarciu umowy kredytu. Przejawem naruszenia przez kwestionowane postanowienia dobrych obyczajów jest godzenie przez nie w równowagę kontraktową stron w wyniku przyznania jednej z nich uprawnienia do dowolnego ustalania kryteriów wpływających na wysokość świadczeń stron przy jednoczesnym odebraniu drugiej stronie możliwości weryfikowania poprawności działania silniejszej strony umowy. Rażące naruszenie interesów konsumentów polega zaś na ukształtowaniu daleko idącej dysproporcji praw i obowiązków na niekorzyść konsumenta, na którego zostało przerzucone poza ryzykiem kursowym również ryzyko całkowicie dowolnego kształtowania kursów wymiany waluty przez Bank. Zdaniem powodów po eliminacji z umowy abuzywnych postanowień nie będzie można ustalić kwoty środków pieniężnych, które Bank zobowiązał się oddać powodom do dyspozycji, jak również zasad spłaty kredytu. Umowa nie będzie więc mogła być wykonywana i z tego względu należy ją uznać za nieważną w całości.

Powodowie podkreślili, że mają interes prawny w dochodzeniu ustalenia nieważności umowy, ponieważ wykreowała ona między stronami długoterminowy stosunek prawny, który nie został dotychczas wykonany, a stwierdzenie jej nieważności przesądza nie tylko o możliwości domagania się zwrotu już spełnionych świadczeń, lecz rozstrzyga również w sposób ostateczny o braku obowiązku spełniania przez powodów na rzecz Banku świadczeń wynikających z umowy w przyszłości, a więc o zezwoleniu na zaprzestanie spłacania kolejnych rat kredytu.

W odpowiedzi na pozew strona pozwana (...) Bank (...) S.A. z siedzibą w W. wniosła o oddalenie powództwa w całości. Wskazała, że umowa kredytu wiążąca strony jest umową kredytu walutowego, w której nie zostały zawarte żadne klauzule waloryzacyjne czy denominacyjne. Kwota i waluta kredytu została w umowie jednoznacznie określona. Już we wniosku kredytowym powodowie podali, że są zainteresowani otrzymaniem kredytu w walucie obcej i taki kredyt został im udzielony. Powodowie byli przy tym świadomi ryzyka zrostu kursu waluty kredytu, co było wiedzą powszechną, jak również jego wpływu na umowę kredytu, o którym zostali szczegółowo poinformowani przez Bank. Powodowie uzgodnili ze stroną pozwaną kwotę kredytu w walucie (...) i oraz sposób wypłaty kredytu bezgotówkowo w złotych polskich bezpośrednio na rachunek sprzedawcy nieruchomości. Powodowie mieli więc świadomość, że strona pozwana musi przewalutować kwotę kredytu z (...) na złote polskie, ponieważ kwoty w walucie (...) nie można zaksięgować na rachunku prowadzony w walucie złoty polski. Od momentu zawarcia umowy powodowie mieli przy tym możliwość spłaty kredytu bezpośrednio w walucie (...), zwłaszcza że konto wskazane w umowie, za pośrednictwem którego powodowie mieli spłacać kredyt, było kontem prowadzonym w walucie (...). Możliwość wypłaty kwoty kredytu w złotych polskich i spłaty rat kredytu w złotych polskich nie świadczy o jej złotówkowym charakterze, a zapisy odnoszące się do takiej spłaty i wypłaty dotyczą wyłącznie sposobu wykonywania umowy.

Nadto strona pozwana podała, że kursy walut obowiązujące w Banku nie były ustalane dowolnie, lecz w oparciu o kursy na rynku międzybankowym. Zwróciła również uwagę, że powodowie mogli uzyskać wypłatę kwoty kredytu w walucie (...) i spłacać raty kredytu również w walucie (...), nie korzystając w ogóle z mechanizmu przeliczania świadczeń według kursów obowiązujących w Banku. Zresztą nawet jeżeli uznać, że zakwestionowane przez powodów postanowienia Regulaminu stanowią klauzule abuzywne, to po ich usunięciu umowa w dalszym ciągu może być wykonywana jako umowa kredytu w walucie obcej, w której świadczenia stron są spełniane w walucie obcej. Nie ma więc podstaw do ustalenia jej nieważności.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

W dniu 10 lipca 2006 r. J. W. i A. W. złożyli wniosek o udzielenie kredytu hipotecznego/budowlano - hipotecznego w (...) Bank (...) S.A. z siedzibą w W.. We wniosku wskazali, że kredyt będzie przeznaczony na zakup lokalu mieszkalnego, będącego kolejną nieruchomością w ich majątku. Jako walutę kredytu wnioskodawcy wybrali (...), kwotę kredytu określili zaś na 250.000 zł. Kredyt miał być wypłacony w transzach. Wnioskodawcy podali, że są zatrudnieni w Wielkiej Brytanii i otrzymują wynagrodzenie w wysokości 14.500 zł (J. W.) i 8.000 zł (A. W.) oraz że są właścicielami mieszkania o powierzchni 57m ² o wartości 250.000 zł oraz działki o powierzchni 1400m ² o wartości 100.000 zł.

Dowód: wniosek o udzielenie kredytu budowalnego/budowlano – hipotecznego z dnia 10 lipca 2006 r., k. 24-27

Powodowie rozważali zaciągnięcie kredytu w walucie złoty polski. Postanowili jednak zaciągnąć kredyt w walucie (...), ponieważ postrzegali go jako atrakcyjniejszy. Gdy zaczynali starać się o kredyt w Banku, byli już zdecydowani, że chcą zaciągnąć kredyt w walucie (...). Nie występowali do Banku o zbadanie ich zdolności kredytowej w odniesieniu do kredytu w walucie złoty polski. Powodowie zdawali sobie sprawę, że kursy waluty (...) mogą wzrosnąć. Wiedzieli również, że kursy kupna i sprzedaży waluty są różne. Przed zawarciem umowy pobieżnie analizowali kursy waluty. Nie badali jednak, jak kształtuje się wysokość kursów obowiązujących w (...) Bank (...) S.A. na tle innych banków.

W okresie, kiedy starali się o kredyt i w którym zawarli umowę kredytu, powodowie byli zatrudnieni w Wielkiej Brytanii (powód od stycznia 2005 r., powódka od kwietnia 2005 r.) i uzyskiwali wynagrodzenie w walucie funt brytyjski. Dwa lata przed zakupem mieszkania za kredyt zaciągnięty w Banku powodowie rozpoczęli budową domu na należącej do nich działce w B., a kilka miesięcy przed zakupem mieszkania kupili inne mieszkanie znajdujące się przy ul. (...) w K..

Powodowie mogli zapoznać się z treścią umowy przed jej podpisaniem - wzór umowy został im przesłany na adres poczty elektronicznej. Znajdujący zastosowanie do umowy Regulamin powodowie otrzymali podczas spotkania, na którym podpisali umowę. Powodowie nie chcieli negocjować żadnych postanowień umowy poza wysokością marży Banku.

Dowód: umowa zatrudnienia J. W. wraz z tłumaczeniem przysięgłym z j. angielskiego, k. 197-205; umowa zatrudnienia A. W. wraz z tłumaczeniem przysięgłym z j. angielskiego, k. 206-213; zeznania powoda J. W. z dnia 30 kwietnia 2021 r., protokół k. 264v-265v; zeznania powódki A. W. z dnia 30 kwietnia 2021 r., protokół k. 265v

W dniu 15 sierpnia 2006 r. powodowie zawarli z (...) Bank (...) S.A. z siedzibą w W. umowę kredytu budowlano – hipotecznego nr (...)/H./ (...). W umowie wskazano m.in., że:

⚫

Kwota kredytu wynosi 103.498,82 (...) (§ 1).

⚫

Okres kredytowania będzie trwał do 5 sierpnia 2026 r. (§ 2).

⚫

Kredyt jest przeznaczony na sfinansowanie kosztów zakupu lokalu mieszkalnego nr (...) położonego w K. przy ul. (...), objętego księgą wieczystą nr (...) od inwestora zastępczego (§ 3, § 4).

⚫

Uruchomienie kredytu może nastąpić najpóźniej do dnia 1 grudnia 2006 r. W przypadku, gdy w tym terminie nie zostanie uruchomiona kwota kredytu w całości, ulega ona automatycznemu obniżeniu o część, która nie została uruchomiona. Obniżenie kwoty kredytu nie wpływa na wysokość prowizji z tytułu udzielenia kredytu (§ 5 ust. 5.1).

⚫

Uruchomienie kredytu nastąpi w transzach w następujący sposób:

-

z kwoty kredytu zostanie pobrana składka ubezpieczenia spłaty kredytu w (...) S.A.,

-

w wysokości określonej w umowie przedwstępnej kupna – sprzedaży kredytowanej nieruchomości (zawartej pomiędzy inwestorem zastępczym i kredytobiorcą) na rachunek bankowy inwestora zastępczego wskazany w umowie przedwstępnej (§ 5 ust. 5.2).

⚫

Oprocentowanie kredytu równe jest stopie bazowej oprocentowania, która stanowi LIBOR dla 6-miesięcznych depozytów w (...) powiększonej o 1,30 punkty procentowe marży (§ 6 ust. 6.1).

⚫

Kredyt spłacany jest w ratach kapitałowych równych (tj. w malejących ratach kapitałowo - odsetkowych). Liczba miesięcznych rat wynosi 235. Wysokość rat kredytu i odsetek będzie określana w harmonogramach spłat (§ 8 ust 8.1).

⚫

Spłata należności z tytułu kredytu następuje z rachunku o numerze (...). Rachunek ten prowadzony jest w (...) i zasilany jest wyłączanie w walucie, w której jest prowadzony. Kredytobiorca zobowiązany jest zapewnić na rachunku wystarczającą kwotę środków do pokrycia wymagalnych należności Banku z tytułu kredytu (§ 8 ust. 8.8).

⚫

Zabezpieczenie kredytu stanowią m.in.:

-

ustanowiona na kredytowanej nieruchomości hipoteka zwykła o najwyższym pierwszeństwie w kwocie 103.498,82 (...) na zabezpieczenie wierzytelności Banku z tytułu kwoty kredytu,

-

ustanowiona na kredytowanej nieruchomości hipoteka kaucyjna o najwyższym pierwszeństwie do kwoty 9.408,04 (...) na zabezpieczenie wierzytelności Banku z tytułu spłaty odsetek od kredytu i innych należności z tytułu kredytu (§ 9 ust. 9.1 pkt 1 i 2).

⚫

Bank zastrzega sobie możliwość zmiany waluty kredytu z waluty obcej na PLN lub wydłużenia okresu kredytowania w przypadku, gdy na skutek wzrostu ryzyka zmiany kursu walut lub ryzyka zmiany oprocentowania może nastąpić zagrożenie zdolności kredytowej kredytobiorcy (§ 12 ust. 12.1).

⚫

Kredytobiorca potwierdza, że jest świadomy ryzyka zaciągania kredytu w walutach obcych, które wynika z możliwości zmiany kursu waluty kredytu wobec PLN lub zmiany oprocentowania waluty obcej, której skutkiem może być zagrożenie zdolności kredytowej kredytobiorcy spowodowane istotnym podwyższeniem wartości kredytu i odsetek do spłaty (§ 12 ust. 12.5).

⚫

Kredytobiorca zobowiązuje się do pokrycia ze środków własnych, wynikających ze zmian kursu waluty kredytu, różnic pomiędzy ceną nabycia kredytowanej nieruchomości i kwoty kredytu (§ 13 ust. 13.1).

⚫

Kredytobiorca upoważnia Bank do obciążania rachunku do wysokości dostępnego salda, wszelkimi kwotami wymagalnych należności wynikającymi z umowy, w szczególności kwotami rat kredytu, w tym kwotami składek ubezpieczeniowych. W przypadku, gdy rachunek prowadzony jest w innej walucie niż waluta wymagalnych należności, obciążenie następuje po przewalutowaniu (§ 13 ust. 13.2).

⚫

W sprawach nieuregulowanych w umowie zastosowanie mają postanowienia Regulaminu Produktów kredytowych dla Klientów indywidualnych, który stanowi integralną część umowy (§ 13 ust. 13.4).

Dowód: umowa kredytu budowlano – hipotecznego nr (...)/H./ (...) z dnia 25 sierpnia 2008 r., k. 28-34

W Regulaminie Produktów kredytowych dla Klientów indywidualnych wskazano m.in., że:

⚫

Przewalutowanie oznacza wymianę waluty dokonywaną przez Bank i za jego zgodą, po obowiązującym w Banku w dniu dokonania wymiany kursie kupna/sprzedaży walut lub w przypadku wymiany waluty obcej na inna walutę obcą, po kursie krzyżowym; obowiązujące w Banku kursy wymiany walut dostępne są w Jednostkach Banku, na stronie internetowej, w Centrum telefonicznym lub udostępniane przez Bank w inny sposób (§ 2 pkt 20).

⚫

Jeżeli zgodnie z dyspozycją kredytobiorcy wypłata środków uruchomionego produktu kredytowego ma nastąpić w innej walucie niż waluta produktu kredytowego określona w umowie, to następuje to po przewalutowaniu. Przewalutowanie następuje po kursie obowiązującym w momencie zaksięgowania dyspozycji uruchomienia produktu kredytowego (§ 4 ust. 5).

⚫

Jeżeli kredytobiorca nie posiada na rachunku wystarczających na spłatę kwot wpływów zabezpieczających jego spłatę kwot produktu kredytowego oraz zapłaty odsetek i innych należności wynikających z umowy, Bank może dokonać obciążenia innego prowadzonego przez siebie na rzecz kredytobiorcy rachunku. W przypadku, gdy obciążany rachunek prowadzony jest w innej walucie niż waluta produktu kredytowanego, obciążenie następuje po przewalutowaniu (§ 9 ust. 4).

Dowód: „Regulaminu Produktów kredytowych dla Klientów indywidualnych w (...) Bank (...) S.A.”, k. 57-70

Umowa o kredyt z dnia 15 sierpnia 2006 r. była dwukrotnie zmieniana – w dniu 12 marca 2007 r. oraz w dniu 9 lipca 2007 r. Obydwie zmiany dotyczyły przesunięcia ostatecznej daty uruchomienia całej kwoty kredytu oraz ustanowienia zabezpieczenia w postaci hipoteki.

Dowód: zmiana nr 1 do umowy o kredyt budowlano – hipoteczny z dnia 12 marca 2007 r., k. 35-36; zmiana nr 2 do umowy o kredyt budowlano – hipoteczny z dnia 9 lipca 2007 r., k. 37-39

Kredyt został uruchomiony w trzech transzach:

⚫

na mocy dyspozycji kredytobiorców z dnia 30 sierpnia 2006 r. – w dniu 5 września 2006 r. w kwocie 69.041,59 (...) (powodom wypłacono 169.000 zł po przeliczeniu wg kursu 2, (...)) i 993,59 (...) (prowizja),

⚫

na mocy dyspozycji kredytobiorców z dnia 7 listopada 2006 r. – w dniu 9 listopada 2006 r. w kwocie 28.793,24 (...) (powodom wypłacono 67.500 zł po przeliczeniu wg kursu 2, (...)),

⚫

na mocy dyspozycji kredytobiorców z dnia 21 sierpnia 2007 r. – w dniu 22 sierpnia 2007 r. w kwocie 4.670,40 (...) (powodom wypłacono 10.773,21 zł po przeliczeniu wg kursu 2, (...)).

Dowód: zaświadczenie z dna 16 marca 2020 r., k. 16; dyspozycja uruchomienia kredytu z dnia 30 sierpnia 2006 r., k. 21; dyspozycja uruchomienia kredytu z dnia 7 listopada 2006 r., k. 22; dyspozycja uruchomienia kredytu z dnia 22 sierpnia 2007 r., k. 23

Lokal mieszkalny nr (...) położony w K. przy ul. (...) przeszedł na własność powodów na mocy umowy ustanowienia odrębnej własności lokalu i umowy sprzedaży z dnia 29 listopada 2007 r.

Dowód: umowa ustanowienia odrębnej własności lokalu i umowa sprzedaży z dnia 29 listopada 2007 r., k. 47-56

Od stycznia 2007 r. do sierpnia 2010 r. powodowie spłacali kredyt w ratach uiszczanych w walucie złoty polski. Od września 2010 r. do chwili obecnej powodowie spłacają raty kredytu w walucie (...).

Dowód: historia spłat, k. 17-20

W dniu 29 kwietnia 2011 r. w Rejestrze Przedsiębiorców Krajowego Rejestru Sądowego ujawniono zmianę nazwy (...) Bank (...) S.A. na (...) Bank (...) S.A. W dniu 30 kwietnia 2015 r. w Rejestrze Przedsiębiorców KRS ujawniono, że doszło do połączenia Banku (...) S.A. (spółka przejmująca) z (...) Bank (...) S.A. (spółka przejmowana) w trybie art. 492 § 1 pkt 1 k.s.h. poprzez przeniesienie całego majątku (wszystkich aktywów i pasywów) (...) Bank (...) S.A. na rzecz Banku (...) S.A.; jednocześnie Bank (...) S.A. zmienił nazwę na Bank (...) S.A. W dniu 29 marca 2019 r. w Rejestrze Przedsiębiorców KRS ujawniono zmianę nazwy Banku (...) S.A. na (...) Bank (...) S.A.

Fakty bezsporne

Po zawarciu umowy o kredyt budowlano – hipoteczny z dnia 15 sierpnia 2006 r. powodowie zawali z (...) Bank S.A. dwie kolejne umowy kredytu, obydwie w walucie (...). Obecnie powodowie są właścicielami czterech nieruchomości: działki w B. zabudowanej domem mieszkalnym oraz trzech mieszkań w K.: przy ul. (...), przy ul. (...) oraz przy ul. (...). W mieszkaniu zakupionym za pieniądze uzyskane z kredytu powodowie mieszkali do końca 2008 r., a następnie przeprowadzili się do domu w B.. Powodowie wynajmują mieszkania w K., zyskując miesięczny czynsz w kwotach 1.600 zł, 1.750 zł i 2.500 zł. Obecnie zarówno powód, jak i powódka prowadzą dwie odrębne działalności gospodarcze.

Dowód: zeznania powoda J. W. z dnia 30 kwietnia 2021 r., protokół k. 264v-265v; zeznania powódki A. W. z dnia 30 kwietnia 2021 r., protokół k. 265v

Poza faktami, które były między stronami bezsporne, powyższy stan faktyczny Sąd ustalił na podstawie dokumentów zgromadzonych w aktach sprawy, których autentyczność i wiarygodność nie budziła wątpliwości Sądu i nie była przedmiotem zarzutów stron. Sąd uwzględnił również częściowo zeznania powoda J. W. i powódki A. W.. Sąd nie dał wiary zeznaniom powodów w tej części, w której twierdzili oni, że początkowo nie wiedzieli, że mogą spłacać kredyt bezpośrednio w walucie (...). Takim twierdzeniom przeczy treść dokumentów znajdujących się w aktach sprawy. Przede wszystkim w samej umowie o kredyt budowlano – hipoteczny z dnia 15 sierpnia 2006 r. jako rachunek, z którego będą dokonywane spłaty kredytu, podany został rachunek powodów prowadzony w walucie (...). Powyższe jednoznacznie wskazuje na możliwość spłaty kredytu bezpośrednio w walucie (...). Nadto z zapisów Regulaminu Produktów kredytowych dla Klientów indywidualnych wynika, że do spłaty rat kredytu w walucie złoty polski i przeliczania kwoty spłat z waluty złoty polski na walutę, w której został udzielony kredyt, następuje wyłącznie w przypadku, gdy środki pobierane są z innego rachunku kredytobiorcy niż rachunek podany w umowie z uwagi na brak środków do spłaty kredytu na rachunku podanym w umowie. Spłata rat kredytu w walucie złoty polski jest więc wyłącznie subsydiarnym sposobem spłaty kredytu, ponieważ co do zasady kredyt miał być spłacany w walucie, w jakiej został udzielony. Przyjęcie, że początkowo powodowie nie wiedzieli, że mogą spłacać raty kredytu bezpośrednio w walucie (...) wymagałoby więc przyjęcia, że to nie powodowie wskazali w umowie rachunek, z którego kredyt będzie spłacany oraz że przed podpisaniem umowy o kredyt budowlano – hipoteczny nie zapoznali się z treścią umowy oraz Regulaminu lub nie zrozumieli postanowień umowy i Regulaminu odnoszących się do sposobu spłaty kredytu. W ocenie Sądu jest to bardzo mało prawdopodobne, w szczególności z uwagi na fakt, że przed podpisaniem umowy powodowie mogli zapoznać się zarówno z treścią wzoru umowy, jak i z Regulaminem, a postanowienia umowy i Regulaminu dotyczące sposobu spłaty kredytu są jasne i jednoznaczne.

Sąd zważył co następuje:

Powództwo nie zasługiwało na uwzględnienie. Nie ma podstaw, aby uznać za nieważną umowę kredytu budowlano – hipotecznego nr (...)/H./ (...) z dnia 15 sierpnia 2006 r., zawartą przez powodów z poprzednikiem prawnym strony pozwanej - czy to ze względu na sprzeczność z przepisami ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Prawo bankowe (t.j. Dz. U. z 2002 r. Nr 72, poz. 665 z późn. zm.) w brzmieniu obowiązującym na dzień zawarcia umowy, czy to z uwagi na występowanie w niej klauzul abuzywnych w rozumieniu art. 385 ¹ § 1 k.c.

Analizując podniesiony przez powodów zarzut nieważności umowy kredytu z uwagi na jej sprzeczność z przepisami art. 69 ust. 1 i 2 ustawy Prawo bankowe w brzmieniu obowiązującym na dzień zawarcia umowy kredytu należy w pierwszej kolejności przytoczyć powołane przez powodów przepisy. Zgodnie z art. 69 ust. 1 ustawy Prawo bankowe, przez umowę kredytu bank zobowiązuje się oddać do dyspozycji kredytobiorcy na czas oznaczony w umowie kwotę środków pieniężnych z przeznaczeniem na ustalony cel, a kredytobiorca zobowiązuje się do korzystania z niej na warunkach określonych w umowie, zwrotu kwoty wykorzystanego kredytu wraz z odsetkami w oznaczonych terminach spłaty oraz zapłaty prowizji od udzielonego kredytu. Stosownie zaś do art. 69 ust. 2 ustawy Prawo bankowe, umowa kredytu powinna być zawarta na piśmie i określać w szczególności: 1) strony umowy, 2) kwotę i walutę kredytu, 3) cel, na który kredyt został udzielony, 4) zasady i termin spłaty kredytu, 5) wysokość oprocentowania kredytu i warunki jego zmiany, 6) sposób zabezpieczenia spłaty kredytu, 7) zakres uprawnień banku związanych z kontrolą wykorzystania i spłaty kredytu, 8) terminy i sposób postawienia do dyspozycji kredytobiorcy środków pieniężnych, 9) wysokość prowizji, jeżeli umowa ją przewiduje, 10) warunki dokonywania zmian i rozwiązania umowy.

Kolejno należy wskazać, że w okresie, kiedy pomiędzy stronami doszło do zawarcia spornej umowy kredytu, na rynku bankowym funkcjonowało kilka typów umów kredytów hipotecznych:

⚫

Kredyty złotówkowe - w których kwota kredytu była określana w walucie złoty polski, a wypłata kredytu i spłata rat następowała również w walucie złoty polski.

⚫

Kredyty walutowe – w których kwota kredytu była określana w walucie obcej, a wypłata kredytu i spłata rat następowała również w walucie obcej.

⚫

Kredyty denominowane do waluty obcej – w których kwota kredytu była określana w walucie obcej, wypłata kredytu następowała w walucie złoty polski po przeliczeniu z waluty obcej na walutę złoty polski według wskazanego w umowie kursu waluty, raty kredytu były określone w walucie obcej, a ich spłata następowała w walucie złoty polski po przeliczeniu z waluty złoty polski na walutę obcą według kursu waluty określonego w umowie.

⚫

Kredyty indeksowane do waluty obcej – w których kwota kredytu była określona w walucie złoty polski i wypłata kredytu następowała w walucie złoty polski. Następnie dochodziło do przeliczenia kwoty kredytu w walucie złoty polski na kwotę w walucie obcej według kursu waluty wskazanego w umowie. Tak ustalona kwota w walucie obcej stanowiła podstawę do określenia rat kredytu w walucie obcej, które następnie spłacane były w walucie złoty polski po przeliczeniu z waluty złoty polski na walutę obcą według kursu waluty wskazanego w umowie.

Powodowie uważają, że zawarta przez strony umowa kredytu jest sprzeczna z art. 69 ust. 1 i 2 ustawy Prawo bankowe, ponieważ na podstawie zapisów umowy nie sposób było określić kwoty kredytu. Powołują się przy tym na fakt, że wypłata kredytu nastąpić miała w walucie złoty polski, a z uwagi na brak określenia w umowie sposobu ustalania przez Bank kursu waluty (...) służącego do przeliczenia kwoty kredytu wyrażonej w walucie (...) na kwotę wyrażoną w walucie złoty polski, nie można było stwierdzić, jaka kwota w złotych polskich zostanie powodom wypłacona. Argumentacja powodów wskazuje, że uznają oni umowę kredytu za umowę kredytu denominowanego do waluty obcej, a jako kwotę kredytu w rozumieniu art. 69 ust. 1 i 2 ustawy Prawo bankowe postrzegają wypłaconą im kwotę w złotych polskich.

Sąd nie podziela stanowiska powodów. W ocenie Sądu zawarta przez strony umowę kredytu należy zakwalifikować jako umowę kredytu walutowego. Do takiego wniosku prowadzi przede wszystkim analiza treści umowy oraz znajdującego do niej zastosowania Regulaminu Produktów kredytowych dla Klientów indywidualnych. Kwota kredytu wpisana w § 1 umowy została wyrażona w walucie (...). Z § 8 ust. 8.8 umowy wynika, że kredyt ma być spłacany z rachunku prowadzonego w walucie (...). Na zabezpieczenie spłaty kredytu ustanowione zostały hipoteki opiewające na kwoty wyrażone w walucie (...) (§ 9 ust. 9.1 pkt 1 i 2 umowy). W treści pozostałych zapisów umowy nie sposób znaleźć odniesień do tego, że wypłata lub spłata kredytu może nastąpić w walucie innej niż (...), w szczególności w walucie złoty polski. Możliwość wypłaty i spłaty rat kredytu w walucie innej niż waluta kredytu przewidują za to zapisy § 4 ust. 5 oraz § 9 ust. 4 Regulaminu. Zgodnie z § 4 ust. 5 Regulaminu, wypłata kredytu w walucie innej niż waluta kredytu jest możliwa, jeżeli to kredytobiorca złoży taką dyspozycję. Jak wskazuje zaś § 9 ust. 4 Regulaminu, spłata rat kredytu w walucie innej niż waluta kredytu następuje jedynie w przypadku, jeżeli kredytobiorca nie posiada środków na spłatę kredytu zgromadzonych na rachunku przeznaczonym do obsługi kredytu i Bank potrąca te środki z innego rachunku kredytobiorcy, który nie jest prowadzony w walucie kredytu.

Z przytoczonych wyżej zapisów umowy i Regulaminu wynika, że zasadą było wypłacenie kredytu i spłata rat kredytu w walucie obcej. Wypłata kredytu lub spłata rat kredytu w walucie innej niż waluta kredytu była wyłącznie rozwiązaniem opcjonalnym, zależnym od działań i decyzji podjętych przez kredytobiorcę. To kredytobiorca mógł zdecydować o złożeniu dyspozycji wypłaty kredytu w walucie innej niż waluta kredytu. Również w gestii kredytobiorcy pozostawała decyzja, żeby nie zasilać konta przeznaczonego do obsługi kredytu prowadzonego w walucie kredytu i tym samym umożliwić Bankowi pobieranie środków na spłatę kredytu z innych rachunków kredytobiorcy, prowadzonych w walucie innej niż waluta kredytu.

Dodatkowo należy również zwrócić uwagę na okoliczności zawarcia spornej umowy oraz okoliczności wypłaty powodom poszczególnych transz kredytu. Powodowie w swoich zeznaniach przyznali, że udając się do Banku byli zdecydowani na zawarcie umowy kredytu w walucie (...). Również we wniosku kredytowym jako walutę kredytu wskazali (...), a jako rachunek do spłaty kredytu podali w umowie rachunek prowadzony w walucie (...). Powyższe zachowania powodów wskazują, że mieli oni świadomość, że kwota kredytu jest wyrażona w walucie (...), a jego spłata co do zasady również powinna następować w walucie (...). Natomiast wypłata powodom kwoty kredytu w walucie złoty polski wynikała z wyboru dokonanego przez powodów. Powodowie zdecydowali się bowiem na wypłacenie kwoty kredytu bezpośrednio na rachunek zbywcy nieruchomości finansowanej z kredytu, który to rachunek prowadzony był w walucie złoty polski. Stąd we wszystkich złożonych przez nich dyspozycjach wypłaty transz kredytu wskazane zostały kwoty w złotych polskich. Wypłata powodom kwoty kredytu w walucie złoty polski nie była więc determinowana charakterem zawartej przez nich umowy kredytu czy treścią jej zapisów, lecz wynikała z wybranego przez powodów sposobu realizacji tej umowy.

Co do zawartego w § 5 ust. 5.1 umowy mechanizmu obniżenia kwoty kredytu o część, która nie została uruchomiona, należy zauważyć, że mechanizm ten nie powodował zmiany waluty kredytu, lecz miał jedynie stanowić ułatwienie dla kredytobiorców. W wielu przypadkach przy zaciąganiu kredytu kredytobiorcy nie znają jeszcze ostatecznych kosztów przedsięwzięcia, które ma zostać z niego sfinansowane. Mechanizm obniżenia kwoty kredytu pozwala na automatyczne dostosowanie kwoty kredytu do potrzeb kredytobiorców i uniknięcie konieczności pokrywania kosztów kredytu w tej części, która okazała się być im zbędna. Mechanizm ten nie znalazł zresztą zastosowania w przypadku umowy zawartej przez powodów, ponieważ złożone przez nich dyspozycje wyczerpały całą kwotę kredytu wskazaną w umowie.

Z uwagi na powyższe nie sposób podzielić twierdzeń powodów o nieważności umowy z uwagi na sprzeczność z przepisami powszechnie obowiązującego prawa, a dokładniej art. 69 ust. 1 i 2 ustawy Prawo bankowe. Kredyt zaciągnięty przez powodów był kredytem walutowym z kwotą wyrażoną w walucie (...) jednoznacznie określoną w § 1 umowy, a podjęcie przez powodów decyzji o wypłacie kwoty kredytu w walucie złoty polski nie może być postrzegane jako zmiana kwoty kredytu na kwotę w walucie złoty polski, lecz jedynie jako swobodny wybór powodów co do sposobu realizacji umowy przez Bank. W takim ujęciu kwestia, czy przelicznik przyjęty przez Bank przy przeliczaniu kwoty kredytu z waluty (...) na walutę złoty polski był określony w taki sposób, żeby powodowie byli w stanie samodzielnie ustalić ten przelicznik i tym samym wysokość wypłaconej im kwoty w złotych polskich, nie ma znaczenia dla stwierdzenia, czy kwota kredytu została w umowie określona. Zgodnie z umową kwotą kredytu nie jest bowiem wypłacona powodom kwota w złotych polskich, lecz wskazana w § 1 umowy kwota 103.498,82 (...).

Zarzut abuzywności zapisów umowy w rozumieniu art. 385 ¹ § 1 k.c. powodowie odnoszą wyłącznie do postanowień zawartych w § 4 pkt 5 w zw. z § 2 pkt 20 Regulaminu oraz § 9 pkt 4 w zw. z § 2 pkt 20 Regulaminu. Powyższe postanowienia jako zawarte we wzorcu umowy stosowanym w Banku z pewnością nie były indywidualnie negocjowane z powodami. Pomiędzy stornami nie jest przy tym sporne, że powodowie zawarli kwestionowaną umowę jako konsumenci. W treści kwestionowanych przez powodów zapisów Regulaminu można się dopatrzyć pewnej niejednoznaczności. Odnoszą się one bowiem do przeliczania zobowiązań stron z tytułu umowy z waluty kredytu na inną walutę według przelicznika w postaci kursu kupna/sprzedaży waluty obowiązującego w Banku w momencie dokonania operacji finansowej, przy jednoczesnym braku określenia zasad, według których Bank ustala kursy waluty.

W ocenie Sądu nie można jednak uznać, że powyższe postanowienia Regulaminu są sprzeczne z dobrymi obyczajami bądź rażąco naruszają interesy powodów jako konsumentów. Decydujące znaczenie ma tu fakt, że powodowie nie musieli obligatoryjnie korzystać z możliwości wypłaty kwoty kredytu w walucie złoty polski po przeliczeniu kwoty kredytu z waluty (...) na walutę złoty polski po obowiązującym w Banku kursie kupna waluty (...) oraz możliwości spłaty rat kredytu w walucie złoty polski z przeliczaniem kwoty spłaty z waluty złoty polski na walutę (...) po obowiązującym w Banku kursie sprzedaży. Jak Sąd zauważył już w poprzedniej części rozważań prawnych, wypłata kwoty kredytu w walucie złoty polski i spłata rat kredytu w walucie złoty polski z dokonywaniem przeliczeń według stosowanych w Banku kursów (...) była tylko jednym ze sposobów wykonywania umowy, z którego powodowie mogli, lecz nie musieli korzystać. W świetle zapisów umowy nic nie stało na przeszkodzie, aby powodowie złożyli dyspozycję wypłaty kredytu w walucie (...) i spłacali raty kredytu również w walucie (...).

Kolejno należy zauważyć, że zgodnie z Regulaminem kursy waluty (...) stosowane w Banku były dostępne do wiadomości kredytobiorców w Jednostkach Banku, na stronie internetowej oraz w Centrum telefonicznym. Rozważając wybór sposobu wypłaty kredytu oraz spłaty rat kredytu (w walucie kredytu lub w złotych polskich) powodowie mogli więc uprzednio zapoznać się z kursami stosowanymi w Banku i porównać, czy kształtują się one bardziej korzystnie czy mniej korzystnie od kursów (...) stosowanych przez inne podmioty, a następnie na tej podstawie zdecydować, czy bardziej opłacalne będzie dla nich wykonywanie umowy w sposób wymagający korzystania z mechanizmu przewalutowania według kursów obowiązujących w Banku czy też w sposób nie wymagający przewalutowania. Okoliczność, że powodowie nie znali czynników wpływających na kształtowanie kursu (...) w Banku, nie ma przy tym znaczenia. Powodowie nie mieli przecież również wiedzy, jakie czynniki wpływają na kształtowanie kursu (...) u innych podmiotów. Sąd pragnie przy tym również zwrócić uwagę, że w przypadku wypłaty kwoty kredytu i spłaty rat kredytu bezpośrednio w walucie (...), podobnie jak w przypadku wypłaty kwoty kredytu i spłaty rat kredytu w walucie złoty polski przy dokonywaniu przeliczeń według kursów waluty (...) stosowanych w Banku, powodowie musieliby dokonać wymiany otrzymanej od Banku kwoty kredytu (...) na kwotę w walucie złoty polski według kursu sprzedaży waluty (...) stosowanego u innego podmiotu, a wymiana kwot w walucie złoty polski na kwoty w walucie (...) służące do spłaty rat kredytu – według kursu kupna waluty (...). Stosowanie odmiennych kursów dla sprzedaży i kupna waluty (...) jest bowiem zasadą powszechnie przyjętą w obrocie walutowym.

Sąd nie podziela zarzutów powodów dotyczących braku poinformowania ich w należyty sposób o ryzyku kursowym związanym w umową kredytu. Przepisy umowy w bardzo transparentny sposób wskazywały, że świadczenia z jej tytułu – zarówno świadczenie Banku w postaci wypłaty kwoty kredytu, jak i świadczenie kredytobiorców w postaci spłaty rat kredytu wraz z odsetkami – są wyrażone w walucie (...). W takiej sytuacji dla każdego przeciętnie zorientowanego konsumenta powinno być oczywiste, że w przypadku wykorzystania kwoty kredytu na spełnienie zobowiązania wyrażonego w walucie złoty polski oraz spłaty rat kredytu w walucie złoty polski, konieczna będzie wymiana kwoty kredytu w walucie (...) na kwotę w walucie złoty polski oraz wymiana kwot przeznaczonych do spłaty rat w walucie złoty polski na kwoty w walucie (...). Każdy przeciętnie zorientowany konsument powinien sobie również zdawać sprawę ze zmienności kursów walut w czasie i ich konsekwencji, polegających na tym, że wymieniając kwotę pieniędzy w danej walucie na kwotę pieniędzy w innej walucie w zależności od obowiązującego w momencie wymiany kursu waluty może uzyskać nominalną kwotę w innej walucie o różnej wysokości (niższą przy niższym kursie, wyższą przy wyższym kursie). Powyższa wiedza powinna prowadzić przeciętnie zorientowanego konsumenta do oczywistego wniosku, że jeżeli będzie musiał wymienić kwotę kredytu w walucie (...) na kwotę w walucie złoty polski i będzie spłacać raty kredytu z wykorzystaniem środków pieniężnych w walucie złoty polski, które będzie musiał wymienić na kwoty w walucie (...), to wysokość kwoty kredytu w walucie złoty polski i kwot środków potrzebnych na spłatę poszczególnych rat kredytu w walucie złoty polski zależą od obowiązującego w momencie wymiany kursów waluty – kwoty te będą niższe przy niższym kursie i wyższe przy wyższym kursie.

Skoro opisany wyżej mechanizm powinien być oczywisty dla każdego przeciętnie zorientowanego konsumenta, to trudno jest nakładać na Bank obowiązek szczegółowego informowania konsumenta o tym mechanizmie i wiązać jakiekolwiek negatywne konsekwencje z brakiem tej informacji. Zresztą w niniejszej sprawie Bank, pomimo braku takiego obowiązku po jego stronie, zwrócił uwagę konsumentów na ryzyko kursowe, które może się zrealizować przy wykonywaniu umowy - w treści § 12 ust. 12.5 umowy, której wzór został przecież okazany kredytobiorcom przed jej zawarciem, zawarto oświadczenie o treści: Kredytobiorca potwierdza, że jest świadomy ryzyka zaciągania kredytu w walutach obcych, które wynika z możliwości zmiany kursu waluty kredytu wobec PLN lub zmiany oprocentowania waluty obcej, której skutkiem może być zagrożenie zdolności kredytowej kredytobiorcy spowodowane istotnym podwyższeniem wartości kredytu i odsetek do spłaty.

Sąd pragnie również zwrócić uwagę, że powodowie przez kilkanaście miesięcy przed zwarciem umowy kredytu i w momencie jej zawierania byli zatrudnieni w Wielkiej Brytanii i otrzymywali wynagrodzenie w walucie funt brytyjski. Jednocześnie z materiału dowodowego zgromadzonego w sprawie wynika, że musieli pokrywać w tym czasie zobowiązania w walucie złoty polski, związane chociażby z będącą w trakcie budową domu na działce w B. oraz zakupem mieszkania przy ul. (...). Z pewnością powodowie niejednokrotnie dokonywali więc transakcji wymiany kwot w walucie funt brytyjski na kwoty w walucie złoty polski po obowiązującym kursie wymiany walut. Z tego względu powodowie w stopniu nawet wyższym od przeciętnego konsumenta powinni być świadomi tego, że kursy walut są zmienne i wszelkich wynikających z tego konsekwencji.

Konkludując powyższe rozważania należy wskazać, że kwestionowane przez powodów zapisy umowy dotyczą sposobu jej wykonania, a jednocześnie ich stosowanie jest opcjonalne i uzależnione od decyzji konsumentów. Konsumenci mieli przy tym dostęp do informacji, które pozwalały im na ocenę, czy stosowanie tych zapisów będzie dla nich korzystne, czy też nie i jakie ryzyka wiążą się z ich stosowaniem. Nie ma więc miejsca sytuacja, w której sposób wykonywania umowy czy wysokość świadczeń, które strony mają świadczyć z jej tytułu, jest uzależniona od arbitralnych decyzji Banku. Zapisów § 4 pkt 5 w zw. z § 2 pkt 20 Regulaminu oraz § 9 pkt 4 w zw. z § 2 pkt 20 Regulaminu nie sposób więc uznać za sprzeczne z dobrymi obyczajami czy rażąco naruszające interesy konsumenta.

Na marginesie należy zauważyć, że nawet w przypadku stwierdzenia, ze kwestionowane przez powodów postanowienia Regulaminu są abuzywne w rozumieniu art. 385 ¹ § 1 k.c. i z tej przyczyny nie wiążą powodów, nie można uznać umowy kredytu za nieważną. Kwestionowane postanowienia nie dotyczą głównych świadczeń stron, lecz jedynie jednego ze sposobów wykonywania umowy. W przypadku ich eliminacji umowa kredytu może być w dalszym ciągu wykonywana – jako umowa kredytu, w której wypłata kwoty kredytu następuje bezwzględnie w walucie (...), a spłata rat kredytu również bezwzględnie w walucie (...).

Dodatkowo Sąd pragnie zwrócić uwagę na fakt, że powodów trudno jest uznać powodów za osoby, które podjęły decyzję o zaciągnięciu kredytu w walucie (...), ponieważ znajdowały się pod presją ekonomiczną. Sąd ma świadomość, że w okresie zawarcia przez strony spornej umowy kredytu w Polsce dużą popularnością cieszyły się umowy kredytów hipotecznych, w których zobowiązania z tytułu umowy odnoszone były do waluty (...). Taki stan rzeczy spowodowany był tym, że z uwagi na korzystne kursy waluty (...) w stosunku do złotego polskiego oraz niską wysokość oprocentowania według stawki opartej o wskaźnik LIBOR, obciążenie kredytobiorców z tytułu kredytu tego rodzaju było wtedy niższe niż obciążenie związane z zaciągnięciem kredytu w walucie złoty polski. Jak Sąd wskazał już wyżej, zaciągnięcie takiego kredytu mogło się jednak wiązać z narażeniem na ryzyko kursowe. Mimo tego wiele osób znajdujących się w mało korzystnej sytuacji finansowej, zmuszonych do dużej dbałości o codzienny budżet, z uwagi na stosunkowo niską ratę decydowało się na zaciągnięcie tego rodzaju kredytu. Zazwyczaj zresztą kredyt był dla takich osób jedyną szansa na zakup własnej nieruchomości.

Powodów nie sposób jednak uznać za osoby, które w 2006 r. znajdowały się w mało korzystnej sytuacji finansowej i były zmuszone do szukania rozwiązań jak najbardziej obniżających codzienne koszty ich życia. Byli zatrudnieni w Wielkiej Brytanii i otrzymywali wynagrodzenia, które w przeliczeniu na złote polskie wynosiły łącznie ponad 20.000 zł. Byli właścicielami mieszkania w K. i działki w B., na której budowali dom. W zasadzie ich potrzeby mieszkaniowe były więc zabezpieczone. Zakup kolejnej nieruchomości traktowali zapewne bardziej w kategorii inwestycji mającej przynieść zyski w przyszłości niż wydatku koniecznego do zaspokajania ich potrzeb życiowych. Świadczy o tym chociażby fakt, że w mieszkaniu zakupionym za kredyt zaciągnięty w (...) Bank S.A. zamieszkiwali tylko do końca 2008 r., a później je wynajmowali. Powodowie swobodnie byli w stanie zaciągnąć kredyt na zakup nieruchomości w walucie złoty polski, który w 2006 r. wydawał się być co prawda droższy od kredytu w walucie (...), lecz nie był związany z narażeniem na ryzyko kursowe. Skuszeni potencjalnymi niższymi kosztami podjęli jednak świadomą decyzję o zaciągnięciu kredytu w walucie (...), a następnie jeszcze dwóch kolejnych tego rodzaju kredytów. Być może z obecnej perspektywy powodowie uważają, że nie były to trafne decyzje, jednak sam fakt, że nie zgadzają się z obecnymi konsekwencjami tych decyzji, nie może stanowić argumentu przemawiającego za unieważnieniem umowy kredytu. Zresztą powodowie nie są osobami, które nie są w stanie zmierzyć się z finansowymi skutkami swoich decyzji. Ich sytuacja majątkowa przedstawia się bowiem korzystnie, obydwoje prowadzą własne działalności gospodarcze i są właścicielami czterech nieruchomości – w jednej z nich mieszkają, a pozostałe wynajmują, uzyskując z tego znaczne korzyści. Są więc w stanie spłacać zaciągnięte kredyty bez uszczerbku dla swojego utrzymania.

O kosztach postępowania Sąd orzekł w oparciu o art. 98 k.p.c., czyli zgodnie z zasadą odpowiedzialności za wynik procesu. Powodowie jako strona przegrywająca sprawę w całości są zobowiązani do solidarnego zwrotu stronie pozwanej wszystkich poniesionych przez nią celowych i niezbędnych kosztów obrony swoich praw. Na koszty te w łącznej wysokości 10.817 zł złożyła się opłata skarbowa od pełnomocnictwa w kwocie 17 zł oraz wynagrodzenie dla profesjonalnego pełnomocnika w osobie adwokata w kwocie 10.800 zł (ustalone na podstawie § 2 pkt 7 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności adwokackie (Dz. U. poz. 1800 z późn. zm.)