Portal Orzeczeń Sądu Okręgowego w Krakowie

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 11 maja 2017 r.

Sąd Okręgowy w Krakowie II Wydział Cywilny Odwoławczy

w składzie:

Przewodniczący:	Sędzia SO Izabela Stawicka
Sędziowie:	SO Katarzyna Biernat-Jarek (sprawozdawca) SO Krzysztof Lisek

Protokolant: starszy protokolant sądowy Ewelina Hazior

po rozpoznaniu w dniu 27 kwietnia 2017 roku w Krakowie

na rozprawie

sprawy z powództwa J. S., M. S. i L. F.

przeciwko Bankowi (...) Spółce Akcyjnej w W.

o zapłatę

na skutek apelacji strony pozwanej od wyroku Sądu Rejonowego dla Krakowa – Podgórza w Krakowie z dnia 21 listopada 2016 roku, sygnatura akt I C 2164/15/P

1.  oddala apelację;

2.  zasądza od strony pozwanej na rzecz powodów solidarnie kwotę 1800 (jeden tysiąc osiemset) złotych tytułem zwrotu kosztów postępowania odwoławczego.

SSO Katarzyna Biernat – Jarek SSO Izabela Stawicka SSO Krzysztof Lisek

UZASADNIENIE

Powodowie L. F. oraz J. S. i M. S. domagali się zasądzenia na swoją rzecz od strony pozwanej Banku (...) S.A. w W. kwoty 17 951 zł z ustawowymi odsetkami liczonymi od dnia 12 listopada 2014 roku oraz zasądzenia na swoja rzecz kosztów procesu wraz z kosztami zastępstwa procesowego według norm przepisanych.

Wyrokiem z dnia 21 listopada 2016r. Sąd Rejonowy dla Krakowa - Podgórza w Krakowie zasądził od pozwanego Banku (...) Spółki Akcyjnej w W. na rzecz powodów L. F., M. S. i J. S. solidarnie – kwotę 17 951 zł z odsetkami ustawowymi: od kwoty 10 169,00 od dnia 12.11.2014 r. do dnia 31.12.2015 r. oraz odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia 1.01.2016 r. do dnia zapłaty oraz od kwoty 7 782 zł od dnia 18.11.2014 r. do dnia 31.12.2015 r. oraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia 1.01.2016 r. do dnia zapłaty (punkt I) oraz zasądził od pozwanego na rzecz powodów - solidarnie kwotę 3315 zł tytułem zwrotu kosztów procesu (punkt II).

Sąd Rejonowy dokonał następujących ustaleń faktycznych:

W dniu 25 lipca 2008 r. L. F., J. S. i M. S. złożyli w Banku (...) S.A. w W. wniosek kredytowy nr (...) , w którym wyrazili zgodę na objęcie udzielonego kredytu ubezpieczeniem przez (...) S.A. z siedzibą w W., ubezpieczeniem kredytu do czasu ustanowienia hipoteki i ubezpieczeniem brakującego wkładu własnego. Składkę z tytułu ubezpieczenia niskiego wkładu wyliczono na kwotę 2.997,00 zł.

L. F., J. S. i M. S. udzielili Bankowi (...) S.A. pełnomocnictwa do pobierania z rachunku bankowego opłat z tytułu refinansowania kosztów ubezpieczenia przez Bank kredytu w (...) S.A. w W. oraz pobrania z rachunku bankowego opłaty z tytułu refinansowania kosztów ubezpieczenia przez Bank niskiego wkładu własnego w (...) S.A. w W. i pobierania składki za kolejne okresy ubezpieczenia wraz z okresem ubezpieczenia w którym saldo zadłużenia z tytułu kredytu stanie się mniejsze niż 368.586,40 zł. Pełnomocnictwo nie zawierało umocowania do pobierania składek z tytułu ubezpieczenia niskiego wkładu własnego na rzecz innego ubezpieczyciela.

Powodowie nie posiadali wkładu własnego na zakup nieruchomości, jak również innych składników majątkowych mogących stanowić zabezpieczenie i jedyną możliwość zabezpieczenia stanowiło ubezpieczenie niskiego wkładu własnego.

L. F. , J. S. i M. S. w dniu 10 września 2008 r. zawarli z Bankiem (...) S.A. w W. umowę o kredyt hipoteczny nr (...). Kwota kredytu wynosiła 446.000,00 zł i była indeksowana do franka szwajcarskiego. W umowie wskazano cel kredytu w postaci zakupu gotowego mieszkania na rynku wtórnym, którego wartość określono na 446. 000,00 zł.

W § 9 pkt 7 zawartej z Bankiem (...) S.A. w W. umowy kredytowej wskazano, że dodatkowe zabezpieczenie kredytu do czasu, gdy saldo zadłużenia z tytułu udzielonego kredytu stanie się równe lub niższe niż 368. 586, 40 zł, stanowi ubezpieczenie kredytów hipotecznych z niskim udziałem własnym kredytobiorcy na podstawie umowy zawartej przez Bank (...) S.A. w W. z TU (...) w W.. W pkt 8 stwierdzono, że kredytobiorca jest zobowiązany do zwrotu Bankowi kosztów ubezpieczenia w wysokości 2. 967,00 zł za pierwszy 36-miesieczny okres trwania ochrony ubezpieczeniowej. Zgodnie z pkt 9 jeżeli w ciągu okresu 36 miesięcy ochrony ubezpieczeniowej saldo zadłużenia z tytułu udzielonego kredytu nie stanie się równe lub niższe niż 368. 586,40 zł, kredytobiorca jest zobowiązany do zwrotu kosztów ubezpieczenia za kolejny 36-o miesięczny okres udzielonej Bankowi przez TU (...) w W. ochrony ubezpieczeniowej, o czym kredytobiorca zostanie poinformowany przez Bank pisemnie. Z kolei pkt 10 stanowił, że jeżeli w ciągu okresu 36 miesięcy ochrony ubezpieczeniowej saldo zadłużenia z tytułu udzielonego kredytu stanie się równe lub niższe niż 368. 586,40 zł, Bank dokona zwrotu proporcjonalnej części składki na rachunek Kredytobiorcy, za pełne miesiące kalendarzowe pozostające do końca okresu ubezpieczenia, za który składka została uiszczona.

Na etapie podpisywania umowy L. F. zorientowała się, iż składka z tytułu ubezpieczenia niskiego wkładu własnego będzie powtarzana co 36 msc. Nie była jednak w stanie wówczas stwierdzić jak zostanie wyliczona wielkość składki, stąd pozostawała w przekonaniu, iż pozostanie ona na poziomie zbliżonym do pierwszej składki (2.997,00 zł). L. F. nie znała warunków ubezpieczenia niskiego wkładu własnego. Nie wiedziała nic o późniejszych zmianach ubezpieczyciela innych niż (...). J. S. w ogóle nie wiedział na etapie podpisywania umowy co to jest ubezpieczenie niskiego wkładu własnego, podobnie nie słyszała o nim wówczas M. S.. Tytułem pokrycia składki ubezpieczenia niskiego wkładu własnego, w dniu 31.10.2011 roku z rachunku powodów na rachunek Banku (...) S.A. w W. została przelana kwota 10.169,00 zł. Następnie w dniu 31.10. 2014 r. rachunek powodów został obciążony na rzecz Banku (...) S.A. w W. kwotą 7.782,00 zł. W dniu 5.09.2014 roku kredytobiorcy wnieśli pismo reklamacyjne w zakresie zwrotu składki 10.169,00 zł, zaś w dniu 17.11.2014 roku zażądali zwrotu składki w kwocie 7.782,00 zł.

Zgodnie definicją zawartą w § 2 pkt 6 Regulaminu kredytowania osób fizycznych w ramach usług bankowości hipotecznej w Banku (...) S.A. w W. niskim wkładem własnym jest udział środków własnych kredytobiorcy (rozumiany jako różnica pomiędzy wartością nieruchomości stanowiącej zabezpieczenie, a kwotą kredytu) w stosunku do wartości nieruchomości poniżej wymaganego standardowego minimum, wynoszący do 10 % wartości nieruchomości stanowiącej zabezpieczenie kredytu w przypadku kredytu w PLN, do 20 % wartości nieruchomości stanowiącej zabezpieczenie kredytu w przypadku kredytu w walucie obcej/ kredytu indeksowanego kursem waluty obcej.

W § 7 pkt 6-9 Regulaminu uregulowane zostały kwestie refinansowania przez kredytobiorcę kosztów poniesionych przez bank w związku z ubezpieczeniem niskiego wkładu własnego, w których, w przeciwieństwie do umowy kredytowej, nie zostało wymienione wprost żadne towarzystwo ubezpieczeniowe.

Zgodnie z § 18 w/w Regulaminu wszelkie zmiany umowy kredytowej wymagały zawarcia aneksu pod rygorem nieważności. Od reguły tej przewidziano 10 wyjątków. Żaden z nich nie dotyczył zmiany ubezpieczyciela niskiego wkładu własnego.

W dniu 19 lipca 2010 r. Bank (...) S.A. w W. zawarł umowę ubezpieczenia niskiego wkładu portfela kredytów hipotecznych z (...) w W.. Zgodnie z § 1 tej umowy dotyczyła ona ubezpieczenia kredytów udzielonych przez Bank, dla których wniosek o kredyt został złożony w terminie do dnia 17.09.2009 r. włącznie. Na mocy tej umowy (...) S.A. w W. objęło ochroną ubezpieczeniową z tytułu niskiego wkładu własnego kredyt udzielony powodom. W dniu 25 maja 2016 roku pomiędzy (...) Spółką Akcyjną w W. a Bankiem (...) została zawarta umowa ubezpieczenia niskiego wkładu portfela kredytów hipotecznych.

Podstawę ustaleń Sądu stanowiły dołączone do akt dokumenty, nie kwestionowane co do formy i treści przez żadną ze stron, a także zeznania świadków M. W. oraz I. R.. Zeznania te są zgodne i uzupełniając się wzajemnie tworząc spójny obraz zasad udzielania klientom Banku (...) informacji na temat ubezpieczenia niskiego wkładu własnego oraz sposobu wyliczenia składki z tego tytułu. Treść tych zeznań w zakresie istotnym dla rozstrzygnięcia korespondowała z zeznaniami powodów, które to zeznania ocenił Sąd jako logiczne, rzeczowe i zgodne z doświadczeniem życiowym.

W rozważaniach prawnych Sąd stwierdził, że przed zawarciem umowy powodowie zostali poinformowani o rodzajach możliwego zabezpieczenia spłaty części zaciągniętego zobowiązania i samodzielnie zdecydowali się na wybór zabezpieczenia kredytu poprzez ubezpieczenie niskiego wkładu własnego poprzez zaznaczenie odpowiedniej rubryki formularza. Ubezpieczenie niskiego wkładu własnego ma miejsce w przypadku, kiedy kredytobiorca wkładem tym nie dysponuje, uzyskując w ramach udzielonego kredytu niemal 100 % środków na sfinansowanie określonego celu, co miało miejsce w rozpatrywanej sprawie. Nie ulega wątpliwości, że udzielanie tego typu kredytów jest obciążone większym ryzykiem po stronie kredytodawcy, chociażby z tego powodu, że druga strona umowy dysponuje niewielką kwotą w stosunku do sumy kredytu co z kolei uzasadnia pewne obawy co do pewności spłaty zaciągniętego zobowiązania. Jednocześnie ryzyko takie ustaje z momentem spłaty przez kredytobiorcę części kredytu, która została zakwalifikowana przez bank do ubezpieczenia jako tzw. niski wkład własny. Dodatkowym argumentem przemawiającym za zasadnością ubezpieczenia niskiego wkładu własnego jest ponadto charakter działalności kredytowej polegający na udzielaniu klientom znacznej ilości środków pieniężnych, co uzasadnia chęć nawet częściowego zabezpieczenia zaspokojenia wierzytelności przysługujących bankowi względem swoich dłużników.

Sama koncepcja prawa strony do ubezpieczenia się w związku z niskim wkładem własnym kredytobiorcy jest zatem działaniem gospodarczo uzasadnionym. Problemem jest zatem nie sam rodzaj zabezpieczenia ale kształt nadawany mu w umowie kredytowej i sposób obciążenia konsumenta z tego tytułu.

W ocenie Sądu postanowienia zawarte w § 9 umowy o kredyt hipoteczny z dnia 23.01.2008 roku na mocy których powodowie dokonali na rzecz strony pozwanej trzech wpłat ( w tym dwóch spornych) tytułem zwrotu kosztów ubezpieczenia niskiego wkładu własnego stanowią klauzulę abuzywną.

Powodowie przy zawieraniu umowy o kredyt występowali jako konsumenci, podczas gdy pozwany Bank występował jako przedsiębiorca, który w ramach swojej działalności gospodarczej zajmuje się udzielaniem kredytów. Nie budziło tez też wątpliwości Sądu, iż postanowienia przedmiotowej umowy nie były uzgodnione indywidualnie ponieważ powodowie nie mieli na ich treść żadnego wpływu a samo zawarcie umowy było akceptacją postanowień umowy wynikających z wzorca umowy zaproponowanego im przez kontrahenta. Sam fakt istnienia wyboru postanowienia spośród kilku alternatywnie przedstawionych nie przesądza o tym, że postanowienie zostało uzgodnione indywidualnie. Choć więc powodowie zostali poinformowani o treści klauzuli zabezpieczenia kredytu w postaci UNWW, jak również mieli teoretyczną możliwość wyboru innego sposobu zabezpieczenia, to jednak ostateczna wprowadzona do umowy klauzula miała z góry określony kształt, przyjęty ze wzorca w postaci regulaminu. Jakakolwiek zmiana treści tej klauzuli w drodze negocjacji była wyłączona.

Co istotne sama strona pozwana przyznawała, iż bez UNWW kredyt powodom nie zostałby udzielony, a powodowie, w sytuacji braku innego zabezpieczenia typu nieruchomość, mogli co najwyżej rozmyślić się bądź wybrać inny bank.

Zauważyć należy, iż kwestionowane przez stronę powodową były postanowienia umowy kredytowej zawarte w jej § 9 pkt 7-9. Pomimo, iż umowa kredytowa zawierała postanowienia w zakresie powstania dodatkowego stosunku prawnego związanego z ubezpieczeniem, to powodom nie została przedstawiona treść stosunku ubezpieczenia. Powodowie nie zostali zapoznani z warunkami umowy ubezpieczenia, nie wiedzieli jaki był rzeczywisty zakres ochrony ubezpieczeniowej, jakie wypadki były objęte tą ochroną oraz jakie były ewentualne wyłączenia odpowiedzialności ubezpieczyciela. Powodom nie zostały przedstawione ogólne warunki ubezpieczenia jak tez sam dokument przedmiotowej umowy. Nie określono też, do jakiej kwoty ubezpieczyciel może, w razie zajścia zdarzenia ubezpieczeniowego i wypłaty z tego tytułu stronie pozwanej odszkodowania, zwrócić się z roszczeniem regresowym do powodów. Koszt tego ubezpieczenia ponosił co więcej tylko kredytobiorca, podczas gdy jedynym jego beneficjentem pozostawał pozwany Bank. Pomimo zatem, iż to klient banku sam opłacał składkę z tytułu ubezpieczenia, na wypadek rozwiązania umowy ze względu na brak terminowej spłaty rat to do niego TU ostatecznie skieruje roszczenia regresowe. Kredytobiorca na skutek powyższego rozwiązania staje się podwójnie zobowiązany, podczas gdy pozwany Bank żadnego realnego zobowiązania nie ponosi. Strona pozwana pozostaje przy tym zabezpieczona na wypadek braku spłaty kredytu, nie ponosząc z tego tytułu żadnych dodatkowych kosztów.

Pomimo, iż powodom przedstawiono Regulamin, stanowiący integralna część zawartej umowy , nie sposób uznać, iż w jakikolwiek sposób doprecyzowuje on postanowienia zawarte w § 9 ust.7 umowy kredytowej. Analiza zapisów zawartych umownych w § 9 pkt.8 i 9, § 7 Regulaminu pkt 1 i § 7 pkt 2 i pkt 6 prowadzi do wniosku, iż postanowienia te są niejednoznaczne. Wobec tego powołane postanowienia umowne stosownie do przepisu art. 385 § 2 k.c. winny być interpretowane z korzyścią dla konsumenta jako regulujące możliwość pobierania od powodów opłaty w wysokości faktycznie poniesionych przez Bank kosztów ubezpieczenia ich niskiego wkładu własnego. Skoro zatem w dalszej części postanowienia umowne dotyczące kosztów refinansowania ubezpieczenia niskiego wkładu własnego powodów szacują pobierane z tego tytułu od powodów świadczenie w sposób oderwany od rzeczywistych kosztów ponoszonych z tego tytułu przez

Bank, to takie zastrzeżenie jest sprzeczne z dobrymi obyczajami i godzi w rażący sposób w interes powodów. Prowadzą bowiem do sytuacji, w której powodowie dysponują jedynie oświadczeniem strony pozwanej, że pokrywają koszty ubezpieczenia, nie wiedzą jednak naprawdę za co płacą.

W szczególności Sąd miał na uwadze, iż nieznany na etapie zawierania umowy pozostawał sposób wyliczenia kolejnej składki, co potwierdziły zeznania świadków – pracowników banku.

W konsekwencji postanowienie umowne, które zobowiązuje powodów do zwrotu stronie pozwanej kosztów ubezpieczenia niskiego wkładu własnego bez konkretyzacji zasad na jakich ubezpieczenie jest Bankowi udzielane i bez zapewnienia im możliwości ustalenia wysokości wynikającego z tego tytułu dla nich zobowiązania, kształtuje prawa i obowiązki powodów w sposób sprzeczny z dobrymi obyczajami i rażąco narusza ich interesy i stanowią klauzulę abuzywną.

Wątpliwości Sądu budziła w żaden sposób nieuzgodniona z powodami zmiana ubezpieczyciela.

Mając na uwadze brzmienie umowy, w której § 9 pkt 7 i 9 jako ubezpieczyciel wprost zostało wskazane (...) S.A. (...) (...) w W. oraz treść pełnomocnictwa udzielonego stronie pozwanej przez powodów w dniu 10. 09.2008 r. (k.152), gdzie powodowie upoważnili Bank (...) do pobierania z ich rachunku bankowego opłaty z tytułu refinansowania kosztów ubezpieczenia przez bank niskiego wkładu własnego w (...) S.A. (...) (...) w W., obciążenie L. F. kwotą stanowiącą wysokość składek uiszczonych na rzecz innego ubezpieczyciela było niezgodne z zawartą umową, w sytuacji gdy strony nie dokonały zmiany umowy kredytowej w tym zakresie w drodze jakiegokolwiek aneksu, co zgodnie z § 18 Regulaminu kredytowania osób fizycznych w ramach usług bankowości hipotecznej w Banku (...) S.A. w W. było konieczne.

Nie zgodził się Sąd rejonowy ze stanowiskiem strony pozwanej, jakoby fakt ten w sytuacji zmiany ubezpieczyciela bez jednoczesnej zmiany umowy nie miał dla obowiązku powodów znaczenia. O ile bowiem relacja Regulaminu stanowiącego w tym przypadku wzorzec umowny oraz umowy kredytowej w zakresie postanowień dotyczących zabezpieczenia kredytu nie polega na sprzeczności, skoro odpowiednie fragmenty umowy wskazując nazwę ubezpieczyciela stanowią uszczegółowienie wzorca, który nie zawiera takich informacji przewidując jedynie ogólne zasady ubezpieczenia niskiego wkładu własnego, to jednak postanowienia Regulaminu wymagające dla zmiany umowy formy pisemnego aneksu nie pozwalają przyjąć, że obciążanie powodów wysokością składki ubezpieczeniowej uiszczanej na rachunek innego towarzystwa niż to wskazane w umowie kredytowej miało podstawę prawną. W rozpatrywanej sprawie transparentność wzorca, a w szczególności wymóg zmian umowy kredytowej w formie pisemnego aneksu decyduje o uznaniu obciążania powodów składkami na rzecz innego ubezpieczyciela za nieważne.

Stanowisko strony pozwanej, zgodnie z którym uznać by należało, że zmiana ubezpieczyciela w okolicznościach rozpatrywanej sprawy nie wpływa negatywnie na obowiązki kredytobiorców uznać należy za całkowicie chybione. Przede wszystkim od profesjonalnego podmiotu, którym to mianem niewątpliwie określić należy stronę pozwaną, uzasadnionym jest oczekiwanie, że będzie on przestrzegał warunków umowy, na podstawie których kształtowane są jego uprawnienia. Oczekiwanie to jest tym bardziej uzasadnione, jeżeli warunki te sam ustanawia w drodze wzorca umownego przedstawianego drugiej stronie do podpisu. Nadto profesjonalny charakter strony pozwanej nakazuje przyjąć, że skoro strona ta w umowie wskazała konkretnego ubezpieczyciela, jej wolą było, aby zobowiązać kredytobiorców do ponoszenia kosztów składek przekazywanych temu a nie innemu podmiotowi. Mając zaś na uwadze to, że zgodnie z ogólnymi dyrektywami wykładni mającymi zastosowanie również w przypadku wykładni oświadczeń woli priorytetową rolę odgrywa wykładnia językowa, przy tak jednoznacznie sformułowanych postanowieniach umownych jak w rozpatrywanej sprawie, odwoływanie się przez stronę pozwaną do celu postanowień ubezpieczeniu niskiego wkładu własnego stanowi jedynie próbę uniknięcia negatywnych konsekwencji własnych zaniedbań w postaci niedochowania wymaganej formy dla ważności zmiany umowy kredytowej.

Odnosząc poczynione powyżej uwagi do ustalonego w sprawie stanu faktycznego w zakresie dokonanych przez Bank (...) obciążeń rachunku L. F. z tytułu pokrycia wysokości składki ubezpieczeniowej, powództwo było w całości zasadne.

Z uwagi na powyższe, Sąd zasądził solidarnie na rzecz powodów całą dochodzoną żądaniem pozwu kwotę, orzekając o odsetkach na zasadzie art. 481 § 1 k.c.

Zobowiązanie z tytułu świadczenia nienależnego ma charakter zobowiązania bezterminowego. Oznacza to, że staje się wymagalne niezwłocznie po wezwaniu dłużnika do jego wykonania. Mając na uwadze daty, w jakich reklamacje powodów wpłynęły do strony pozwanej w zakresie kwot 7.782,00 zł i 10.169,00 zł, odsetki należało zasądzić odpowiednio od dat 12.11.2014 roku i 18.11.2014 roku.

O kosztach procesu orzeczono na zasadzie art. 98 k.p.c. zgodnie z zasadą odpowiedzialności za wynik procesu. Na zasądzoną kwotę w wysokości 3.315,00 zł złożyło się : 898 zł tytułem opłaty sądowej od pozwu, 2400 zł tytułem wynagrodzenia pełnomocnika procesowego w osobie adwokata oraz 17 zł tytułem opłaty skarbowej od pełnomocnictwa procesowego.

Apelację od powyższego wyroku wniosła strona pozwana, zaskarżając orzeczenie w części, tj. w zakresie punktów I i III oraz zarzucając:

1. naruszenie przepisów prawa procesowego, mających wpływ na wynik postępowania tj.:

a) art. 233 § 1 i 2 k.p.c. poprzez przekroczenie granic swobodnej oceny dowodów przeprowadzonych w sprawie, polegające na niepełnej i wybiórczej ocenie zgromadzonych w sprawie dowodów , w szczególności zeznań świadków i strony powodowej w oderwaniu od zgromadzonych w sprawie wiarygodnych dokumentów, a także na nielogicznym i niespójnym i niezgodnym z życiowym doświadczeniem rozumowaniem, co skutkowało przyjęciem za udowodnione okoliczności nieznajdujących potwierdzenia w zgromadzonym materiale dowodowym, a także nieuwzględnieniem i pominięciem w podstawie faktycznej innych istotnych dla rozstrzygnięcia sprawy faktów i zdarzeń i okoliczności co doprowadziło do nieprawidłowego ustalenia stanu faktycznego polegającego na :

- błędnym uznaniu, że klauzula ubezpieczenia niskiego wkładu własnego nie została indywidualnie uzgodniona z powodami, w sytuacji gdy powodowie zaakceptowali klauzulę ubezpieczenia niskiego wkładu własnego , rozumieli jej znaczenie oraz dysponowali mozliwością zaproponowania zmian do umowy , z której sami zrezygnowali w odniesieniu do klauzuli UNWW , zatem w rzeczywistości doszło do indywidualnego uzgodnienia tego postanowienia umownego;

- bezpodstawnym przyjęciu , że w momencie podpisywania umowy powodowie pozostawali w przeświadczeniu , iż ubezpieczenie NWW chroni ich interes majątkowy oraz , że jest to zabezpieczenie o względnie stałych kosztach , podczas gdy kredytobiorcy domniemywać powinni , że ubezpieczenie ustanawiane jako zabezpieczenie kredytu zabezpiecza przede wszystkim interes majątkowy banku , nadto że charakter kredytu indeksowanego do franka szwajcarskiego uniemożliwia ustalenie kosztów tego ubezpieczenia w stałej , dającej się z góry przewidzieć wysokości;

- błędnym uznaniu, że okolicznościami mającymi istotne znaczenie dla sprawy są postanowienia umów ubezpieczenia , których powodowie nie byli stroną , podczas gdy okoliczność ta jest irrelewantna dla oceny abuzywności klauzuli UNWW zawartej w umowie kredytowej powodów;

2. naruszenie przepisów prawa materialnego tj.:

a) 385 ¹ § 1 k.c. poprzez jego niewłaściwe zastosowanie i uznanie, iż klauzula ubezpieczenia niskiego wkładu zawarta w umowie kredytowej stanowi niedozwolone postanowienie umowne, podczas gdy z zebranego wsprawie materiału dowodowego wynika, że nie zostały zachowane przesłanki uprawniające dop zastosowania tego przepisu albowiem klauzula ta została indywidualnie uzgodniona z powodami oraz nie kształtowała ona praw i obowiązków konsumentów w sposób sprzeczny z dobrymi obyczajami i nie naruszała ich interesów w sposób rażący;

b) art. 409 k.c. poprzez jego niezastosowanie, w sytuacji gdy pozwany wykazał że zużył korzyść , jaką uzyskał od strony powodowej poprzez przekazanie jej ubezpieczycielowi , a okresy za które opłacono ubezpieczenie już upłynęły , zatem wygasł obowiązek zwrotu tych kwot na rzecz strony powodowej,

art. 411 pkt 1 k.c. poprzez jego niezastosowanie , pomimo że powodowie spełniając świadczenie wiedzieli tzn. pozostawali w takim przekonaniu , że nie są do świadczenia zobowiązani , a spełnienie świadczenia nie nastąpiło z zastrzeżeniem zwrotu albo w celu uniknięcia przymusu lub w wykonaniu nieważnej czynności prawnej , w konsekwencji czego brak jest podstaw do żądania przez powodów zwrotu świadczenia spełnionego na rzecz pozwanego;

c) art. 65 § 1 i § 2 k.c. poprzez jego błędną wykładnię oświadczeń woli stron dotyczących klauzuli UNWW co skutkowało nieprawidłowym przyjęciem iż:

- wolą i zamiarem stron było , aby podmiotem ubezpieczającym kredyt powodów było wyłącznie (...) SA , podczas gdy rzeczywistą wolą stron było , aby powodowie pokrywali koszty ubezpieczenia niskiego wkładu własnego , niezależnie jaki podmiot będzie świadczył ochronę ubezpieczeniową;

- wola i zamiarem stron było aby kredytobiorcy zwracali bankowi jedynie równowartość składki ubezpieczeniowej, podczas gdy założenie to jest sprzeczne z konstrukcja umowy kredytowej, gdzie w sposób samoistny ustalone zostały mechanizmy ustalania wysokości zryczałtowanej opłaty pobieranej od kredytobiorców i nie wskazano żadnych mechanizmów rozliczania UNWW wg rzeczywistych kosztów.

Na koniec strona pozwana podniosła zarzut przedawnienia roszczenia powodów co do kwoty 10 169 zł wraz z odsetkami , z uwagi na fakt że opłaty za UNWW maja charakter świadczeń okresowych , które zgodnie z art. 118 k.c. przedawniają się w terminie trzech lat, a więc w dacie wniesienia powództwa roszczenie powodów w tym zakresie było już przedawnione.

W oparciu o te zarzuty strona pozwana domagała się zmiany zaskarżonego wyroku oraz oddalenia powództwa i zasądzenia na swoją rzecz od powodów kosztów procesu za obie instancje , w tym kosztów zastępstwa procesowego wg norm przepisanych.

W uzasadnieniu apelacji strona pozwana wywodziła, że co do zasady nie udzielała kredytów osobom, które nie dysponowały odpowiednim wkładem własnym. Udzielenie kredytu dla osób z niskim wkładem własnym zawsze odbywało się w drodze negocjacji ponieważ jest to sytuacja typowa. Zasadniczo, aby klient otrzymał w takiej sytuacji kredyt, musiał zaoferować pozwanemu dodatkowe zabezpieczenie, inne niż nieruchomość której zakup ma zostać sfinansowany. Najczęściej zabezpieczeniem takim była na przykład hipoteka na innej nieruchomości, a rodzaj zabezpieczenia był dostosowany do możliwości konkretnego klienta. Dla osób które chciały uzyskać kredyt pomimo niskiego wkładu własnego i nie miały możliwości udzielenia zabezpieczenia innego rodzaju bank przewidział możliwość ubezpieczenia niskiego wkładu własnego.

Po zawarciu umowy kredytowej bank zgłaszał ją do ubezpieczyciela w celu objęcia ochroną ubezpieczeniową w ramach zawartej pomiędzy bankiem a ubezpieczycielem umowy ramowej. Bank umawiał się z kredytobiorcą w ten sposób, że kredytobiorca uiszcza zryczałtowane opłaty na pokrycie kosztów ubezpieczenia niskiego wkładu własnego, które uiszczane są z góry w cyklach trzyletnich. Saldo zadłużenia kredytobiorcy weryfikowane jest na bieżąco, co umożliwia w przypadku wymagalnej wysokości spłaty kapitału , zniesienie ubezpieczenia i proporcjonalny zwrot uiszczonej opłaty.

Wysokość opłat ustalana jest w oparciu o wzór zawarty w regulaminie kredytowania stanowiącym załącznik do umowy kredytowej, przy czym w umowie wskazywana jest wysokość pierwszej opłaty. Wysokość składki ubezpieczeniowej wynika natomiast z umowy ramowej zawartej pomiędzy bankiem a ubezpieczycielem. Podstawową korzyścią jaką uzyskuje kredytobiorca dzięki instytucji ubezpieczenia niskiego wkładu własnego jest dostęp do kapitału.

Zdaniem apelującego sąd pierwszej instancji bezpodstawnie przyjął, iż postanowienia umowy kredytowej dotyczącej ubezpieczenia niskiego wkładu własnego nie były indywidualnie uzgodnione z powodami. Powodowie byli świadomi, że co do zasady kredytobiorcy muszą dysponować wkładem własnym którego powodowie nie chcieli wnieść i to oni zawnioskowali o tak wysoki kredyt , po drugie mieli świadomość, że w przypadku tak wysokiej kwoty kredytu hipoteka na nieruchomości będącej przedmiotem kredytowania nie stanowiła wystarczającego zabezpieczenia i mieli świadomość tego że konieczne będzie ustanowienie zabezpieczenia dodatkowego przy czym nie dysponowali chociażby inną nieruchomością którą mogliby przedstawić celem tego dodatkowego zabezpieczenia. Powodowie sami wskazali określone sposoby zabezpieczenia we wniosku kredytowym. Nie jest też tak , że brak decyzji o zastosowaniu dodatkowego zabezpieczenia automatycznie spowodowałby odmowę udzielenia kredytu, albowiem prawdopodobnie w takiej sytuacji byłoby zaproponowanie powodom przez pozwanego kredytu w niższej wysokości, w którym nie występowałby wkład własny.

Zdaniem apelującego z punktu widzenia niniejszej sprawie całkowicie obojętna jest treść umowy ubezpieczenia zawartej pomiędzy pozwanym a ubezpieczycielami, albowiem umowy z ubezpieczycielami nie mają żadnego wpływu na ukształtowanie praw i obowiązków powodów a zatem żadnym stopniu nie mogą powodować naruszenia interesów.

Fakt niekwestionowania przez powodów prawidłowości pobrania od nich pierwszej opłaty z tytułu ubezpieczenia niskiego wkładu własnego jest okolicznością rozstrzygającą na korzyść pozwanego. W tym zakresie akceptacja powodów wobec podstawy pobrania od nich pierwszej opłaty za ubezpieczenie startuje sankcjonuje prawidłowość mechanizmu ubezpieczenia niskiego wkładu własnego zawartego w umowie kredytowej powodów nie jest sprzeczne z materiałem dowodowym jest także stwierdzenie Sądu Rejonowego jakoby jakoby ubezpieczyciel mógł dochodzić regresu ubezpieczeniowego od pomijając w tym zakresie oświadczenie ubezpieczycieli z dnia 2 2 grudnia 2015 roku oraz z dnia 14 lipca 2016 roku z której jednoznacznie wynika że regres jest wyłączony nie są zatem byty satysfakcjonujące wywody sądu w zakresie odnoszącym się do rzekomego naruszenia interesu powodów. Pojęcie ekonomiczne z perspektywy powodów cel w postaci zawarcia umowy kredytu zaspokaja ich interes w dostępie do pieniądza którym którymi nie dysponują obciążenie w postaci ubezpieczenia spłaty kredytu stanowiło element minimalizowania ryzyka związanego z brakiem środków własnych konsumenta i koniecznością zaangażowania kredytowego banku w stopniu wyższym niż przyjęte progi ostrożnościowe a stosowanie zabezpieczenia w postaci ubezpieczenia niskiego wkładu własnego przewidują także przepisy ustawowe. W uzasadnieniu apelująca zwracała uwagę, że istnieje ogólny obowiązek kredytobiorców do zwrotu kosztów ubezpieczenia niskiego wkładu własnego (dalej jako „NWW”) niezależnie od tego, kto jest ubezpieczycielem, obowiązek ten powodowie przyjęli na siebie zawierając z pozwanym Bankiem umowę kredytu. Już bowiem na etapie wnioskowania o przyznanie kredytu hipotecznego powodowie wnioskowali o objęcie zaciąganego przez nich kredytu hipotecznego ubezpieczeniem NWW, które przy ustalonych dla powodów indywidualnie parametrach i braku innej formy zabezpieczenia było konieczne do uzyskania kredytu u pozwanego. Przy tym, z punktu widzenia powodów wybór czy też zmiana ubezpieczyciela przez Bank nie miała znaczenia, dopóty dopóki nie pociągała ona za sobą zmiany wysokości kosztów z tytułu refinansowania ubezpieczenia NWW, w stosunku do kwot określonych w umowie kredytu, na niekorzyść powodów. Strona pozwana podnosiła, iż obowiązek uiszczania przez kredytobiorców składek na ubezpieczenie NWW był na tyle skonkretyzowany, iż kredytobiorcy powinni uiszczać opłaty z tytułu zwrotu kosztów ubezpieczenia NWW bez podpisywania dodatkowych aneksów do umów kredytowych. Z ich punktu widzenia istotne było jedynie, aby obowiązująca ich umowa kredytu objęta była ubezpieczeniem NWW, a pobrane od nich składki przekazane przez Bank na rzecz ubezpieczyciela. W dalszej kolejności wskazano, iż § 7 ust. 6 i 7 Regulaminu przewidują pobranie przez Bank opłaty, wynikającej z kosztu ubezpieczenia niskiego wkładu, co oznacza, iż koszty ubezpieczenia NWW pokrywa kredytobiorca (jako jeden z kosztów związanych z zawarciem i realizacją umowy kredytu). Jeśli nawet traktować Regulamin jako regulację ogólną, w stosunku do której zapis § 9 ust. 9 Umowy ma stanowić regułę szczególną (zyskującą pierwszeństwo), to sytuacja, gdzie reguła szczególna nie ma już desygnatu (brak umowy z (...) S.A.) czyni zasadnym zastosowanie ogólnej reguły, a nie wyłączenie jej zastosowania. Apelująca zwróciła uwagę, że do powyższych wniosków prowadzą zasady ogólne wykładni oświadczeń woli (umów), zawarte w art. 65 k.c., a w szczególności zasada tłumaczenia oświadczeń woli z uwzględnieniem okoliczności ich złożenia oraz ustalonych zwyczajów, a przede wszystkim zasada pierwszeństwa badania w umowach, jaki był zgodny zamiar stron i cel umowy, w stosunku do oparcia się na jej dosłownym brzmieniu. Treść oświadczenia woli powodów zawartego w pkt 9 udzielonego stronie pozwanej pełnomocnictwa, stanowiącego załącznik do umowy kredytu należy bowiem interpretować z uwzględnieniem celu udzielania tegoż pełnomocnictwa i wprowadzania dodatkowego zabezpieczenia udzielonego kredytu hipotecznego, a ponadto z uwzględnieniem okoliczności sporządzenia i zawarcia umowy kredytu wraz z załącznikami a także zgodnego zamiaru stron w chwili zawierania umowy. Zastosowanie takiej wykładni prowadzi w opinii apelującej jednoznacznie do konkluzji, iż zakres pełnomocnictwa nie został ograniczony do pobierania składki tytułem refinansowania ochrony ubezpieczeniowej udzielonej przez jedno konkretne towarzystwo ubezpieczeniowe, lecz rozciąga się na pobieranie składki refinansującą ochronę ubezpieczeniową udzieloną przez każdorazowe towarzystwo ubezpieczeniowe udzielające ochrony dla umowy kredytu.

Powodowie wnieśli o oddalenie apelacji strony pozwanej.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje.

Apelacja strony pozwanej jako bezzasadna podlegała oddaleniu.

Wbrew zarzutom apelującego Sąd Rejonowy poczynił prawidłowe ustalenia faktyczne, które Sąd Okręgowy przyjmuje za własne , zaś zarzut błędnych zdaniem apelującego ustaleń w istocie sprowadza się do wyciągnięcia z materiału dowodowego błędnych wniosków i w konsekwencji naruszenia przepisów prawa materialnego , poprzez niewłaściwe zastosowanie wymienionych przepisów prawa materialnego lub bezpodstawne ich pominięcie. Dotyczy zatem kwestii związanych z subsumcja norm prawa materialnego do prawidłowych ustaleń faktycznych.

Zgodnie bowiem z art. 233 § 1 k.p.c. Sąd ocenia wiarygodność i moc dowodów według własnego przekonania, na podstawie wszechstronnego rozważenia zebranego w sprawie materiału dowodowego. Przepis ten daje wyraz obowiązywaniu zasady swobodnej oceny dowodów. Swobodna ocena dowodów odnosi się do wyboru określonych środków dowodowych i do sposobu ich przeprowadzenia. Mają być one ocenione konkretnie i w związku z całym zebranym materiałem dowodowym. Skuteczne postawienie zarzutu naruszenia przez sąd art. 233 § 1 k.p.c. wymaga wykazania, że sąd uchybił zasadom logicznego rozumowania, lub doświadczenia życiowego, to bowiem jedynie może być przeciwstawione uprawnieniu sądu do dokonywania swobodnej oceny dowodów. Ocena zeznań świadków powinna opierać się także na zestawieniu treści zeznań z pozostałymi dowodami naświetlającymi okoliczności sprawy w sposób odmienny i na dokonaniu prawidłowego wyboru, po rozważeniu wynikłych sprzeczności w świetle zasad logiki i doświadczenia życiowego.

Strona pozwana swoje zarzuty sprowadziła do wskazania środków dowodowych, z których jej zdaniem wynikały odmienne od ustalonych przez Sąd okoliczności, zaś przedmiotem tego zarzutu były okoliczności dotyczące tego, że umowa w zakresie dotyczącym opłaty z tytułu ubezpieczenia niskiego wkładu własnego i zabezpieczenia w postaci ubezpieczenia niskiego wkładu własnego nie była przedmiotem indywidualnych ustaleń z powodami, a także odnośnie prawidłowego poinformowania powodów o warunkach zawieranej umowy w zakresie przedstawienia możliwości dodatkowego zabezpieczenia udzielanego kredytu i konsekwencjach jakie wiążą się z ubezpieczeniem niskiego wkładu własnego w sytuacji gdy nie zostanie on spłacony po pierwszym okresie wskazanym w umowie.

Ostatecznie jednak dla rozstrzygnięcia niniejszej sprawy okoliczności te nie miały istotnego znaczenia, a to wobec prawidłowego ustalenia przez Sąd Rejonowy w jakim zakresie strona pozwana upoważniona została do pobrania składek za kolejne okresy ubezpieczenia.

Powodowie w niniejszej sprawie domagali się zasądzenia od strony pozwanej kwoty 17951 zł z tytułu nienależnie pobranych składek na ubezpieczenie niskiego wkładu własnego udzielonego kredytu, które to składki pobrane zostały zdaniem strony pozwanej na podstawie zawartej umowy i w granicach upoważnienia wynikającego z treści umowy , pełnomocnictwa oraz regulaminu.

Zgodnie z § 9 ust. 7 umowy dodatkowe zabezpieczenie kredytu do czasu, gdy saldo zadłużenie nie osiągnie wskazanego tam poziomu ( w przypadku powodów była to kwopta 368 586,40 zł) , stanowi ubezpieczenie kredytów hipotecznych z niskim udziałem własnym kredytobiorcy na podstawie umowy zawartej przez Bank (...) S.A. z Towarzystwem (...). W § 9 ust. 9 zd. 2 ustalono natomiast, że kredytobiorca jest zobowiązany do zwrotu kosztów ubezpieczenia za kolejny 36 miesięczny okres udzielonej Bankowi przez Towarzystwo (...) S.A. (...) (...) ochrony ubezpieczeniowej, o czym kredytobiorca zostanie poinformowany przez Bank pisemnie. Dokonując w sposób prawidłowy wykładni oświadczeń woli w przedmiocie uregulowania kwestii refinansowania kosztów ubezpieczenia niskiego wkładu należy dojść do wniosku, że strony uzgodniły, iż wyłącznie w zakresie wydatków banku związanych z zawartą umową ubezpieczenia z Towarzystwo (...) S.A. (...) (...) kredytobiorca będzie zobligowany do pokrycia poniesionych przez bank kosztów uiszczonej składki.

Dla strony pozwanej nie ma wątpliwości, że zwrotowi na rzecz banku podlegają koszty ubezpieczenia związane z jakimkolwiek ubezpieczycielem, albowiem postanowienie to jest odzwierciedleniem zapisów regulaminu kredytowania osób fizycznych w ramach usług bankowości hipotecznej § 7 ust. 5 , 6 i 7 .

Jak wyżej wskazano umowa została tak sformułowana, iż zabezpieczeniem kredytu ma być umowa ubezpieczenia zawarta z konkretnym podmiotem i koszty ubezpieczenia z tym konkretnym podmiotem podlegają rozliczeniu pomiędzy stronami. Podobnie sformułowane jest pełnomocnictwo do ściągnięcia kosztów z rachunku. Regulamin zawiera natomiast postanowienia ogólne bez wskazania konkretnego ubezpieczyciela.

Rozbieżność pomiędzy treścią umowy, a regulaminu wynika stąd, że regulamin sporządzany jest dla większej liczby kredytobiorców. Umowa natomiast zawierana jest z konkretnym klientem, z którym uzgadniane są indywidualne postanowienia.

Zgodnie z art. 385 § 1 k.c. w przypadku rozbieżności pomiędzy wzorcem umowy, a regulaminem strony są związane umową. Z okoliczności sprawy wynika, że oświadczenia woli zostały złożone na piśmie, a do tego treść pisma została sformułowana i narzucona przez stronę pozwaną. Nie wnikając w teoretyczne spory dotyczące potrzeby dokonywania wykładni oświadczeń woli mających jednoznaczne brzmienie, wskazać należy, że w tej konkretnej sprawie zarówno dosłowne brzmienie ww. zapisów umownych, jak i cel jaki miał przyświecać stronom wskazują, że powodowie zobowiązani byli do pokrycia kosztów ubezpieczenia niskiego wkładu własnego, wynikającego z konkretnej umowy zawartej przez Bank z konkretnym towarzystwem ubezpieczeń, w tym wypadku Towarzystwem (...) S.A. (...) (...).

Za takim stanowiskiem przemawia również to, że dla powodów - jako ubezpieczonych - nie jest obojętne, tak samo zresztą jak i dla Banku jako ubezpieczającego, z którym towarzystwem została zawarta umowa. Oczywiste jest bowiem, że poszczególne towarzystwa różnią się wiarygodnością, płynnością finansową, zakresem oferowanej ochrony. Zatem wskazanie w umowie konkretnego towarzystwa z powołaniem się na zawartą w nim umowę jest wiążące i nieobojętne dla powodów. Zatem tylko składki wpłacone na rzecz tego ubezpieczyciela zgodnie z umową obciążają powodów.

W orzecznictwie ugruntowany jest pogląd, zgodnie z którym wątpliwości interpretacyjne, które nie dają się usunąć w drodze ogólnych dyrektyw wykładni oświadczeń woli, powinny być rozstrzygnięte na niekorzyść strony, która zredagowała tekst je wywołujący. Ryzyko nie dających się usunąć w drodze ogólnych dyrektyw wykładni oświadczeń woli niejasności tekstu umowy powinna ponieść ta strona, która tekst zredagowała (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 29 kwietnia 2016 r., sygn. akt I CSK 306/15).

W tym kontekście Bank nie może powoływać się na niejasność omawianych postanowień umownych, które zresztą są jednoznaczne, przy jednoczesnym tłumaczeniu ich na swoją korzyść. Sformułowanie oświadczenia na piśmie powoduje, że formułująca je strona ma możliwość głębszego namysłu nad jej treścią i precyzyjniejszego jej sformułowania co uzasadnia ustawienie większych wymagań autorowi takiej wypowiedzi.

Wszystkie te argumenty prowadzą do prostego wniosku, że pieniądze mające stanowić równowartość opłaconych przez Bank składek zostały pobrane z rachunku powodów bezpodstawnie, albowiem strona pozwana nie wykazała, aby uiściła na rzecz Towarzystwa (...) S.A. (...) (...) jakiekolwiek składki, zaś w sprawie okolicznością niesporną było , że umowa z tym Towarzystwem przestała wiązać w 2009 roku.

Nie budzi wątpliwości w okolicznościach sprawy, że zgodnie z prowadzoną polityką banku w jego interesie było przerzucenie na kontrahenta wszelkich kosztów związanych z zawartą umową, zwłaszcza w sytuacji gdy klient chciał pozyskać środki na sfinansowanie planowanej inwestycji w 100 % i nie dysponował innym majątkiem dającym dodatkowe zabezpieczenia dla banku , który udostępniał wymagany kapitał.

Precyzyjne sformułowanie umowy, iż zabezpieczeniem kredytu jest wyłącznie umowa z konkretnym ubezpieczycielem i koszty tej konkretnej umowy będą obciążały kredytobiorcę, uniemożliwia jednak interpretację umowy na korzyść strony pozwanej. Wobec tego zwrotowi podlegały wszystkie środki pobrane przez stronę pozwaną z tego tytułu, jako nienależne w rozumieniu art. 410 § 2 k.c. w zw. z art. 405 k.c.

Odnośnie zarzutu sprowadzającego się do tego, iż nie mogą znaleźć zastosowania przepisy o bezpodstawnym wzbogaceniu albowiem zakład ubezpieczeń nie jest wzbogacony z uwagi na zużycie pobranej od powodów kwoty na rzecz zakładu ubezpieczeń, przypomnieć należy, że w artykule 409 k.c. chodzi o zużycie bezproduktywne, konsumpcyjne, tj. gdy wzbogacony, w zamian tej korzyści, nie uzyskał ani korzyści zastępczej, ani zaoszczędzenia wydatku, gdy wydatek miał miejsce tylko dlatego, że uprzednio uzyskał on korzyść, bez której nie poczyniłby tego wydatku. Ciężar dowodu faktu zużycia korzyści w sposób bezproduktywny spoczywa na wzbogaconym, który podnosi tę okoliczność jako zarzut wobec roszczenia zubożonego. Strona pozwana ciężarowi temu nie sprostała. Zresztą w tej konkretnej sprawie strona pozwana w zamian za przekazaną na rzecz zakładu ubezpieczeń kwotę uzyskała ochronę ubezpieczeniową. Takie stanowisko wyraził Sąd Najwyższy w orzeczeniu z dnia 2 lutego 2012 roku sygnatura II CSK 670/11.

Odnosząc się natomiast do zarzutu naruszenia art. 118 k.c. poprzez uznanie, że roszczenie powoda nie jest świadczeniem okresowym wskazać należy, że ustalenie, iż strona pozwana nie posiadała w stosunku do powoda roszczenia o zapłatę określonej kwoty składki ubezpieczeniowej prowadzi do wniosku, że nie można zakwalifikować dochodzonego przez powoda roszczenia z tytułu bezpodstawnego wzbogacenia jako roszczenia o świadczenie okresowe.

Zważywszy, że treść zawartej umowy i podniesiona argumentacja były wystarczające dla uznania roszczenia powodów za zasadne , Sąd Okręgowy nie odnosi się do pozostałych zarzutów apelacji.

Mając na uwadze powyższe Sąd Okręgowy, na zasadzie art. 385 k.p.c. oddalił apelację.

O kosztach postępowania odwoławczego orzeczono na zasadzie art. 98 k.p.c. w zw. z art. 391 § 1 k.p.c. obciążając nimi stronę pozwaną, jako przegrywającą sprawę.

Zasądzona na rzecz powodów kwota stanowi równowartość wynagrodzenia profesjonalnego pełnomocnika będącego adwokatem ustalonego zgodnie z § 2 pkt 5 w zw. z § 10 ust. 1 ust. 1 pkt 1 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności adwokackie.

SSR Katarzyna Biernat-Jarek SSO Izabella Stawicka SSO Krzysztof Lisek