Portal Orzeczeń Sądu Okręgowego w Krakowie

POSTANOWIENIE

Dnia 31 stycznia 2020 roku

Sad Okręgowy w Krakowie Wydział II Cywilny – Odwoławczy w składzie:

Przewodniczący: Sędzia Katarzyna Serafin- Tabor

Sędziowie: Anna Koźlińska

del. Anna Kruszewska (sprawozdawca)

po rozpoznaniu w dniu 31 stycznia 2020 roku w Krakowie

na posiedzeniu niejawnym

sprawy z wniosku R. A., i V. N.-S. przy uczestnictwie Prokuratora Rejonowego Kraków – Śródmieście Zachód oraz kuratora spadku po G. A. i E. (...) E. M. T. o ustanowienie kuratora spadku

wskutek zażalenia K. P. (1) na postanowienie Sądu Rejonowego dla Krakowa- Śródmieścia w Krakowie z dnia 12 czerwca 2019 roku, sygn. akt I Ns 842/14/S

postanawia

odrzucić zażalenie.

SSO Anna Koźlińska SSO Katarzyna Serafin- Tabor SSR (del) Anna Kruszewska

UZASADNIENIE

Sąd Rejonowy zaskarżonym postanowieniem w punkcie I zabezpieczył spadek po trzech osobach ujawnionych w księdze wieczystej o numerze (...):- F. L., - F. L.,- T. H., przez ustanowienie zarządcy tymczasowego w zakresie udziałów wymienionych osób w nieruchomości położonej w K. przy ulicy (...), dla której Sąd Rejonowy dla Krakowa – Podgórza w Krakowie prowadzi księgę wieczystą o numerze (...), w osobie M. T., legitymującego się dowodem osobistym wydanym przez Burmistrza Miasta i Gminy W. o numerze (...), który będzie upoważniony do dokonywania czynności zwykłego zarządu oraz w szczególności występowania w zakresie wskazanych udziałów w sprawie o ustanowienie zarządcy sądowego; w punkcie II zobowiązał zarządcę tymczasowego M. T. do składania sprawozdań z zarządu raz na rok, w terminie do 31 marca każdego roku. W uzasadnieniu Sąd Rejonowy wskazał, że w toku postępowania M. T. - kurator spadku po G. A. z domu L. i E. (...) E. L., współwłaścicielkach nieruchomości położonej w K. przy ulicy (...), dla której Sąd Rejonowy dla Krakowa – Podgórza w Krakowie prowadzi księgę wieczystą o numerze (...), złożył wniosek o zabezpieczenie spadku przez objęcie zarządem tymczasowym udziałów w nieruchomości, które wchodzą w skład spadku po trzech pozostałych współwłaścicielkach, po których spadek nie został objęty: F. L., F. L. i T. H.. Kurator wskazywał, że „brak reprezentacji” w zakresie tych udziałów ogranicza jego możliwość działania, np. wyklucza (ze względu na niepełny krąg uczestników) możliwość działania w postępowaniu
o ustanowienie zarządcy sądowego. Kurator wskazał, że Sąd zawiesił postępowanie w sprawie VI Ns 571/18/S o wyznaczenie zarządcy rzeczą wspólną do czasu ustanowienia kuratora spadku po F. L., F. L. i T. H.. Majątek spadkowy po F. L., F. L. i T. H. obejmuje udziały wymienionych osób, wynoszące łącznie 6/40, w nieruchomości położonej w K. przy ulicy (...), dla której Sąd Rejonowy dla Krakowa – Podgórza w Krakowie prowadzi księgę wieczystą o numerze (...). W ocenie Sądu, w opisanej sytuacji - jako że spadek nie został objęty, a dotychczas nie został ustanowiony kurator spadku – istotnie zaistniała potrzeba zabezpieczenia tegoż spadku. W szczególności konieczne jest zapewnienie należytej reprezentacji udziałów w nieruchomości wspólnej (które przypadną nieznanym jeszcze spadkobiercom) w postępowaniu o ustanowienie zarządcy nieruchomością wspólną. Umożliwi to – w ramach ewentualnie ustanowionego zarządu sądowego – nadzorowanie przez Sąd sytuacji na nieruchomości, w której część udziałów stanowi masę spadkową. Sąd Rejonowy przywołał treść art.635 k.p.c. 636 k.p.c. art. 855-862, art. 931 i art. 933-941 k.p.c. Wskazał, że M. T. jest już prawomocnie ustanowionym kuratorem spadku po dwóch współwłaścicielkach nieruchomości: G. A. z domu L. i E. (...) E. L.. Obecnie wyraża on gotowość pełnienia funkcji kuratora spadku i/lub zarządcy tymczasowego w odniesieniu do trzech kolejnych współwłaścicieli: F. L., F. L. i T. H.. Zdaniem Sądu, pierwsze przesłuchanie w sprawie pozwoliło na sformułowanie pozytywnej oceny tego kandydata. Sąd podkreślił, że zakres czynności i obowiązków zarządcy tymczasowego będzie korelował z dotychczas pełnionymi przez niego obowiązkami kuratora spadku, w szczególności dlatego, że dotyczą one tej samej nieruchomości. W punkcie II sentencji Sąd Rejonowy zobowiązał zarządcę tymczasowego do składania stosownych sprawozdań z wykonywanych czynności raz na rok,
a to zgodnie art. 937 § 1 k.p.c. w zw. z art. 636 § 4 k.p.c.

Zażalenie na powyższe rozstrzygnięcie złożyła K. P. (1). Postanowieniu zarzuciła naruszenie art. 510 § 2 k.p.c. przez brak wezwania do udziału w sprawie Skarbu Państwa, który stał się właścicielem udziałów wskazanych w zaskarżonym postanowienia, naruszenie art. 634 k.p.c. przez uznanie, że w sprawie w sprawie zostało uprawdopodobnione że z jakiejkolwiek przyczyny grozi naruszenie rzeczy lub praw majątkowych, które w chwili otwarcia spadku po F. L., T. H. i F. L. były we władaniu lub należały do nich, zwłaszcza przez usunięcie, uszkodzenie, zniszczenie lub nieusprawiedliwione rozporządzenie, naruszenie art. 635 § 2 k.p.c. poprzez uznanie, że żądający zabezpieczenia kurator spadku po G. A. i E. (E.) L. uprawdopodobnił, że jest spadkobiercą uprawnionym do zachowku lub zapisobiercą, wykonawcą testamentu, zarządcą sukcesyjnym, współwłaścicielem rzeczy, współuprawnionym co do praw po F. L., T. H., F. L., bądź też wierzycielem mającym pisemny dowód należności przeciwko tym osobom, naruszenie art. 730 (1) § 2 k.p.c. poprzez uznanie, że brak zabezpieczenia uniemożliwi lub poważnie utrudni wykonanie mającego zapaść w sprawie orzeczenia lub w inny sposób uniemożliwi lub poważnie utrudni osiągniecie postępowania w niniejszej sprawie. W oparciu o powyższe, skarżąca wniosła o uchylenie postanowienia w całości.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Zażalenie podlegało odrzuceniu.

Na wstępie Sąd wskazuje, że mimo iż K. P. (2) Sąd prawomocnie odmówił dopuszczenia do udziału w sprawie, w postępowaniu nieprocesowym rozróżnienia wymaga to, czy dany podmiot jest zainteresowany wynikiem sprawy i może być wobec tego uczestnikiem postępowania (art. 510 § 1 k.p.c.) od tego, czy podmiot ten, jako pokrzywdzony może wnieść środek zaskarżenia. Obie kwestie są badane odrębnie i fakt bycia uczestnikiem postępowania nieprocesowego, nie przesądza o dopuszczalności wniesienia przez niego środka zaskarżenia od orzeczenia kończącego postępowanie w sprawie. (postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 21 marca 2017 r., I CSK 649/16). Z powyższego względu Sąd Okręgowy odrębnie rozważał, czy skarżąca ma interes prawny w zaskarżeniu postanowienia Sądu Rejonowego z dnia 12 czerwca 2019 roku. W judykaturze ugruntowane jest bowiem stanowisko, że pokrzywdzenie orzeczeniem (gravamen) jest podstawową przesłanką dopuszczalności środka zaskarżenia, chyba że interes publiczny lub przepis prawa wymaga merytorycznego rozpoznania tego środka (zob. uchwała składu 7 sędziów Sądu Najwyższego z dnia 15 maja 2014 r., sygn. III CZP 88/13). Zaskarżone orzeczenie nie odnosi się do praw i obowiązków skarżącej, co skutkuje brakiem po jej stronie gravamenu w jego zaskarżeniu. Udzielone zabezpieczenie dotyczy masy spadkowej, do której skarżąca nie ma żadnych praw. Skarżąca także w treści zażalenia nie przywołuje okoliczności, które miałyby wskazywać na naruszenie jej praw poprzez udzielenie przedmiotowego zabezpieczenia. Należy w tym miejscu podkreślić, że fakt, że skarżąca jest współwłaścicielką nieruchomości, nie wpływa na istnienie interesu prawnego we wniesieniu przedmiotowego zażalenia. Współwłaściciel nieruchomości ma jedynie interes prawny we wszczęciu postępowania o ustanowienie kuratora spadku, który wynika z potrzeby bieżącego rozwiązywania kwestii związanych ze współwłasnością (Postanowienie Sądu Okręgowego w Krakowie z dnia 31 października 2019 r. II Cz 1910/19), jednak już nie w kwestionowaniu jego ustanowienia, bowiem niniejsze w żaden sposób nie narusza jego praw. Z punktu widzenia prawnego, pozostaje dla skarżącej bez znaczenia, kto sprawuje zarząd nad pozostałymi, nienależnymi jej udziałami w nieruchomości, a jej niezadowolenie może wynikać jedynie z jej osobistych preferencji co do osoby zarządcy masy spadkowej. Okoliczność, czy udziały w nieruchomości rzeczywiście wchodzą w skład masy spadkowej będzie w dalszej kolejności, o ile nastąpią uzasadnione wątpliwości, badana przez Sąd, jednak na ten moment w księdze wieczystej figurują jako współwłaściciele osoby, do których odnosi się ustanowienie zarządcy, co wiąże Sąd na etapie rozpoznawania wniosku o udzielenie zabezpieczenia. Tym samym zaskarżone postanowienie nie jest także sprzeczne z interesem publicznym, skoro znajduje uzasadnienie w zastanym stanie prawnym nieruchomości. Rozważana okoliczność ponadto nie ma znaczenia dla ustalenia interesu prawnego żalącej- w żaden sposób bowiem nie wpływa na jej prawa lub obowiązki. Z tych przyczyn Sąd Okręgowy na podstawie art. 370 k.p.c. w zw. z art. 373 k.p.c. oraz art. 397 § 2 k.p.c. orzekł jak w sentencji.

SSO Anna Koźlińska SSO Katarzyna Serafin- Tabor SSR (del) Anna Kruszewska